Chim Bồ Câu là một loài chim phổ biến, mang tính cách dịu dàng và hiền lành, do đó được nhiều người yêu thích. Nếu bạn quan tâm đến việc nuôi chim Bồ câu với mục đích làm cảnh hoặc vì lợi ích kinh tế, bài viết này từ Nuoitrong.com sẽ cung cấp thông tin hữu ích về cách nuôi chim Bồ Câu để chúng có sức khỏe đảm bảo và phát triển tốt nhất!
Tổng quan về chim Bồ Câu
Chim bồ câu thuộc bộ Bồ câu và có tên khoa học là Columba livia domestica, là loài chim phân bố rộng khắp trên toàn cầu, đặc biệt là trong các khu vực có khí hậu ôn hòa và môi trường phát triển. Tuy nhiên, chúng không chịu được nhiệt đới quá nóng hoặc những vùng lạnh như sa mạc, khu vực Nam Cực hoặc Bắc Cực.
Ở Việt Nam, chim bồ câu có nguồn gốc từ nội địa và phân bố rải rác trên toàn quốc. Đây là một loài chim được nhiều người nuôi làm cảnh hoặc với mục đích kinh doanh thu lợi nhuận từ việc nuôi sinh sản.
Chim bồ câu rất phổ biến và được phân bố rộng rãi trên toàn cầu
1.1 Các đặc điểm ngoại hình
Chim bồ câu là loài chim có hơi nhiệt đới. Chúng có hình dáng thon thả, với thân hình hình thoi đặc trưng. Đầu chim linh hoạt và có cổ dài, được trang bị một chiếc mỏ cứng được bọc bởi lớp sừng quanh răng.
Lông của chim bồ câu không đồng nhất về màu sắc, thường xuất hiện trong các tông màu đen, trắng, nâu và xanh nhạt. Ngoài ra, có nhiều biến thể với màu lông đặc biệt như xanh nhạt, khoang, nâu nhạt, xanh thẩm,… Thông thường, chim sẽ có lông cườm trắng hoặc lốm đốm trắng.
Trọng lượng của chim thường dao động từ 300 – 400 gram/con, và khi trưởng thành có thể đạt đến 350 – 450 gram/con. Chim trống thường lớn hơn con mái, với thịt dày và nhiều cơ hơn. Hơn nữa đầu và chân của chim trống cũng lớn hơn so với chim bồ câu mái.
Mặc dù tỷ lệ sản xuất thịt của chim bồ câu Việt Nam không cao, nhưng thịt của chúng luôn được đánh giá cao về độ tươi ngon và hương vị so với các loài bồ câu khác.
Chim bồ câu có hình dáng thon thả, với thân hình hình thoi đặc trưng
1.2 Chọn giống trong cách nuôi chim bồ câu
Khi nuôi chim, đặc biệt là nuôi chim bồ câu, bạn cần lựa chọn giống chim cẩn thận và kĩ lưỡng nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu suất nuôi. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công của người nuôi chim. Dưới đây là một số kỹ thuật quan trọng để lựa chọn giống chim bồ câu đạt chuẩn nhất.
Chim bồ câu được biết đến với tính chung thủy đặc trưng, khác biệt so với các loài chim khác như chào mào, chích chòe hay vành khuyên. Một con trống chỉ sống với một con mái duy nhất, cùng nhau giao phối và chăm sóc con non.
Do đặc điểm này mà bạn nên chọn nuôi chim bồ câu theo từng cặp. Đồng thời nên nuôi chim bồ câu the cặp giống từ khi chúng được 4 – 6 tháng tuổi, lúc này chúng có thể sinh sản được. Để xác định một cặp chim giống đạt chuẩn, cần quan sát chúng đẻ trứng đều, ấp trứng tốt và chăm sóc con một cách khéo léo.
Khi bắt đầu lựa chọn giống, cần chú ý đến những con không có dị tật, chim phải khỏe mạnh, trông nhanh nhẹn và lanh lợi hơn các con khác. Đặc biệt, phần lông bụng cần được kiểm tra kỹ, phải dày và mượt.
Ngoài ra, bạn cũng cần chú ýchọn những con chim bồ câu có thân hình béo tốt. Khi cầm hai cánh của chim và sờ vào bụng, nếu bụng phẳng thì chim được coi là béo, còn nếu bụng mỏng thì chúng có thể khá gầy.
Chim bồ câu chỉ chung thủy với một người bạn đời của mình và yêu thương lẫn nhau. Do đó, để có kết quả tối ưu nhất thì nên nuôi theo từng cặp riêng biệt. Với một cặp chim bồ câu có khả năng sinh sản đến 5 năm. Tuy nhiên, sau khoảng 3 năm nuôi chim, khả năng sinh sản có thể giảm, do đó cần phải thay đổi cặp chim giống mới.
Đối với những người chăn nuôi chim bồ câu với mục đích lấy thịt, giống bồ câu Pháp thường được ưa chuộng. Loài chim này thường được nuôi với quy mô lớn cũng như được nhân giống rộng rãi.
Với khí hậu Việt Nam, tỉ lệ sống sót của giống này là rất cao và ngoại hình của chim có vóc dáng thấp mập. Năng suất đẻ hàng năm của giống bồ câu Pháp có thể đạt từ 10 – 12 lứa, trong khi chim bồ câu Việt Nam chỉ đạt cao nhất là 8 lứa/năm.
Khi nuôi chim bồ câu, bạn cần lựa chọn giống chim cẩn thận và kĩ lưỡng
Cách nuôi chim Bồ Câu: làm chuồng
Để đảm bảo chim bồ câu phát triển tốt nhất trong môi trường nuôi nhốt, bạn cần xây dựng chuồng nuôi theo kỹ thuật và tập tính của chim. Dưới đây là một số phương pháp xây dựng chuồng nuôi chim bồ câu được nhiều người áp dụng và chắc chắn sẽ hữu ích với bạn:
2.1 Vị trí đặt chuồng
Để đảm bảo hiệu quả hoạt động của chuồng chim bồ câu thì cần được đặt ở một vị trí cao ráo, thoáng mát và yên tĩnh. Hơn nữa, chuồng cần tiếp nhận ánh sáng tự nhiên từ mặt trời và được vệ sinh thường xuyên để đảm bảo sạch sẽ.
Khoảng cách lý tưởng là đặt chuồng ở độ cao khoảng 1,5m – 1,6m so với mặt đất, nhằm phù hợp với thói quen tự nhiên của chim bay lên và bay xuống.
Ở chiều cao đó, chim sẽ không bị ảnh hưởng bởi độ ẩm thấp gần mặt đất, ngăn mưa và côn trùng gây hại cho chim, cũng như giảm bớt tác động tiêu cực từ gió mạnh. Ngoài ra, cần tránh đặt chuồng ở những vị trí có nhiều hoạt động đi lại, gây ồn ào làm chim hoảng sợ, và đề phòng sự xâm nhập từ các loài động vật khác như chó, mèo, chuột…
Chuồng nuôi chim bồ câu cần được đặt ở một vị trí cao ráo, thoáng mát và yên tĩnh
2.2 Cách thiết kế chuồng nuôi
Để tạo điều kiện nuôi chim thoải mái và tăng trưởng nhanh, khi thiết kế chuồng nuôi cần được xem xét kỹ lưỡng. Một không gian cần rộng rãi và thoáng đãng, đồng thời đảm bảo lưu thông tự nhiên của ánh sáng và không khí để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và bệnh tật.
Các vật liệu như gỗ, tre hoặc dây thép không gỉ có thể được sử dụng để xây dựng chuồng nuôi với quy mô nhỏ. Tuy nhiên, đối với các mô hình lớn hơn và có điều kiện thì nên sử dụng loại gỗ như keo, xoan, liễu hoặc mít sẽ tăng tính bền cho chuồng nuôi.
Ngoài ra, chuồng nuôi có thể được mua sẵn với các ngăn và tầng tại các cửa hàng đồ chơi chim.
Trong trường hợp chuồng nuôi được chia thành các ô nhỏ, kích thước lý tưởng cho mỗi ô là chiều cao 50cm, chiều rộng 40cm và chiều sâu 40cm, từ đó sẽ giúp tiết kiệm diện tích nuôi chim một cách hiệu quả.
Nếu bạn định nuôi chim theo mô hình công nghiệp quy mô thì xây dựng chuồng bằng xi măng sẽ là lựa chọn phù hợp. Từ đó sẽ giúp chuồng có thể sử dụng lâu dài và dễ quản lý. Đồng thời đảm bảo chuồng được trang bị đầy đủ thiết bị cho chim, đặc biệt là trong giai đoạn sinh sản.
Ngoài ra, sàn chuồng nên được lát bằng xi măng và trải lớp trấu hoặc mùn khô để hấp thụ phân chim, tạo điều kiện cho việc vệ sinh và dọn dẹp chuồng dễ dàng hơn. Hơn nữa, chuồng nên được bao quanh bởi tường, đồng thời có cửa sổ để có thể thông gió và lưu thông không khí.
Khi thiết kế chuồng nuôi chim bồ câu cần không gian cần rộng rãi và thoáng đãng
2.3 Xây dựng máng ăn
Để đảm bảo vệ sinh và máng ăn dùng được lâu, bạn nên sử dụng máng làm từ gỗ hoặc nhựa. Không nên sử dụng máng ăn làm từ kim loại, vì chúng dễ bị gỉ và không đáp ứng được các yêu cầu về vệ sinh.
Hơn nữa, nên đặt máng ăn và bình nước cho từng ô riêng trong chuồng nuôi. Ngoài ra cũng có thể sử dụng máng ăn và bình nước chung cho toàn bộ đàn chim bồ câu. Nhưng như nhiều chuyên gia nuôi bồ câu khuyên rằng, để thuận tiện cho chim ăn uống và duy trì vệ sinh, nên đặt máng ăn và bình nước trong từng ô riêng biệt.
2.4 Sân phơi nắng và ổ đẻ cho chim
Đối với sân phơi nắng cho chim cần có đủ ánh sáng và điều kiện nắng phù hợp. Hơn nữa nên bố trí nhiều cành cây trong sân giúp cho chim dễ dàng bay lượn, vui chơi và tắm nắng trong mùa hè.
Ngoài ra, nếu như có điều kiện, bạn có thể để một bể cát riêng và một bể nước Nếu có điều kiện, bạn có thể cung cấp một bể cát riêng và một bể nước để chim có thể ăn cát và tắm nước thường xuyên.
Còn đối với nuôi chim bồ câu với mục đích đẻ trứng, cần lát sàn chuồng bằng trấu, rơm hoặc mùn cưa. Hơn nữa, cần chuẩn bị các kệ gỗ để gắn lên tường, tạo thành các ổ để chim đẻ trứng và ấp. Kích thước của các ô cần đảm bảo khoảng 20cm đường kính và cần được cố định để tránh tình trạng lật khi chim di chuyển.
Sân phơi nắng cho chim cần có đủ ánh sáng và điều kiện nắng phù hợp
Thức ăn cho chim Bồ Câu
Để nuôi chim bồ câu khỏe mạnh và phát triển nhanh chóng, bạn cần chọn lựa thức ăn sao cho phù hợp. Điều này đòi hỏi bạn cần hiểu rõ về các loại thức ăn và cách cung cấp chúng sao cho chim ăn được tốt nhất:
3.1 Các loại thức ăn cho bồ câu
Chim bồ câu và chim cu gáy là hai loại chim có chế độ ăn chủ yếu là hạt, đặc biệt là các loại hạt giàu protein. Tuy chim bồ câu không tiêu thụ lượng thức ăn lớn như gà vịt, chính vì thế mà khi nuôi chúng sẽ không quá tốn kém thức ăn.
Bạn nên kết hợp cho chim ăn nhiều loại hạt như gạo, ngô, đậu, hướng dương, hạt kê, cao lương và bo bo để tạo ra một chế độ ăn đa dạng, đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng cho chim. Đặc biệt, cho chim ăn cám, ngũ cốc và các loại hạt khác như gạo nếp cũng giúp cung cấp năng lượng cần thiết cho quá trình phát triển của chúng.
Tuy nhiên, cần chú ý đến lượng hạt giàu chất béo như đậu đen, đậu xanh, hướng dương, đậu tương, bo bo,… Bạn chỉ nên cho chim ăn một lượng vừa đủ các loại hạt này, vì chúng có thể tăng lượng chất béo trong khẩu phần ăn của chim. Đồng thời rang hạt trước khi cho chim ăn cũng có thể cải thiện hiệu quả tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.
Để đạt hiệu quả tốt và khoa học nhất khi cung cấp thức ăn cho chim bồ câu, khẩu phần cần bao gồm các thành phần như sau: 70% lúa gạo, 10% cám con cò (cám công nghiệp), và 2% gạo nếp.
Bên cạnh đó, có thể thêm một số loại đậu mà chim thích vào khẩu phần ăn của chúng. Tuy nhiên, lượng thức ăn cho mỗi con chim không nên vượt quá 1/10 khối lượng cơ thể của chúng để đảm bảo sự cân đối và không làm tăng nguy cơ béo phì.
Khi cung cấp nước uống cho chim bồ câu, nước phải được bảo đảm sạch sẽ, không chứa bụi bẩn. Ngoài ra cũng có thể dùng nước máy hay nước giếng khoan cho chim uống và tắm.
Một con chim bồ câu cần uống khoảng từ 50 – 90ml nước mỗi ngày. Để đảm bảo vệ sinh và tránh nhiễm khuẩn, cần thường xuyên thay nước và vệ sinh khay chứa nước cũng như máng ăn. Ngoài ra, có thể bổ sung vitamin vào nước sạch để cung cấp thêm dinh dưỡng cho chim.
Do lúa và ngô là những loại thức ăn chính của chim bồ câu, do đó bạn cần lựa chọn thức ăn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Khi chọn thức ăn cho chim, cần lưu ý một số điều sau:
– Đảm bảo hạt không bị ẩm mốc, mọt ăn, hoặc có dấu hiệu của nấm mốc. Nếu phát hiện mùi lạ hoặc dấu hiệu của nấm mốc, nên ngừng cho chim ăn để tránh các vấn đề về tiêu hóa.
– Hạt cho chim nên được đảm bảo sạch sẽ, tự nhiên và không chứa chất bảo quản, để đảm bảo sức khỏe của chúng.
Chim bồ câu có chế độ ăn chủ yếu là hạt, đặc biệt là các loại hạt giàu protein
3.2 Cách cho chim bồ câu ăn
Chế độ ăn hàng ngày của chim bồ câu bao gồm 2 bữa. Bạn cần thiết lập một lịch trình cụ thể để cho chim ăn. Buổi sáng, nên cho chim ăn từ 8 đến 9 giờ, và buổi chiều, tốt nhất là từ 14 đến 15 giờ.
Hơn nữa, hàm lượng thức ăn phụ thuộc nhiều vào độ tuổi cũng như trọng lượng cơ thể của chim. Ngoài ra, bạn chỉ cần đảm bảo lượng thức ăn hàng ngày của chim là khoảng 1/10 trọng lượng cơ thể của chúng.
Các loại bệnh thường gặp ở chim Bồ Câu
Tương tự như các loài chim và vật nuôi khác, chim bồ câu cũng có thể mắc phải một số bệnh tật. Điều này đặt ra câu hỏi về những căn bệnh phổ biến mà chúng thường gặp, cũng như cách điều trị và phòng ngừa một cách hiệu quả. Bảo vệ sức khỏe của chim bồ câu không chỉ giúp chúng duy trì tình trạng sức khỏe tốt mà còn thúc đẩy quá trình phát triển của chúng.
4.1 Bệnh tiêu chảy
Đây là một trong những căn bệnh phổ biến mà nhiều loài chim, bao gồm chim cu gáy, vành khuyên, chào mào và chim bồ câu thường mắc phải. Nguyên nhân và cách điều trị phụ thuộc vào từng loại chim cụ thể. Vì vậy, bạn cần phải nắm rõ nguyên nhân để có thể áp dụng biện pháp xử lý một cách hiệu quả.
– Biểu hiện: Phân của chim trở nên lỏng và không theo khuôn.
– Nguyên nhân: Các nguyên nhân có thể bao gồm thức ăn của chim bị ẩm ướt, nhiễm nấm mốc hoặc không được thay đổi thường xuyên. Hơn nữa chất lượng của cám công nghiệp cũng có thể không được đảm bảo an toàn.
– Cách chữa trị: Bạn có thể mua thuốc Colexin từ các nhà thuốc hoặc cửa hàng thú y và cho chim uống. Đồng thời, cần tăng cường bổ sung men tiêu hóa cho chim để giúp cải thiện tình trạng phân và tiêu hóa của chúng.
Chim bồ câu rất dễ mắc phải bệnh tiêu chảy
4.2 Bệnh đậu gà
– Biểu hiện: Các dấu hiệu của bệnh bao gồm xuất hiện các hạt trên mép mỏ, mắt và chân của chim bồ câu. Da sẽ có nốt sần và đóng vẩy. Ban đầu, các hạt này nhỏ như hạt đậu xanh, sau đó phát triển và lớn dần đến kích thước tương đương hạt đỗ tương, và cuối cùng vỡ ra thành mủ có màu vàng.
– Cách chữa trị: Nếu đây là bệnh đậu thì tiêm vaccine đậu cho chim bồ câu là phương pháp điều trị hiệu quả. Còn trong trường hợp nhiễm nấm, thì lúc này nên sử dụng thuốc trị nấm để bôi vào các vết đỏ, loại bỏ vảy da bị nhiễm và sau đó bôi thuốc sát trùng vào vết thương. Khi các hạt đậu đỏ lên thì nên được cạy ra, sau đó bôi thuốc sát trùng Xanh Methylen để ngăn ngừa vi khuẩn nhiễm trùng.
– Cách phòng tránh: Để ngăn chặn sự lây lan của bệnh, cần tăng cường vệ sinh sạch sẽ trong môi trường sống của chim bồ câu. Đồng thời phun thuốc sát trùng định kỳ là biện pháp phòng tránh hiệu quả, từ đó giúp ngăn ngừa sự tái phát của bệnh.
Bệnh đậu gà ở chim bồ câu
4.3 Bệnh thương hàn
– Nguyên nhân: Bệnh gây ra bởi vi khuẩn Salmonella gallinarum và S.enteritidis thuộc họ Enterobacteriaceae. Chim bồ câu có thể mắc phải bệnh này khi tiếp xúc với thức ăn hoặc nước uống không đảm bảo vệ sinh. Có thể tồn tại vi khuẩn ở trong thức ăn hay nước uống của chúng. Hơn nữa, nếu khay nước và khay đựng thức ăn không được vệ sinh sạch sẽ thì cũng sẽ dễ bị nhiễm khuẩn.
– Biểu hiện: Biểu hiện của bệnh bao gồm phân lỏng có màu xanh hoặc màu xám vàng. Chim bồ câu sẽ biểu hiện các dấu hiệu như ngừng ăn, giảm hoạt động, chỉ đứng im và mất sức. Chúng cũng có thể có các triệu chứng như mệt mỏi, cảm thấy run rẩy trên toàn thân, khó thở, sốt và nhu cầu uống nước tăng cao. Các triệu chứng thường trở nên rõ ràng sau 1 – 2 ngày và nếu không kịp thời điều trị từ 3 – 5 ngày thì có thể dẫn đến chết chim.
– Cách chữa trị: Khi phát hiện chim có các biểu hiện trên, bạn cần nhanh chóng sử dụng các loại kháng sinh cho chim.
Các loại thuốc như Oracin-pharm cho chim uống với liều lượng 1ml/1.5 – 2 lít nước, Enroflox 5% với liều lượng 2g/lít nước, các loại kháng sinh Pharmequin và Ampicillin cùng liều lượng 1g/lít nước, Pharcolivet với liều lượng 10g/2.5 lít nước, Pharmequin-max với liều lượng 1g/2 lít nước uống trong vòng 5 ngày. Đồng thời, sử dụng thuốc Dizavit-plus kèm theo với liều lượng 2g/lít nước uống hàng ngày.
Lời kết
Hy vọng rằng bài viết này đã mang lại cho bạn những thông tin hữu ích về cách nuôi chim bồ câu. Đây là một loài vật nuôi thú vô cùng thú vị và mang lại nhiều lợi ích. Bạn có thể nuôi chim bồ câu ngay cả trong môi trường đô thị, tận hưởng quá trình sinh sản và ấp trứng của chúng, cũng như thưởng thức sự hòa đồng của chúng với các loài vật khác. Hãy chia sẻ bài viết này để nhiều người được biết đến nhé. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!
