Từ lâu cây Quất đã trở thành một loại cây được trồng phổ biến trên khắp các vùng miền của Việt Nam. Mỗi khi Tết đến hay xuân về, cây quất là một loại cây cảnh phổ biến và được trang trí trong những ngôi nhà. Đặc biệt, tại các tỉnh phía Nam, cây quất trở thành không thể thiếu trong những dịp lễ Tết. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cây quất, bao gồm ý nghĩa, cách trồng và phương pháp chăm sóc!
Tổng quan về cây Quất
Cây Quất hay còn được biết đến ở miền Nam Việt Nam dưới cái tên “cây tắc,” thuộc họ cam chanh và có tên khoa học là Fortunella japonica. Đây là một loại cây thường xanh có kích thước trung bình, phù hợp để trồng cả trong nhà và ngoài trời. Cây Quất thuộc loại cây thân gỗ, cao khoảng từ 1-1,5m. Thân cây dẻo dai, có vỏ màu xám và nhiều nhánh mọc hướng xung quanh.
Tại các nước như Việt Nam và Trung Quốc, cây Quất là một loại cây ăn quả phổ biến và được trồng rộng rãi. Trong văn hóa Việt Nam, cây quất không chỉ là một phần không thể thiếu trong cảnh quan Tết mà còn được xem là biểu tượng của sự may mắn và tài lộc. Đặc biệt, vào thời điểm chuyển giao năm mới, người dân thường trồng cây quất Tết trong nhà để trang trí, tạo không khí tết trên góc bàn làm việc hoặc trong sân nhà.
Ngoài ra, cách trang trí cây quất ngày Tết ở Việt Nam khá phong phú và đa dạng, mang đậm nét đặc trưng của từng vùng miền. Bên cạnh đó, việc sắp xếp cây Quất thường kèm theo các phụ kiện trang trí như đèn lồng, bánh chưng, cúc hoa mai, tạo nên bức tranh Tết truyền thống vô cùng tươi tắn và đầy ý nghĩa.
Đặc điểm cây Quất
Cây Quất là một thực vật thân gỗ có kích thước trung bình, giữ màu xanh tươi quanh năm, tạo nên một hình dáng rất đẹp và tràn đầy sức sống. Các cành của cây Quất mọc hướng ra xung quanh và nhỏ dần về đỉnh, tạo nên hình dáng nở rộ và sinh động. Tuy nhiên, bạn cũng cần chú ý đến các gai nhọn mọc dài trên thân và cành bởi chúng có thể gây thương tổn nếu không cẩn thận.
Hơn nữa, lá cây mọc đơn, nhỏ, và màu xanh sẫm, tạo nên bức tranh xanh tươi và rất xum xuê khi nhìn từ xa. Ngoài ra, cây Quất còn nổi bật với hoa trắng tinh khôi, mỗi bông bao gồm 5 cánh hoa hướng ra xung quanh và có nhụy vàng ở chính giữa. Khi cây Quất được chăm sóc đúng cách, quả hình tròn sẽ phát triển đều khắp thân cây, từ quả xanh đậm chuyển sang màu vàng cam khi chín.
Vỏ quả quất mỏng, bao bọc các múi quất và có chứa tinh dầu đắng. Bên trong, các múi quất chứa những tép nhỏ mọng nước, tạo nên hương vị đặc trưng của quả quất. Quả quất thường có hương vị chua và hơi ngọt khi đã chín, là nguồn cung cấp nhiều vitamin thiết yếu cho sức khỏe con người.
Sự tích về cây Quất
Cây Quất là một loại cây phổ biến được trồng rộng rãi tại Việt Nam, không chỉ mang đến vẻ đẹp thiên nhiên mà còn chứa đựng một câu chuyện ý nghĩa theo truyền thuyết cổ xưa. Sự tích cây Quất kể về ba người bạn thân, Quân, Mộc, và Thư, mỗi người đều sở hữu một tài năng đặc biệt. Trong số đó, Quân, người có gia cảnh nghèo và bị câm điếc từ khi mới sinh, lại là một võ sĩ vô cùng xuất sắc với biệt danh “Quất Roi.”
Khi đất nước đối mặt với nguy cơ bị xâm lược, Quân đã đứng lên và chiến đấu giành chiến thắng, nhờ vào võ nghệ cao cường của mình. Nhà vua nhằm thưởng cho sự dũng cảm của Quân, tặng cho anh một loại cây đặc biệt và truyền thống: cây Quất. Nhà vua hứa rằng, để đạt được sự sung túc và phú quý, chỉ cần hái quả từ cây, và khi cần xua đuổi tai ương, hãy bẻ cành cây rồi trồng xuống đất.
Vài năm sau, khi ngôi làng bị bão tuyết tàn phá, Quân đã thực hiện lời dặn của nhà vua. Anh bẻ cành của cây Quất và trồng chúng khắp nơi trong làng. Cây phát triển nhanh chóng và trở thành biểu tượng của sự trường thọ và may mắn. Cuối cùng, bão tuyết cũng tan biến, mùa xuân tràn ngập làng, và cây Quất nở rộ với những quả chín mọng màu vàng cam.
Từ đó, cây Quất không chỉ trở thành một phần không thể thiếu của cảnh quan Tết mà còn là biểu tượng của lòng kiên trung và lòng dũng cảm của chàng Quân. Mỗi khi xuân về, người dân lại trồng cây quất để tưởng nhớ và tri ân công ơn của người anh hùng Quân, người đã mang lại sự hạnh phúc và thịnh vượng cho cộng đồng.
Ý nghĩa cây Quất trong ngày Tết
Cây Quất đã trở thành một biểu tượng quan trọng trong văn hóa ngày Tết của người dân Việt Nam, đặc biệt là trong những năm gần đây. Chúng không chỉ có giá trị trang trí mà còn tượng trưng cho sự may mắn và phú quý. Ngoài ra, sự phổ biến của cây Quất cũng đến từ việc cây dễ trồng, dễ chăm sóc, và ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết so với cây hoa đào, đồng thời có giá rẻ hơn.
Cây Quất không chỉ đẹp với lá xanh tươi quanh năm và trái quả màu vàng cam, mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa tâm linh và phong thủy. Trồng cây quất trong nhà vào đầu năm mới là một biểu tượng của sự cầu mong cho một năm mới tràn đầy đủ và sung túc. Lá cây quất tươi tắn vào mùa xuân tượng trưng cho sức sống mới và hy vọng.
Một chậu cây Quất mang theo mình ngũ hành kim, mộc, thủy, hỏa, và thổ, tạo nên sự cân bằng và hài hòa trong phong thủy ngôi nhà. Thân cây có gai nhọn và hoa trắng biểu tượng cho hành kim. Gỗ và lá cây tượng trưng cho hành mộc. Quả quất màu vàng cam đại diện cho hành hỏa. Lá và quả cây mang tính chất nước là hành thủy. Đất trong chậu quất đại diện cho hành thổ.
Bên cạnh đó, cây Quất không chỉ là một loại cây trang trí đẹp mắt mà còn là biểu tượng của sự bình an, may mắn, và sức khỏe dồi dào cho gia đình, là một lựa chọn ý nghĩa cho mỗi ngôi nhà trong dịp Tết.
Cách trồng cây Quất chi tiết
Thông thường, cây Quất được trồng theo hai phương pháp chính: gieo hạt và chiết cành. Tuy nhiên hiện nay, phương pháp trồng quất chiết cành đang trở thành lựa chọn phổ biến do sự đơn giản và khả năng sống sót cao hơn.
Dưới đây là một hướng dẫn chi tiết về cách trồng quất trong chậu một cách đơn giản và hiệu quả:
– Thời gian lý tưởng để bắt đầu quá trình trồng cây Quất là vào đầu mùa mưa, khi nhiệt độ và độ ẩm đều ổn định, tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của cây con. Ngoài ra, trong quá trình chọn cành để chiết, bạn cần loại bỏ những cành quá non, quá già và cành bị bệnh.
– Sau khi cành được trồng vào đất, hãy nhớ nén đất cẩn thận để đảm bảo rằng cây không bị đổ hoặc nghiêng trong quá trình chăm sóc. Đồng thời, bạn cần đặt cây ở một vị trí thoáng đãng, tránh ánh nắng trực tiếp và duy trì việc tưới nước đều đặn để giữ cho cây luôn trong tình trạng tốt nhất.
– Sau khoảng 2 tuần đến 1 tháng, cây con sẽ bắt đầu phát triển rễ và trở nên đủ mạnh mẽ để có thể được chuyển đến vị trí cuối cùng theo ý muốn của người trồng. Từ đó sẽ tạo ra một quy trình trồng cây Quất hiệu quả và chuyên nghiệp, đồng thời đảm bảo sự thành công và phát triển bền vững của cây trong thời gian tới.
Cách chăm sóc cây Quất đúng kĩ thuật
Để cây Quất phát triển đẹp và sai quả, bạn cần tạo điều kiện sống thích hợp cho cây. Dưới đây là một số lưu ý và phương pháp chăm sóc cây Quất cảnh bạn có thể tham khảo:
6.1 Ánh sáng
Cây Quất cảnh là loại cây ưa sáng trung bình, do đó có thể được đặt cả trong nhà và ngoài trời. Tuy nhiên, khi trồng cây trong nhà, bạn cần chú ý chọn những vị trí có nhiều ánh sáng tự nhiên, như gần cửa ra vào, cửa sổ, hoặc ban công để đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng cần thiết để phát triển khỏe mạnh và đạt được hiệu suất tốt.
Ngoài ra, thiếu hụt ánh sáng có thể làm cho cây quất cảnh trở nên yếu đuối và dễ bị nhiễm bệnh. Ngược lại, nếu cây phải chịu nắng gắt quá lâu, lá và quả có thể bị héo và cháy, từ đó dẫn đến tình trạng mất nước và có thể gây chết cây.
6.2 Tưới nước
Để chăm sóc cây Quất một cách hiệu quả, bạn cần thực hiện việc tưới nước đều đặn vào mỗi buổi sáng hoặc chiều tối. Thời điểm này thường là khi khí hậu mát mẻ nhất trong ngày, tạo điều kiện thuận lợi cho cây hấp thụ nước mà không phải chịu áp lực nhiệt độ cao.
Bên cạnh việc cung cấp nước cho cây, việc tưới nước cũng có thể giúp rửa sạch bụi bẩn trên lá cây. Từ đó không chỉ làm cho cây trở nên xanh tốt hơn mà còn ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm, giúp duy trì sức khỏe và vẻ đẹp của cây Quất. Đồng thời, việc tạo môi trường sạch sẽ cũng giảm nguy cơ mắc bệnh cho cây trong quá trình phát triển.
6.3 Đất trồng
Đất trồng quất nên được chọn là loại đất thịt giàu dinh dưỡng và có khả năng thoát nước hiệu quả. Ngoài ra, để đảm bảo cây quất được cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển, quá trình bón phân NPK nên được thực hiện định kỳ hàng năm. Trong trường hợp đất trồng đã bạc màu, bạn cần thay đổi đất mới để đảm bảo cây có môi trường phát triển tối ưu.
6.4 Bón phân
Bạn cần bổ sung phân hữu cơ là cực kỳ quan trọng để giúp cây có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng một cách hiệu quả. Đồng thời, bạn cũng cần kết hợp bón phân NPK và KCL đều đặn và hợp lý để thúc đẩy quá trình ra hoa và kết trái của cây.
6.5 Cắt tỉa cây
Cây Quất là loại cây ưa sáng, thường phát triển mạnh sau Tết khi nhiệt độ tăng cao. Để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh, bạn cần tỉa cành đều đặn và thường xuyên cho cây. Đó là bởi nhiều cành có thể làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, bạn cần thực hiện việc tỉa bớt những cành không cần thiết, chỉ giữ lại những cành chính của cây.
Đồng thời, tỉa cành nên được thực hiện cứ khoảng 2 tháng một lần, kết hợp với việc hái lá ngọn, duy trì sự đều đặn cho cây cho đến khi cây ra quả. Từ đó sẽ giúp cây Quất duy trì hình dáng cân đối, tăng cường khả năng sinh trưởng và phát triển, cũng như đảm bảo cây có đủ năng lượng để ra quả một cách khỏe mạnh.
6.6 Sâu bệnh hại
Cây Quất ít gặp sâu bệnh, tuy nhiên, trong môi trường ẩm mưa có thể xuất hiện vấn đề với nấm và lá cây có thể chuyển sang màu vàng dưới tác động của ánh nắng mặt trời gắt. Để giải quyết vấn đề này, bạn cần chú ý quan sát cây, loại bỏ lá hư thối để ngăn chặn sự lây nhiễm.
Ngoài ra, nếu tình trạng nấm hoặc sâu bệnh trở nên nặng nề, bạn có thể tìm đến đại lý thuốc bảo vệ thực vật để được tư vấn về cách điều trị và sử dụng phòng trị phù hợp.
6.7 Chăm sóc hoa và quả
Trong thời gian cây Quất ra hoa, bạn cần quản lý lượng hoa và quả để tối ưu hóa sức khỏe và chất lượng của cây. Bạn cần thực hiện việc hái bớt hoa và quả trên mỗi cành, giữ lại từ 3-4 quả non, nhằm giảm áp lực chất dinh dưỡng và năng lượng của cây. Đồng thời, không nên để hoa và quả quá dày để đảm bảo tiết kiệm chất dinh dưỡng.
Trong giai đoạn này, bạn cũng cần bón phân và cung cấp nước đầy đủ để đảm bảo cây có đủ dinh dưỡng và không trải qua tình trạng rụng hoa và quả. Từ đó sẽ giúp cây phát triển mạnh mẽ và tập trung vào việc phát triển các quả non có chất lượng, tạo ra một mùa quất sản xuất hiệu quả.
Cách làm cây Quất ra quả đúng dịp Tết
Nếu bạn mong muốn cây Quất chỉ cho quả chín vàng đúng vào dịp Tết, bạn có thể áp dụng cách sau đây:
Đầu tiên, bạn cần để cây Quất ở nơi râm mát và tránh mưa to, đồng thời đặt bầu đất tại đúng vị trí này trong khoảng 10-20 ngày. Trong thời gian này, đợi đến khi lá cây héo rụng gần hết. Sau đó, bạn đem cây trồng lại và tiếp tục chăm sóc như bình thường. Khi đó, cây Quất sẽ bắt đầu ra hoa và kết quả đồng loạt vào tháng 7 hoặc tháng 8, và quả sẽ chín vào tháng 1, phục vụ cho dịp Tết.
Ngoài ra, nếu bạn mong muốn cây Quất mang lại cả quả chín, quả vừa và quả xanh, cũng như lộc non và nở hoa đẹp, bạn có thể thực hiện như sau:
Sau khi đánh bầu cho cây, bạn cần đặt cây Quất vào môi trường râm mát trong khoảng 7-10 ngày cho đến khi lá khô rụng hết chỉ còn lại khoảng một nửa. Sau giai đoạn này, bạn hãy đem cây ra trồng lại. Từ đó sẽ khiến cây Quất bắt đầu phát triển lá mới và ra hoa từ tháng 6 trở đi. Trong dịp Tết, cây sẽ nở hoa và cho ra quả đẹp, cùng với lộc non, tạo nên một hình ảnh trang trí đẹp mắt như bạn mong muốn.
Cách trồng và chăm sóc cây Quất sau ngày Tết
Nhiều người thường vứt bỏ cây Quất sau những ngày Tết. Tuy nhiên, bạn có thể tận dụng chúng bằng cách trồng cây để sử dụng cho Tết năm sau.
8.1 Cách trồng cây Quất sau ngày Tết
Sau những ngày Tết, cây Quất sẽ trông héo úa và thiếu sức sống, lúc này bạn cần phải áp dụng một phương pháp trồng cây trong chậu linh hoạt và hiệu quả để khôi phục sức khỏe của cây.
Bước đầu tiên trong kỹ thuật trồng cây Quất trong chậu là tái tạo hệ rễ. Đồng thời, việc sử dụng thuốc kích thích ra rễ giúp cây phục hồi nhanh chóng bằng cách tạo ra rễ mới. Hơn nữa, bạn cần vặt bỏ khoảng 30-50% số lá không chỉ giúp giảm gánh nặng cho cây mà còn tăng cơ hội cho sự phục hồi nhanh chóng.
Khi chuyển cây Quất từ vườn vào chậu, bạn cần đảm bảo chọn một loại đất vườn giàu dinh dưỡng với độ pH trung bình. Việc đào hố cần rộng bằng hoặc hơn đường kính của gốc cây, sau đó trộn phân chuồng và phân vi sinh vào đất trước khi lấp kín gốc cây.
Đồng thời, bạn cũng cần thực hiện việc tưới nước đều đặn để giữ cho cây Quất có đủ ẩm, từ đó giúp cây dần hồi phục và phát triển mạnh mẽ.
8.2 Cách chăm sóc cây Quất sau ngày Tết
Việc chăm sóc cây Quất sau kỳ nghỉ Tết không đòi hỏi quá nhiều công sức, tuy nhiên, bạn cần phải thực hiện một số bước quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của cây.
Sau khi trồng lại cây, bạn cần thường xuyên xới đất khoảng một lần mỗi nửa tháng để giữ cho đất trồng luôn tơi xốp. Đồng thời, bạn cũng nên quan sát tình trạng đất để điều chỉnh việc bón phân và tưới nước một cách hợp lý.
Trong quá trình tưới nước, bạn cần lưu ý kiểm soát lượng nước tưới sao cho đất đủ ẩm mà không gây ngập lụt. Đồng thời, sử dụng vòi phun để tưới lên lá và thân cây có thể giúp rửa sạch và làm mát cho cây.
Hơn nữa, theo từng mùa, cây Quất có thể mắc phải các bệnh khác nhau, đặc biệt là trong những thời kỳ ẩm ướt nơi cây dễ bị nhiễm nấm ký sinh. Do đó, bạn cần liên tục quan sát và loại bỏ cành lá bệnh kịp thời.
Ngoài ra, để phòng và điều trị các bệnh, bạn nên sử dụng các loại thuốc chuyên dụng được thiết kế cho từng loại bệnh tương ứng. Những sản phẩm này thường có sẵn tại các cửa hàng cung cấp thuốc cho cây trồng. Đồng thời, bạn cần hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu để tránh ảnh hưởng đến chất lượng đất và sức sống của cây.
Lợi ích khi trồng cây Quất
Một trong những công dụng chính của cây Quất là làm cảnh, không chỉ trong việc trang trí nội thất trong nhà vào dịp Tết, mà còn được ứng dụng rộng rãi trong các khu vực công cộng như công viên và khu nghỉ dưỡng để tạo điểm nhấn cho không gian xanh.
Ngoài ra, việc trồng cây Quất để trang trí sân vườn của biệt thự cũng là một lựa chọn xuất sắc, tạo nên không gian tươi mới và sinh động. Ngoài tác dụng làm cảnh, quất còn được biết đến như một loại thảo dược có nhiều ứng dụng trong y học cổ truyền.
Theo nhiều tư liệu Đông y, quả quất có vị ngọt chua, tính ấm, tác động vào các kinh phế, vị, can, đồng thời có các công năng như hóa đàm, trị ho, giải uất, tiêu thực, giải rượu. Ngoài ra, vỏ cây Quất còn được biết đến với tác dụng mạnh mẽ hơn. Được cho rằng, cây quất càng được chăm sóc lâu, hiệu quả càng cao. Hạt quất có tác dụng giảm ho, cầm máu, chống nôn, trong khi lá quất chứa nhiều tinh dầu, có tác dụng chữa trị các triệu chứng cảm mạo và phong hàn.
Bên cạnh đó, nhiều người còn khám phá và tận dụng hương vị chua ngọt và hương thơm tinh dầu của quất để làm mứt. Món mứt quất không chỉ ngon miệng mà còn là một trải nghiệm độc đáo, tạo nên ký ức khó quên trong mỗi bữa tiệc Tết.
Cách chọn cây Quất đẹp
Để có một cây Quất đẹp trong nhà, bạn cần lựa chọn cây cẩn thận và đúng cách. Đầu tiên, bạn hãy chọn một cây có thân thẳng, cứng cáp, và có dáng thông hoặc tự nhiên. Hơn nữa, tán cây cần đều và cân đối để tránh tình trạng cây lệch khi thay đổi góc nhìn.
Quả quất đẹp nên có kích thước lớn, hình tròn, và bề mặt căng mịn, sáng bóng. Một cây quất đẹp thường có cả quả chín và quả ương. Ngoài ra, cây cũng nên có hoa và lộc non, lá cây to, xanh và tươi để tạo điểm nhấn nghệ thuật và chơi được lâu dài. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng các cây Quất đẹp thường có giá không quá rẻ, vì vậy, việc lựa chọn cần phải hợp lý với ngân sách chi trả của bạn.
Cây Quất giá bao nhiêu?
Trong những ngày giáp Tết, thị trường cây Quất cảnh thường chứng kiến sự tăng cao về giá do sự tăng cao của nhu cầu từ phía khách hàng. Giá của một cây Quất cảnh cũng phụ thuộc vào sở thích và yêu cầu riêng biệt của từng người, với người chơi có thể ưa chuộng cây quất mini để bàn hoặc tìm kiếm những cây quất có dáng cao, to, mang lại giá trị nghệ thuật cao hơn.
Đối với những người thích cây Quất mini không yêu cầu quá cầu kỳ, giá có thể nằm trong khoảng 100.000 đến 200.000 đ, do đó họ có thể sở hữu một chậu quất nhỏ xinh tạo điểm nhấn sang trọng cho không gian nhà cửa. Ngược lại, những người muốn sở hữu cây Quất có thể đẹp, dáng cao, giá cả sẽ dao động từ vài trăm nghìn đến vài chục triệu đồng, tùy thuộc vào chất lượng và hình thức của cây.
Thêm vào đó, giá của Quất còn phụ thuộc vào thời tiết và khí hậu, có thể bị đẩy lên cao hoặc giảm xuống tùy thuộc vào điều kiện thị trường. Do đó, những người muốn mua cây quất để trưng bày trong dịp Tết cần phải thường xuyên theo dõi và tìm hiểu về biến động giá trên thị trường để chọn lựa được cây quất đẹp và phù hợp với ngân sách của mình.
Lời kết
Cây Quất không chỉ là một loại cây trang trí đẹp với đầy đủ yếu tố ngũ hành hợp mệnh cho gia chủ, mà còn là biểu tượng mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình suốt cả năm. Vì lẽ đó, bạn cần nắm rõ cách chăm sóc cây Quất sau kỳ nghỉ Tết để giữ cho cây luôn tươi đẹp và thịnh vượng suốt cả năm!