Bí đỏ không chỉ là một nguồn dinh dưỡng phong phú mà còn mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Ngoài trồng bí đỏ để thu hoạch trái, bạn cũng có thể trồng Bí Đỏ Lấy Ngọn, bông và trái non. Ngoài ra, trồng bí đỏ để thu hoạch ngọn mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp 4 lần so với thu hoạch trái. Hãy cùng Nuoitrong.com tìm hiểu cách trồng bí đỏ để thu hoạch ngọn qua bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về cây Bí Đỏ và rau bí
Cây bí đỏ còn được biết đến dưới nhiều tên gọi khác như bí rợ, bí ngô hoặc bí sáp, thuộc vào loại cây thân leo với tên khoa học thường được xác định là Cucurbita moschata Duchesne. Đây được biết đến là một trong những loại cây trồng lâu đời nhất, có niên đại khoảng 10.000 năm tại Trung Mỹ và Mexico.
Ở Việt Nam, cây bí đỏ được trồng và sử dụng rộng rãi trên toàn quốc, từ miền núi đến trung du và đồng bằng. Người dân thường sử dụng rau hoặc quả của cây bí đỏ để chế biến thành những món ăn hấp dẫn.
Ngọn rau bí thực ra là lá của cây bí đỏ. Ở nước ta,từ vùng núi, trung du đến đồng bằng đều trồng bí đỏ. Mọi bộ phận của cây bí đỏ đều có thể ăn được, từ thân, lá, nụ hoa đến quả và hạt. Trong đó, phần rau bao gồm lá non, ngọn và hoa bí đực rất được ưa chuộng. Lá của bí đỏ chứa hàm lượng dinh dưỡng cao và có nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Chuẩn bị trước khi trồng Bí Đỏ lấy ngọn
Khi thực hiện trồng Bí Đỏ lấy ngọn, bạn cần thực hiện chuẩn bị cẩn thận. Dưới đây là chi tiết cách chuẩn bị:
2.1 Đất trồng
Đất trồng bí đỏ lấy ngọn đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây. Đất cần đảm bảo đất tơi xốp, giàu mùn và có khả năng thoát nước tốt. Ngoài ra, để tăng hàm lượng dinh dưỡng của đất, bạn nên pha trộn với vỏ trấu, xơ dừa, phân chuồng hoặc Nemon.
2.2 Chọn và xử lý hạt giống
Để chọn hạt giống bí đỏ phù hợp, đặc biệt cho thu hoạch ngọn, bạn nên tập trung vào giống bí siêu ngọn cao sản. Đặc điểm của giống này là khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, sản xuất nhiều ngọn và ngọn to. Thời gian thu hoạch của giống bí siêu ngọn có thể kéo dài qua nhiều đợt, đảm bảo năng suất cao.
Khi xử lý hạt giống bí siêu ngọn, bạn nên thực hiện các bước sau:
– Ngâm hạt giống trong nước ấm có nhiệt độ khoảng 30 – 35°C.
– Sau khoảng 4 – 5 giờ, bạn hãy vớt hạt giống ra và đặt chúng vào một khăn ẩm.
– Đợi cho đến khi thấy hạt giống nảy mầm, có dấu hiệu nứt nanh trên bề mặt, bạn có thể tiến hành gieo trồng.
2.3 Thời vụ và mật độ trồng
– Hạt giống bí siêu ngọn có thể được trồng vào mọi thời điểm trong năm. Tuy nhiên, thường sẽ tập trung vào 2 vụ chính trong năm: vụ thu đông (từ tháng 9 đến tháng 10) và vụ đông xuân (từ tháng 12 đến tháng 1).
– Trong quy trình trồng, mỗi sào đất có thể trồng khoảng 500 – 550 cây. Các cây cách nhau khoảng 45 – 50cm và các hàng cách nhau 1m. Mật độ trồng bí đỏ lấy ngọn thường cao hơn so với trồng để lấy trái, thường gấp 3 đến 4 lần.
Cách trồng Bí Đỏ lấy ngọn chi tiết
Tùy thuộc vào điều kiện thổ nhưỡng khác nhau, bạn có thể lựa chọn cách trồng bí đỏ lấy ngọn phù hợp như sau:
– Đất bãi, đất vườn: Trồng bí đỏ bằng cách gieo hạt trực tiếp vào đất sẽ giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn. Bạn có thể sử dụng tay để khoét các lỗ sâu khoảng 1 – 2cm và gieo hạt vào mỗi lỗ. Đồng thời nên gieo 2 – 3 hạt giống trong mỗi lỗ đất để đảm bảo mọc cây. Khi cây con mọc lên, bạn hãy giữ lại chỉ một cây khỏe mạnh trong mỗi lỗ. Các cây còn lại có thể được sử dụng để trồng dặm ở những khu vực mà cây không mọc hoặc mọc yếu.
– Đất ruộng lúa mùa hoặc đất ướt: Lúc này bạn nên làm bầu để ươm cây con. Chuẩn bị một bầu đất hỗn hợp từ đất và mùn cưa hoặc phân chuồng hoai mục, trấu theo tỷ lệ 1:1. Đồng thời gieo mỗi hạt giống vào mỗi bầu và phủ lên bề mặt với một lớp đất mùn. Sau khi gieo hạt vào bầu ươm, bạn hãy tưới nước để đất ẩm. Hơn nữa cần chăm sóc và tưới nước đều đặn, sau khoảng 2 – 3 ngày, cây sẽ nảy mầm. Khi cây đã có khoảng 2 – 3 lá thật, bạn có thể trồng cây bí siêu ngọn ra đất.
Cách chăm sóc Bí Đỏ lấy ngọn đúng kĩ thuật
Trong quá trình chăm sóc Bí Đỏ lấy ngọn, bạn cần lưu ý các yếu tố sau:
4.1 Tưới nước
Trong quá trình trồng bí đỏ, tưới nước phải được điều chỉnh phù hợp tại các giai đoạn khác nhau:
– Giai đoạn sau khi trồng hạt: Trong giai đoạn này, cây cần được tưới nước thường xuyên, mỗi ngày 2 lần vào buổi sáng sớm và buổi chiều tối. Từ đó sẽ giúp đảm bảo rễ cây nhanh chóng phát triển và thâm nhập vào đất. Đồng thời tránh tưới nước vào buổi trưa để tránh làm héo lá cây do nước nóng và có thể gây hại cho cây.
– Giai đoạn sinh trưởng: Ở giai đoạn này, cây cần được cung cấp một lượng nước lớn để đảm bảo sự phát triển mạnh mẽ và sản xuất năng suất cao. Đồng thời tiếp tục tưới nước thường xuyên để duy trì độ ẩm cho cây.
Lưu ý rằng giống bí đỏ siêu ngọn không chịu được ngập úng. Do đó, khi trời mưa nhiều, cần phải thoát nước khỏi ruộng bí đỏ. Bởi đất quá ẩm không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự tấn công của các loại côn trùng gây hại.
4.2 Bón phân
Trước khi gieo hạt, cây cần được bón lót bằng phân chuồng, phân hữu cơ hoai mục và phân lân. Bón phân chuồng một lượng đủ sẽ giúp cây bí phát triển mạnh mẽ. Ngoài ra, đối với các vùng đất chua, bạn cần sử dụng vôi để làm trung hòa độ pH của đất.
Ngoài ra, trong quá trình sinh trưởng, cây cần được bón phân pha loãng, bao gồm 1kg đạm ure, 2kg supe lân pha với nước và tưới quanh gốc.
Hơn nữa, bón thúc nên thực hiện khi cây đã phát triển đủ, thường sau khi cây đã có 4 – 5 lá thật. Sử dụng 1kg đạm ure và 2,3 kg NPK (có tỷ lệ phân bón 12:5:10 hoặc 16:16:8) để bón cho cây. Khi bón phân trong giai đoạn này sẽ thúc đẩy cây phát triển mạnh mẽ và mọc ngọn.
4.3 Bấm ngọn, nhổ cỏ
Khi cây đã phát triển đến giai đoạn có 3 – 4 lá thật, thường là lúc cây bắt đầu đẻ nhánh. Trong thời điểm này, bạn nên bấm ngọn để kích thích cây phát triển nhiều nhánh hơn. Đồng thời, bạn cũng cần thường xuyên nhổ cỏ, làm sạch môi trường trồng và tỉa bỏ các lá già vàng úa cũng như loại bỏ các phần cây bị sâu bệnh hại để tạo điều kiện tốt nhất cho cây phát triển, nuôi ngọn và ngăn chặn sự lây lan của sâu bệnh.
4.4 Phòng ngừa sâu bệnh hại
Khi trồng bí đỏ lấy ngọn thường gặp phải các vấn đề liên quan đến sâu đục lá, sâu ăn lá, rệp, bọ trĩ và các loại bệnh như héo xanh do vi khuẩn, giả sương mai, phấn trắng và khảm lá. Mỗi loại bệnh và côn trùng gây hại có đặc tính khác nhau:
– Ruồi đục lá: ăn phần diệp lục của lá và tạo ra các vết nứt trên lá.
– Sâu ăn lá: loài sâu này gây hại cho lá và các búp non, thường xuất hiện với mật độ cao sau khi cây đã trồng được khoảng 1 tháng.
– Rệp: loài côn trùng này gây hại khi thời tiết trở nên khô hanh và hạn hán, đồng thời chúng có thể tăng mật độ rất nhanh.
– Bọ trĩ: làm lá trở nên xoăn, giòn và cứng bởi hút dịch ở lá, ngọn và thân non của cây.
– Bệnh giả sương mai: phát triển trong điều kiện độ ẩm không khí cao và nhiệt độ dưới 20°C, gây hại cho lá và thân của cây.
– Bệnh phấn trắng: gây hại trên cả hai mặt lá của cây bí đỏ.
Để ngăn chặn sâu bệnh hại trong vườn, bạn cần thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm mầm bệnh. Sau đó, áp dụng các biện pháp phòng trừ phù hợp như sau:
– Đối với các loài sâu hại: Nếu sâu xuất hiện với mật độ thấp, bạn có thể sử dụng các phương pháp thủ công như bắt sâu bằng tay hoặc sử dụng bẫy côn trùng. Tuy nhiên, khi mật độ sâu cao, bạn cần áp dụng các thuốc trừ sâu như Leven hoặc Vansi để tiêu diệt chúng.
– Đối với các loại bệnh hại cây trồng: Trước khi gieo trồng, bạn hãy xử lý hạt giống cẩn thận và chọn lựa giống cây có khả năng kháng bệnh tốt. Đồng thời tiêu hủy các tàn dư của vụ trước. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các loại thuốc phòng bệnh như Trium hoặc Venri để phun phòng bệnh cho cây.
Thu hoạch ngọn bí đỏ
Sau khoảng 35 – 40 ngày kể từ khi gieo trồng, bạn có thể thu hoạch ngọn bí đỏ. Khi thu hoạch, bạn cần sử dụng dao để cắt các ngọn, đồng thời nên cắt chúng cách gốc khoảng 30 – 45cm. Đồng thời hãy loại bỏ các chồi nhỏ và giữ lại mỗi gốc 2 – 3 chồi khỏe mạnh.
Sau khi thu hoạch, đừng quên thực hiện vun gốc và tiếp tục chăm sóc cây để chuẩn bị cho thu hoạch lần tiếp theo.
Công dụng tuyệt vời của rau bí – Bí Đỏ Lấy Ngọn
Mặc dù rau bí đã trở thành một món ăn phổ biến trong nhiều vùng miền của Việt Nam, tuy nhiên nhiều người vẫn thắc mắc về công dụng của chúng đối với sức khỏe. Mặc dù để chế biến một món ngon từ rau bí đòi hỏi nhiều công đoạn sơ chế, nhưng rau bí thực sự là một nguồn dinh dưỡng quý giá và có nhiều tính chất chữa bệnh tuyệt vời.
6.1 Hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả
Rau bí là một nguồn cung cấp chất sắt phong phú, đóng vai trò quan trọng giúp tăng cường sức đề kháng cho hệ thống miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của các tác nhân gây nhiễm trùng và các bệnh lý nhẹ.
Ngoài ra, lượng sắt có trong rau bí cũng hỗ trợ quá trình tổng hợp huyết sắc tố hemoglobin, từ đó đảm bảo vận chuyển oxy đến các mô và cơ quan quan trọng trong cơ thể.
Hơn nữa, rau bí chứa nhiều folate, một trong những khoáng chất quan trọng giúp kích thích sản xuất tế bào hồng cầu. Điều này đặc biệt có ích đối với những người mắc bệnh thiếu máu. Hơn nữa, bổ sung rau bí vào chế độ ăn hàng ngày có thể giúp tăng cường sản xuất huyết sắc tố và tế bào hồng cầu, từ đó cải thiện hoặc giảm thiểu tình trạng thiếu máu.
6.2 Giúp nâng cao sức khỏe tim mạch
Rau bí có thể cải thiện sức khỏe của hệ tim mạch nhờ vào sự hiện diện của một lượng đáng kể chất xơ hòa tan trong lá. Chất dinh dưỡng này giúp giảm hấp thụ axit mật từ ruột non cũng như giảm nồng độ cholesterol xấu trong máu. Đồng thời, các vi khuẩn trong đường ruột phân hủy chất xơ hòa tan, dẫn đến giải phóng axit béo và làm giảm hoạt động của gan khi sản xuất cholesterol. Khi kiểm soát lượng cholesterol xấu trong cơ thể có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc các vấn đề về tim.
Ngoài ra, lá bí cũng là nguồn cung cấp kali phong phú, một loại khoáng chất có thể ngăn ngừa các rối loạn nhịp tim và giảm nguy cơ mắc bệnh đột quỵ.
6.3 Hỗ trợ sức khỏe của xương và răng
Thường xuyên tiêu thụ rau bí không chỉ có lợi cho hệ miễn dịch và tim mạch mà còn giúp cải thiện sức khỏe của răng và xương. Ngoài ra, rau bí chứa một lượng lớn photpho và canxi, hai khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe của hệ xương. Do đó, bổ sung rau bí vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày có thể giúp ngăn ngừa tình trạng khô cứng và đau xương khớp.
Hơn nữa, canxi và phốt pho trong rau bí cũng hỗ trợ hình thành, duy trì, bảo vệ men răng và cấu trúc răng miệng tổng thể, từ đó giảm nguy cơ mắc sâu răng và các vấn đề nướu răng.
6.4 Làm chậm quá trình lão hóa
Trong rau bí có một lượng lớn đồng, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ có thể bảo vệ tế bào trong cơ thể khỏi tác động có hại của các gốc tự do, là nguyên nhân gây lão hóa sớm.
Do đó, bạn nên thêm rau bí vào chế độ ăn hàng ngày để giúp cơ thể chống lại sự hình thành và xuất hiện của các gốc tự do, giảm thiểu nốt đồi mồi, nếp nhăn và mang lại làn da tươi sáng, hồng hào và trẻ trung hơn.
6.5 Giúp làm đẹp da
Rau bí cung cấp đến gần 40 loại vitamin A, đóng góp hơn 5% giá trị dinh dưỡng thiết yếu hàng ngày của bạn. Do đó, thường xuyên tiêu thụ các thực phẩm giàu vitamin A như rau bí có thể giúp loại bỏ các gốc tự do và độc tố có hại đối với làn da.
Vitamin A được biết đến như một chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe của làn da, giúp làn da trở nên mềm mại và đàn hồi. Từ đó có thể ngăn ngừa tình trạng khô da, vẩy nến và keratin hóa.
Bên cạnh đó, rau bí cũng chứa hàm lượng vitamin C phong phú, giúp tăng cường quá trình lành vết thương và giảm thiểu khả năng hình thành sẹo trên da.
6.6 Tốt cho người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp
Khi thiếu hụt vitamin B6, cơ thể có thể trải qua các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người mắc bệnh này cần bổ sung thêm vitamin B6 để giảm đau và cảm giác mệt mỏi do viêm mãn tính.
Rau bí là một nguồn cung cấp vitamin B6 phong phú. Do đó, bổ sung rau bí vào chế độ ăn hàng ngày có thể giúp giảm đi cảm giác đau cơ và khớp do viêm khớp dạng thấp gây ra.
6.7 Ngăn ngừa ung thư và tốt cho sức khỏe đường ruột
Một lượng chất xơ lớn trong rau bí đóng vai trò quan trọng giúp ngăn ngừa bệnh ung thư. Ngoài ra, chất xơ cũng mang lại nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa bằng cách hỗ trợ và cải thiện chức năng đường ruột, từ đó giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón và các bệnh liên quan khác như viêm túi thừa đại tràng hoặc bệnh trĩ.
6.8 Hỗ trợ sức khỏe tình dục
Nghiên cứu đã chỉ ra vai trò quan trọng của rau bí trong các vấn đề liên quan đến sinh sản.
Rau bí chứa nhiều thành phần chống oxy hóa như axit oleic, axit linoleic, vitamin A, alkaloid, tannin,… Những hoạt chất thực vật này có thể cải thiện chức năng của tinh hoàn và từ đó tăng sản lượng tinh trùng ở nam giới.
6.9 Tốt cho phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh
Rau bí có tác dụng tích cực đối với phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh. Nhiều phụ nữ trải qua hội chứng tiền mãn kinh (PMS), và lượng mangan lớn trong rau bí giúp giảm các triệu chứng như thay đổi tâm trạng, đau đầu, trầm cảm và khó chịu… Ngoài ra, phụ nữ có các triệu chứng PMS nghiêm trọng được khuyến nghị bổ sung mangan thông qua thực phẩm giàu mangan.
Vì vậy, lá bí là một lựa chọn tuyệt vời để đảm bảo cung cấp lượng mangan cần thiết trong thời kỳ tiền mãn kinh.
Làm thế nào để nhặt rau bí đúng cách?
Rau bí có thể được chế biến thành nhiều món ngon như xào tỏi, nấu canh hến hoặc luộc chấm kho quẹt. Tuy nhiên, quá trình nhặt rau, đặc biệt là cách nhặt có thể làm cho nhiều bà nội trợ cảm thấy phiền phức. Hơn nữa, nhặt rau không đúng cách có thể tốn nhiều thời gian và dẫn đến sót lại nhiều xơ rau.
Dưới đây là một số mẹo nhỏ giúp bạn biết cách nhặt rau bí một cách nhanh chóng và không bị xơ:
– Bước 1: Tách toàn bộ lá (bao gồm cả cuống lá) ra khỏi cành bí.
– Bước 2: Tước cuốn lá. Bạn bắt đầu tước lá từ phần cuống kéo dài tới phần gân lá. Tiếp tục làm như vậy cho đến khi lá không còn xơ.
– Bước 3: Tước thân rau. Rau bí khi quá tươi sẽ khó tước do cuống lá giòn và dễ gãy. Do đó, bạn nên để rau héo một chút thì sẽ dễ dàng hơn. Khi tước, bạn nên tước từ phần cuống già tới phần ngọn non. Chú ý đừng tước như phần lá vì sẽ làm cho rau trở nên xơ và khó ăn. Một tay bạn nắm cuống già, tay kia bẻ 1 đoạn ở đầu cuống và tước từ từ sao cho bạn cảm thấy phần thân đã được tước sạch không còn xơ.
Ngoài ra, nếu chỉ tước nhẹ mà không tiếp xúc sâu vào phần thân, bạn chỉ loại bỏ được lớp xơ bên ngoài và rau vẫn sẽ còn dai và phải bỏ bã.
Hy vọng hướng dẫn trên đã giúp bạn biết cách nhặt rau bí một cách hiệu quả. Bây giờ, hãy cùng bắt tay vào làm những món ngon từ rau bí nhé!
Các món ăn ngon và bổ dưỡng từ rau bí
Dưới đây là một số món ăn thơm ngon và bổ dưỡng từ rau bí:
8.1 Rau bí luộc
Trước khi luộc rau bí, bạn cần chuẩn bị một lượng rau bí vừa đủ đã được nhặt và rửa sạch. Rau bí nên được cắt thành khúc vừa ăn, có độ dài khoảng từ 4 – 5cm.
Sau khi chuẩn bị rau bí, lúc này bạn đun sôi một lượng nước đủ và thêm một ít muối để luôn giữ màu xanh cho rau. Khi nước đã sôi, bạn có thể cho rau bí vào nồi và đảo đều. Trong quá trình luộc, không nên đậy nắp nồi để tránh rau bị chuyển sang màu vàng. Tiếp tục đảo đều trên lửa nhỏ cho đến khi rau bí chín tới. Sau đó, tắt bếp và vớt rau ra khỏi nồi, cho vào một thau chứa nước đá lạnh để giữ cho rau bí luộc không bị nát mà vẫn giữ được độ giòn và hấp dẫn.
Cuối cùng, bạn có thể thưởng thức rau bí luộc cùng với nước chấm yêu thích như nước mắm ớt, nước tương, kho quẹt, chao hoặc mắm nêm.
8.2 Rau bí xào thịt bò
Để chuẩn bị món rau bí xào thịt bò bổ dưỡng, trước hết, bạn cần chuẩn bị một lượng rau bí vừa đủ đã được rửa sạch. Đối với thịt bò, bạn hãy thái thành những lát mỏng và ướp đầy đủ gia vị cần thiết.
Sau khi chuẩn bị xong các nguyên liệu chính, bạn hãy đun nóng chảo dầu, sau đó thêm tỏi và phi thơm. Tiếp theo, xào nhanh thịt bò trên lửa lớn. Khi thịt bò đã chín, bạn có thể cho thịt ra đĩa và tiếp tục xào rau bí. Chờ đến khi rau bí gần chín, lúc này hãy thêm thịt bò vào xào cùng. Ngoài ra, để làm cho món ăn thêm hấp dẫn, bạn có thể cho một ít tương ớt và xì dầu vào, sau đó tắt bếp.
Đồng thời, để đảm bảo rau bí xào thịt bò thơm ngon và không bị nát, bạn hãy xào rau nhanh chóng để giữ được độ dai của thịt bò.
Cách chọn mua rau bí không có hóa chất
– Rau bí sạch thường có 3 đến 4 lá trên ngọn, lá non màu xanh tự nhiên, thân chắc và nhiều lông tơ. Lá bánh tẻ thường mảnh và dài. Trái lại, loại rau có đốt dài thường già ở phần gần gốc, có nhiều xơ và thường được tưới chất kích thích tăng trưởng.
– Khi rửa, rau chứa nhiều thuốc kích thích dễ bị nát, không cần vò mạnh lá cũng có thể nát vụn, phần cuống và thân dễ gãy, dập. Ngược lại, rau bí sạch có lá rất ráo và không bị nát cả khi vò mạnh.
– Khi luộc, nước của rau bí sạch thường trong. Trong khi đó, rau chứa chất kích thích khi đun lâu sẽ chuyển sang màu xanh đen.
Lời kết
Bài viết trên đã cung cấp thông tin hướng dẫn cách trồng Bí Đỏ Lấy Ngọn một cách hiệu quả. Quy trình thực hiện trồng rau bí đỏ khá đơn giản, bạn chỉ cần dành chút thời gian chăm sóc thì sẽ có ngay một vườn bí xanh mơn mởn quanh năm. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết của Nuoitrong.com để nhận thêm nhiều kinh nghiệm trồng cây rau nhé!