Khoai Lang Tím là một loại thực phẩm quen thuộc với người dân Việt Nam, không chỉ bởi có giá thành phải chăng mà còn vì giàu chất dinh dưỡng và hương vị thơm ngon. Do đó, khoai lang tím là một lựa chọn tuyệt vời giúp nâng cao sức khỏe. Nuoitrong.com sẽ chia sẻ với bạn thông tin về khoai lang tím, từ đặc điểm, cách trồng, chăm sóc cho đến khi thu hoạch, cùng với những lợi ích tuyệt vời mà loại củ này mang lại. Hãy cùng theo dõi nhé!
Đặc điểm, nguồn gốc Khoai Lang Tím
Khoai Lang Tím có tên khoa học là Solanum andigenum, là một loài thực vật thân thảo dạng dây leo sống lâu năm và có nguồn gốc từ vùng Nam Mỹ.
Khoai Lang Tím có dạng hình thuôn dài với lớp vỏ có màu đa dạng như tím, vàng, đen hoặc trắng. Chúng cũng rất đa dạng với hàng trăm loại khác nhau. Lá của khoai lang tím thường mọc so le và có hình dạng như trái tim. Hoa của loài này thường có màu tím trắng rất đẹp.
Về kích thước, độ ngọt và mùi vị của khoai lang tím có thể khác nhau tùy thuộc vào từng loại. Ngày nay càng nhiều người yêu thích loại khoai lang này bởi vị ngon đặc trưng, mùi thơm đặc biệt và giá trị dinh dưỡng cao.
Đặc điểm hình thái của Khoai Lang Tím
Cách trồng và chăm sóc Khoai Lang Tím chi tiết
Sau đây chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết từ các bước chuẩn bị, quá trình trồng cũng như chăm sóc Khoai Lang Tím, cụ thể:
2.1 Chọn giống
Bạn có thể nhân giống khoai bằng dây hoặc bằng củ. Bạn nên lựa chọn dây giống bánh tẻ, khỏe mạnh, không bị sâu bệnh, chưa phát triển rễ hoặc hoa.
Khoai Lang Tím có thể được nhân giống bằng dây hoặc bằng củ
2.2 Thời vụ
Khoai lang vụ đông được trồng từ ngày 25/8 đến ngày 10/9, trong khi vụ xuân hè được gieo trồng từ giữa tháng 2 đến đầu tháng 3.
2.3 Đất trồng
Trước khi trồng khoai, bạn cần chuẩn bị đất kỹ lưỡng, loại bỏ cỏ dại và làm đất lên luống rộng từ 1,2m đến 1,5m, cao khoảng từ 35cm đến 40cm.
2.4 Tiến hành trồng
Khoai nên được trồng trong điều kiện thời tiết mát và đất ẩm. Khi trồng, bạn nên sắp xếp hàng đơn và đặt dây giống giữa các luống, mỗi dây cách nhau khoảng 20cm. Hơn nữa, phần ngọn của dây nên được đặt trên mặt đất ở độ sâu khoảng 5cm đến 10cm.
2.5 Bón phân
1 hecta đất trồng Khoai Lang Tím cần được bón từ 10 đến 15 tấn phân chuồng, 60kg urê, 90kg kali và 30kg phân lân. Đồng thời bón phân nên được thực hiện trong 3 đợt để cây có thể hấp thụ hết lượng dinh dưỡng từ phân bón.
– Lần bón phân đầu tiên: Phải lót toàn bộ lượng phân chuồng, phân lân và sử dụng 30% lượng phân đạm cùng với 20% phân kali.
– Lần bón phân thứ hai: Thực hiện sau khi khoai đã được trồng khoảng 20 đến 25 ngày. Bón 50% lượng phân đạm và 30% phân kali.
– Lần bón phân thứ ba: Tiến hành bón phân sau khi khoai đã trồng được khoảng 40 đến 45 ngày. Bón hết lượng phân đạm và phân kali còn lại.
Bạn cần chia ra thành nhiều giai đoạn bón phân tùy thuộc vào quá trình sinh trưởng của cây
2.6 Cách chăm sóc
Để đảm bảo sự phát triển tốt của cây khoai, bạn nên duy trì độ ẩm đất ở mức khoảng 65 – 80%. Hơn nữa, sau khi trồng khoai khoảng 25 – 30 ngày, bạn cần bấm ngọn để kích thích sự sinh trưởng.
Đồng thời thường xuyên nhấc dây làm đứt rễ con giúp tập trung nguồn dinh dưỡng cho củ. Khi nhấc dây, bạn cần đặt lại dây vào vị trí ban đầu mà không lật dây nhằm tránh gây tổn thương cho thân lá và làm giảm hiệu suất sinh trưởng của cây.
2.7 Thu hoạch
Khi cây khoai lang bắt đầu có dấu hiệu của sự ngừng sinh trưởng như lá phần gốc bắt đầu ngả màu vàng và kiểm tra thấy củ đã nhẵn và ít nhựa, lúc này bạn nên tiến hành thu hoạch. Quá trình thu hoạch nên được thực hiện vào ngày khô ráo để tránh làm tổn thương đến củ, đồng thời giữ cho giá trị sản phẩm được duy trì chất lượng cao nhất.
Bạn nên tiến hành thu hoạch khi cây khoai lang bắt đầu có dấu hiệu của sự ngừng sinh trưởng
Công dụng của Khoai Lang Tím
Khoai Lang Tím không chỉ được chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon, bổ dưỡng mà còn mang lại vô vàn công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người:
3.1 Chứa chất chống oxi hóa
Trong thành phần của khoai lang tím chứa hai chất quan trọng là vitamin C và anthocyanin, có khả năng chống oxy hóa cao. Cả hai chất này đều có khả năng bảo vệ tế bào của cơ thể khỏi sự hỏng hóc do các phân tử gây hại được gọi là gốc tự do.
Các chất chống oxy hóa này đóng vai trò quan trọng giúp bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương tế bào do oxy hóa. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi tiêu thụ nhiều vitamin C có thể làm tăng mức độ chống oxy hóa của cơ thể lên đến 35%, từ đó tăng khả năng bảo vệ và ngăn chặn tổn thương tế bào do oxy hóa.
Trong Khoai Lang Tím có nhiều chất có khả năng chống oxi hóa
3.2 Giúp ổn định lượng đường trong máu
Một nghiên cứu trong môi trường ống nghiệm đã chỉ ra rằng khoai lang tím chứa một lượng lớn flavonoid, các hợp chất này đã được chứng minh có khả năng giảm căng thẳng oxy hóa và có tác động kháng insulin bằng cách bảo vệ tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy.
Hơn nữa, các flavonoid có trong khoai lang tím cũng được cho là có thể hỗ trợ kiểm soát nồng độ đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Ngoài ra, khoai lang tím với chỉ số đường huyết thấp cũng có thể đóng vai trò quan trọng giúp ngăn ngừa sự tăng đột biến của nồng độ đường trong máu.
3.3 Giúp giảm huyết áp
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng Khoai Lang Tím chứa một lượng đáng kể các chất chống oxy hóa, từ đó giúp chúng có khả năng giảm đường huyết. Cụ thể, các chất chống oxy hóa trong khoai lang tím có thể hoạt động tương tự như các loại thuốc hạ huyết áp thông thường được gọi là chất ức chế men chuyển.
Do đó, thêm khoai lang tím vào các bữa ăn phụ là một cách tốt để cung cấp cho cơ thể lượng chất chống oxy hóa đủ để duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, bạn cần chú ý rằng không có nghĩa là khoai lang tím có thể thay thế được thuốc chữa bệnh. Mà chỉ nên sử dụng khoai lang tím như một phần của chế độ ăn uống cân đối, giúp hỗ trợ bảo vệ sức khỏe.
Bổ sung Khoai Lang Tím vào thực đơn hàng ngày có thể giúp ổn định huyết áp
3.4 Hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn
Hen suyễn là một bệnh viêm mãn tính của đường hô hấp. Theo các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin A và C trong khoai lang tím có thể giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như làm giảm các triệu chứng liên quan.
Ngoài ra, khi thiếu hụt vitamin C, nguy cơ mắc bệnh hen suyễn có thể tăng lên đến hơn 12%. Tương tự, hơn 40 nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng những người mắc bệnh hen suyễn thường chỉ cung cấp khoảng một nửa lượng vitamin A khuyến nghị hàng ngày.
Do đó, ăn khoai lang tím là một cách gián tiếp cung cấp vitamin A và C cho cơ thể, từ đó giúp chống lại các triệu chứng của bệnh hen suyễn.
3.5 Hỗ trợ sức khỏe đường ruột
Trong khoai lang tím chứa các tinh bột kháng, có khả năng thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn Bifidobacteria, một loại vi khuẩn có vai trò quan trọng giúp duy trì sức khỏe của đường ruột.
Những vi khuẩn này trong đường ruột có khả năng sản xuất các vitamin B, axit béo có ích, đồng thời hỗ trợ quá trình phân hủy của các loại carbs phức tạp và chất xơ. Từ đó sẽ giúp tạo ra một môi trường đường ruột khỏe mạnh và cân bằng.
3.6 Hỗ trợ sức khỏe của gan
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ thức uống được biến chế từ khoai lang tím có thể cải thiện đáng kể chức năng gan ở những người có nguy cơ mắc viêm gan và giảm nồng độ men gan cũng như các vấn đề liên quan đến gan.
Ngoài ra, các nghiên cứu trên động vật cũng đã chứng minh rằng dung dịch chiết xuất từ khoai lang có thể hiệu quả giúp bảo vệ gan. Khoai lang là một nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng bao gồm mangan, canxi, vitamin A, B và choline.
Củ khoai lang đã được phơi khô chứa các chất dinh dưỡng quan trọng với cơ thể, đặc biệt là vitamin chống nhiễm mỡ. Sự thiếu hụt vitamin này có thể dẫn đến rối loạn trong quá trình chuyển hóa gan, tăng nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến nhiễm mỡ và xơ gan.
Ăn Khoai Lang Tím giúp hỗ trợ nâng cao sức khỏe của gan
3.7 Giúp giảm cân
Khoai lang tím cung cấp chỉ 1/3 năng lượng so với gạo và ít calories hơn, từ đó giúp bạn cảm thấy no nhanh chóng và duy trì cảm giác no lâu hơn. Do đó, khoai lang tím được coi là một loại thực phẩm hỗ trợ hiệu quả trong quá trình giảm cân.
3.8 Giúp làm đẹp
Để ngăn ngừa nếp nhăn, Khoai Lang Tím là một nguồn cung cấp beta carotene, vitamin B1, vitamin C, canxi, magiê,… dồi dào. Đặc biệt, anthocyanin có trong khoai lang tím có tác dụng chống oxi hóa mạnh mẽ, giúp ngăn chặn quá trình lão hóa da.
Hơn nữa, bổ sung khoai lang vào chế độ dinh dưỡng với tần suất ăn hai lần mỗi tuần có thể làm cho làn da trở nên mềm mại hơn. Ngoài ra, sử dụng mặt nạ từ khoai lang tím kết hợp với sữa tươi hoặc sữa chua cũng là một biện pháp tốt để làm dịu và dưỡng da.
Ngoài ra, đối với tình trạng da sưng đỏ hoặc đau rát thì đắp lên da mảnh khoai mỏng trong khoảng thời gian 10 – 15 phút có thể giúp làm dịu da.
Để ngăn ngừa mụn nhọt, bạn có thể sử dụng một phương pháp tự nhiên bằng cách sử dụng một củ khoai lang tím, 40g lá bồ công anh và mật mía giã nhuyễn, sau đó đắp lên vùng da mụn nhọt.
Bên cạnh đó, trong quá trình điều trị vàng da, thường xuyên ăn cháo nấu từ khoai lang tím kết hợp với gạo nếp hoặc bột ngô có thể giúp giảm tình trạng vàng da và làm cho da trở nên sáng hơn.
Các món ăn ngon chế biến từ Khoai Lang Tím
Khoai Lang Tím có thể chế biến được thành vô số món ăn thơm ngon và bổ dưỡng:
4.1 Bánh trung thu khoai lang tím
Các món ăn từ khoai lang tím luôn có màu sắc bắt mắt không thể chối từ, đặc biệt là các món bánh. Bánh trung thu từ khoai lang tím có lớp vỏ bùi bùi, ngọt nhẹ, dễ ăn và vô cùng bổ dưỡng. Sắc tím của khoai lang kết hợp với màu vàng của nhân bánh tạo nên một màu sắc bắt mắt không thể bỏ lỡ.
4.2 Chè khoai lang tím
Sự kết hợp giữa dẻo ngọt và màu tím bắt mắt của khoai lang cùng với vị béo ngậy từ nước cốt dừa, tạo nên một món chè khoai lang tím đậm chất Đài Loan. Món chè này không chỉ ngọt mát mà còn rất dinh dưỡng. Nếu có dịp vào bếp, bạn hãy thử trổ tài làm ngay nhé!
Món chè Khoai Lang Tím dẻo thơm, ngon miệng và vô cùng bổ dưỡng
4.3 Chè trôi nước khoai lang tím
Chè trôi nước là một món truyền thống lâu đời ở nước ta. Ngày nay, ngoài những viên chè trắng tròn truyền thống, các chị em cũng sáng tạo ra rất nhiều màu sắc khác nhau để làm cho món chè trở nên hấp dẫn và bắt mắt hơn. Bạn hãy thử ngay cách làm chè trôi nước từ khoai lang tím – vừa lạ miệng, vừa đẹp mắt và đặc biệt rất giàu dinh dưỡng này nhé!
4.4 Bánh canh khoai lang tím
Chắc chắn rằng đây sẽ là một trong những món ăn đáng để trông chờ nhất từ khoai lang tím. Bánh canh có những sợi bánh mềm dai, màu tím cực kỳ lạ mắt. Hơn nữa, vị bùi bùi của khoai lang hòa quyện với vị ngọt của nước hầm xương, tạo nên một bữa ăn ngon trọn vẹn mà bạn có thể thưởng thức cùng gia đình.
4.5 Bánh crepe khoai lang tím
Bánh crepe luôn là một trong những món ăn được nhiều người yêu thích nhờ vào mùi vị thơm ngon đặc biệt của chúng. Sự kết hợp của khoai lang tím và bánh crepe sẽ làm cho món bánh này trở nên đặc biệt hơn bao giờ hết. Mỗi miếng bánh crepe thơm ngon, ngọt bùi với màu tím bắt mắt sẽ khiến cho cả gia đình thưởng thức một lần là không thể quên được.
4.6 Khoai lang tím chiên
Khoai lang tím chiên bên ngoài giòn rụm và bên trong mềm mịn, mang hương vị tự nhiên đặc trưng của khoai. Bạn có thể thưởng thức khoai lang chiên kèm theo tương ớt, tương cà hoặc sốt phô mai tuỳ theo sở thích cá nhân. Cuối tuần, bạn có thể tự làm món ăn vặt này để thưởng thức cùng các bé nhỏ trong gia đình.
4.7 Sữa khoai lang tím
Sữa khoai lang tím mang một hương thơm ngọt ngào cùng với một gam màu đẹp mắt. Sữa có kết cấu sánh mịn, ngọt thanh nhẹ mà không bị đắng, kết hợp với một chút độ béo từ sữa tươi mà không làm cho cảm giác ngấy. Đặc biệt, sữa khoai lang tím còn rất bổ dưỡng và có lợi cho sức khỏe. Bạn có thể thưởng thức sữa ấm hoặc lạnh, cả hai cách đều rất ngon.
Lời kết
Trên đây, chúng tôi đã chia sẻ thông tin về các đặc điểm, cách trồng, chăm sóc, công dụng và một số món ngon chế biến từ Khoai Lang Tím. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã được bổ sung nhiều thông tin hữu ích về loại thực phẩm bổ dưỡng này, từ đó mang lại thêm kinh nghiệm và sự lựa chọn khi nấu các món ngon, bổ dưỡng cho gia đình của mình!
