Bắp Cải là một loại rau phổ biến trong ẩm thực Việt Nam. Mặc dù chúng được bán rộng rãi nhưng việc trồng loại rau này không dễ dàng và chỉ phù hợp với một số khu vực cụ thể. Hiện nay, việc nuôi trồng bắp cải to tròn, hấp dẫn ngay tại nhà đang trở thành một đam mê phổ biến đối với nhiều người phụ nữ làm vườn ở thành phố. Hãy cùng Nuoitrong.com khám phá cách trồng bắp cải tại nhà qua bài viết này!
Đặc điểm, nguồn gốc Bắp Cải
Bắp Cải hay còn được biết đến với tên gọi cải bắp, là một loại rau chủ lực trong họ Cải (hay họ Thập tự – Brassicaceae/Cruciferae), có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải.
Đây là một cây thân thảo có vòng đời kéo dài hai năm và thuộc nhóm cây có hoa với hai lá mầm, có các lá hình thành một cụm đặc hình tròn đặc trưng. Cải bắp đã được biết đến từ thời kỳ Hy Lạp và La Mã cổ đại, và Cato Già đã đánh giá cao loại cây này vì các tính chất y học của chúng. Quá trình lựa chọn nhân tạo liên tục đã được thực hiện để kiểm soát kích thước của giống cây và ngăn chặn sự kéo dài quá mức của chúng.
Lá của Bắp Cải có diện tích khá lớn và cũng có khả năng hấp thụ nước một cách hiệu quả. Tuy nhiên, nhờ vào bộ rễ chùm mạnh mẽ, cải bắp có khả năng chịu hạn và chịu nước tốt hơn so với một số giống rau khác như su hào hay súp lơ.
Đặc điểm nổi bật của Bắp Cải là hình dáng cầu được cuốn tròn với các lá được sắp xếp đan xen từ trong ra ngoài. Lá ngoài cùng thường có màu xanh đậm, giảm dần màu sắc khi tiến vào phần trong của cây.
Bắp cải hay còn có tên gọi là cải bắp
Thời vụ trồng Bắp Cải
Vụ rau Bắp Cải có thể được chia thành ba giai đoạn chính dựa vào thời gian gieo trồng:
– Vụ rau sớm: Gieo hạt cuối tháng 7 đầu tháng 8, trồng vào cuối tháng 8 và trong tháng 9. Đồng thời thu hoạch vào tháng 11 – 12 cuối năm.
– Vụ rau chính: Gieo hạt trong tháng 9 và tháng 10, trồng từ giữa tháng 10 đến hết tháng 11. Đồng thời thu hoạch vào tháng 1 – 2 năm sau.
– Vụ rau muộn: Gieo hạt trong tháng 11, trồng vào giữa tháng 12. Đồng thời thu hoạch vào các tháng 2 – 3 năm sau.
Bên cạnh đó, các chuyên gia nông nghiệp khuyến nghị rằng, để đảm bảo sự phát triển tốt của cây, việc trồng nên diễn ra khi cây con đã có 4 – 6 lá thật. Thời điểm này thường xuất hiện sau khoảng 20 – 30 ngày từ thời gian gieo hạt.
Thời vụ trồng Bắp Cải được chia thành ba giai đoạn là vụ rau sớm, vụ rau chính và vụ rau muộn
Cách trồng Bắp Cải chi tiết
Trước khi trồng Bắp Cải, bạn cần phải chuẩn bị đất trồng và chậu trồng cẩn thận nhằm đảm bảo tạo điều kiện tốt nhất để trồng cây.
3.1 Đất trồng
Trồng Bắp Cải cần đất giàu chất hữu cơ, tơi xốp và có khả năng thoát nước tốt. Bắp cải thường phát triển tốt nhất ở những nơi có độ pH đất từ 6,5 đến 6,8.
Ngoài ra, bạn có thể tự trộn đất sử dụng công thức sau: 4 phần đất : 3 phần phân trùn : 2 phần mụn dừa : 1 phần trấu hủn. Đồng thời bạn nên thêm 1 muỗng Trichoderma và trộn đều vào luống trồng trước khi trồng cây.
3.2 Chậu trồng
Bạn cần sử dụng chậu có độ sâu và rộng ít nhất 20cm. Đồng thời, quan trọng nhất là phải đục lỗ dưới đáy chậu để tạo điều kiện thoát nước tốt. Từ đó sẽ giúp ngăn chặn tình trạng dư nước và giữ cho đất không bị ngập nước, từ đó tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của cây.
Đất trồng Bắp Cải nên giàu chất hữu cơ, tơi xốp và có khả năng thoát nước tốt
3.3 Cách ươm hạt giống
Để bắt đầu quá trình trồng Bắp Cải, đầu tiên bạn cần chuẩn bị hạt giống. Hãy ngâm hạt giống trong nước ấm, sử dụng tỷ lệ 2 phần nước sôi và 3 phần nước lạnh. Sau khi ngâm, vớt hạt giống ra và ủ chúng trong khăn ẩm khoảng 8 tiếng, từ đó sẽ giúp kích thích quá trình nảy mầm.
Tiếp theo, bạn sẽ sử dụng giá thể trồng để ươm hạt giống. Đặt giá thể này vào khay ươm giống hoặc sử dụng ly uống nước mía làm khay, mỗi khay hoặc ly nên chứa 2 hạt giống. Đặt hạt giống lên trên giá thể và nhẹ nhàng phủ một lớp giá thể khác để giữ ẩm cho hạt giống.
Sau khoảng 2-3 tuần, khi cây Bắp Cải mới nảy mầm và lên được 2 lá thật, hãy chọn những cây khỏe mạnh, cao và có triển vọng để giữ lại. Những cây yếu hơn hoặc không phát triển tốt hơn nên được tỉa bỏ để tập trung sức phát triển vào cây mạnh.
Khi cây Bắp Cải của bạn đã đạt đến 5-6 lá thật và cao khoảng 7-10cm, bạn có thể chuyển chúng từ khay ươm sang chậu lớn. Quá trình này sẽ cung cấp không gian đủ cho cây phát triển, đồng thời giúp chúng thích nghi với môi trường mới và tiếp tục phát triển mạnh mẽ.
Đầu tiên để chuẩn bị bạn cần ngâm hạt giống trong nước ấm
3.4 Cách trồng Bắp Cải
Để bắt đầu quá trình trồng Bắp Cải trong chậu, bạn có thể chuẩn bị đất từ trộn hoặc sử dụng đất sạch mua sẵn để đổ vào chậu. Đồng thời đặt chậu ở một vị trí có ánh sáng mặt trời đầy đủ, tối thiểu 4 tiếng mỗi ngày để tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của cây.
Ngoài ra, trước khi trồng, bạn hãy chọn những cây bắp cải con khoảng 2,5 – 5cm và đặt chúng vào chậu sao cho thân chính của cây chạm đất, thậm chí có thể đặt đến gần dưới hai lá thật của cây. Đối với chậu dài, bạn nên giữ khoảng cách 45cm giữa các cây và 60cm giữa các hàng.
Hơn nữa, nếu bạn sử dụng chậu tròn, hãy trồng một cây cho mỗi chậu. Việc giữ khoảng cách lớn này giúp bắp cải phát triển dễ dàng hơn và đảm bảo rằng bắp cải sẽ phát triển to lớn khi trưởng thành.
Sau khi trồng, bạn hãy sử dụng bình nước để tưới đẫm cây, giúp đảm bảo rằng cây nhận đủ nước để phát triển mạnh mẽ.
Cách chăm sóc Bắp Cải
Để chăm sóc Bắp Cải trong chậu, bạn cần tưới nước đều đặn và thường xuyên vào buổi sáng sớm và buổi chiều mát, đặc biệt là khi thời tiết nắng và khô hanh. Khi cây đã phát triển, bạn có thể giảm lượng nước xuống còn một lần mỗi ngày để tránh tình trạng dư nước.
Về việc bón phân, sau khoảng 15 ngày kể từ khi cấy hạt, bạn nên bón thúc phân hữu cơ như trùn quế, phân gà và phân dê luân phiên cho cây. Lặp lại quy trình này mỗi 15 ngày và đôi khi bổ sung thêm nước vo gạo cũng như các loại phân hữu cơ tự ủ như GE chuối, đạm cá. Đồng thời, lần cuối cùng bón phân cho cây nên diễn ra khi lá đã cuốn xong.
Khi cây đã đạt khoảng 40-50 ngày tuổi và cao khoảng 20cm, bạn nên tiến hành vun gốc, làm sạch cỏ quanh cây và đặt một lớp rơm lên gốc để giữ ẩm.
Khi cây đã đạt khoảng 45-50 ngày tuổi và bắt đầu cuốn bắp, lúc này bạn hãy chú ý châm nước thường xuyên và bón phân đầy đủ để đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của cây.
Bạn cần tưới nước đều đặn và thường xuyên để tạo điều kiện tốt nhất cho cây
Phòng ngừa sâu bệnh hại cho Bắp Cải
Để bảo vệ Bắp Cải khỏi sâu bệnh và đảm bảo sức khỏe của cây thì có một loạt các biện pháp mà bạn có thể áp dụng. Đầu tiên, luân canh và trồng trọt là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh và tăng tính chất đa dạng sinh học của đất. Đặc biệt, bạn nên lựa chọn đất có chu kỳ luân phiên và trồng xen kẽ với các loại cây khác, đặc biệt là tránh trồng liên tục bắp cải.
Ngoài ra, quản lý lịch trình tưới nước cũng là một yếu tố quan trọng. Tưới nước vào buổi chiều tối không chỉ giúp rửa sạch bớt trứng và sâu non mà còn hạn chế sự xuất hiện của bướm sâu tơ, đảm bảo môi trường ẩm cho cây phát triển mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, bạn cũng nên sử dụng các biện pháp thủ công và sinh học như ngắt ổ trứng, bắt giết sâu non và sử dụng bẫy pheromone để bắt trưởng thành sâu tơ để kiểm soát dòng sâu hại một cách hiệu quả.
Khi cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), bạn hãy ưu tiên lựa chọn các loại thuốc sinh học để giảm tác động tiêu cực đối với môi trường. Đối với các trường hợp mật độ sâu cao, bạn cần lựa chọn thuốc hóa học có độ độc hại thấp, phân giải nhanh và tuân thủ hướng dẫn sử dụng. Ngoài ra, bạn cũng nên tìm hiểu kỹ về các loại thuốc trước khi sử dụng và tuân thủ các hướng dẫn từ các cơ quan quản lý BVTV để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Thu hoạch và bảo quản Bắp Cải
Bắp Cải thường sẽ đạt được thu hoạch trong khoảng 80 đến 180 ngày từ ngày gieo hạt, tùy thuộc vào loại giống hoặc khoảng 60 đến 105 ngày từ ngày cấy. Hơn nữa, để việc thu hoạch bắp cải có hương vị ngọt hơn, bạn nên thực hiện vào thời tiết mát mẻ, đặc biệt là vào sáng sớm hoặc chiều tối.
Khi thu hoạch, bạn nên chặt Bắp Cải ở vị trí cao, gần thân để dễ xử lý. Sau đó, loại bỏ lớp lá xanh bên ngoài, rửa sạch và để ráo. Bắp cải có thể bảo quản trong tủ lạnh trong khoảng 1 đến 2 tuần.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các phương pháp bảo quản khác như sấy khô, đông lạnh hoặc ngâm nước muối để làm dưa chua từ bắp cải.
Giai đoạn thu hoạch Bắp Cải trong khoảng 80 đến 180 ngày từ ngày gieo hạt
Lợi ích tuyệt vời của Bắp Cải
Bắp Cải là một loại thực phẩm có công dụng tuyệt vời, tác động tích cực tới sức khỏe con người.
7.1 Hạn chế tình trạng viêm nhiễm
Viêm không phải lúc nào cũng là một tình trạng xấu. Trên thực tế, cơ thể chúng ta sử dụng phản ứng viêm như một cách tự nhiên để bảo vệ khỏi nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình chữa lành sau chấn thương. Viêm cấp tính thường là một phản ứng bình thường đối với những thách thức như chấn thương hoặc nhiễm trùng.
Tuy nhiên, việc viêm trở thành một tình trạng mãn tính có thể liên quan đến nhiều bệnh lý như bệnh tim, viêm khớp dạng thấp và bệnh viêm ruột.
Rau họ cải, như Bắp Cải là nguồn giàu chất chống oxy hóa đã được nghiên cứu và chứng minh có khả năng giảm viêm mãn tính. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc ăn nhiều rau họ cải có thể giảm mức độ viêm trong máu. Một nghiên cứu với hơn 1.000 phụ nữ Trung Quốc cho thấy rằng những người tiêu thụ nhiều rau họ cải thường có mức độ viêm thấp hơn đáng kể so với những người tiêu thụ ít. Hơn nữa, các chất chống oxy hóa như sulforaphane và kaempferol, có trong nhóm thực vật này được cho là đóng vai trò quan trọng trong khả năng chống viêm của chúng.
Ăn Bắp Cải giúp hạn chế tình trạng viêm nhiễm
7.2 Hỗ trợ hệ tiêu hóa
Để cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa thì Bắp Cải với hàm lượng chất xơ cao là sự lựa chọn lý tưởng. Loại rau này chứa chất xơ không hòa tan và có tác động tích cực đối với đường ruột, là loại carbohydrate không thể phân giải hoàn toàn trong ruột.
Theo phân tích của Viện y khoa quốc gia Hoa Kỳ, chất xơ không hòa tan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa bằng cách cung cấp lượng lớn chất xơ vào phân và thúc đẩy sự hoạt động nhu động của ruột.
Bên cạnh đó, Bắp Cải cũng giàu chất xơ hòa tan, đã được chứng minh làm tăng số lượng vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Điều này là do chất xơ cung cấp nguồn năng lượng chính cho các loại vi khuẩn thân thiện như Bifidobacteria và Lactobacilli. Những vi khuẩn này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống miễn dịch và sản xuất các chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin K2 và B12.
Trong Bắp Cải có chứa chất xơ không hòa tan rất tốt cho hệ tiêu hóa
7.3 Nâng cao sức khỏe tim mạch
Bắp Cải đỏ là một loại rau giàu anthocyanins với các hợp chất mạnh mẽ mang lại cho chúng màu tím rực rỡ. Nhiều nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ tích cực giữa việc tiêu thụ thực phẩm chứa anthocyanins và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Trong một nghiên cứu với 93.600 phụ nữ, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng những người ăn nhiều thực phẩm giàu anthocyanin có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn nhiều. Một phân tích khác của 13 nghiên cứu quan sát, bao gồm 344.488 người cũng đưa ra kết quả tương tự. Từ đó chỉ ra rằng việc tăng lượng flavonoid lên 10mg mỗi ngày có liên quan đến giảm 5% nguy cơ mắc bệnh tim.
Ngoài ra, việc tăng lượng anthocyanins trong chế độ ăn hàng ngày cũng đã được chứng minh giảm huyết áp và nguy cơ mắc bệnh mạch vành. Bắp cải đỏ chứa hơn 36 loại anthocyanins mạnh mẽ khác nhau, làm cho chúng trở thành một lựa chọn tuyệt vời để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
7.4 Làm giảm huyết áp
Huyết áp cao ảnh hưởng đến hơn một tỷ người trên toàn thế giới và là một trong những nguy cơ chính gây ra bệnh tim và đột quỵ.
Bác sĩ thường khuyến cáo bệnh nhân cao huyết áp giảm lượng muối ăn nạp vào cơ thể. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc tăng cường lượng kali trong chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm huyết áp.
Kali là một khoáng chất và chất điện giải quan trọng, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động bình thường của cơ thể. Một trong những nhiệm vụ chính của kali là giúp điều hòa huyết áp bằng cách chống lại tác động của natri trong cơ thể.
Kali giúp loại bỏ natri thừa qua quá trình bài tiết nước tiểu và làm giãn các mạch máu, từ đó giảm huyết áp.
Mặc dù cả natri và kali đều quan trọng đối với sức khỏe, nhưng chế độ ăn hiện đại thường cung cấp quá nhiều natri và quá ít kali. Bắp cải đỏ là một nguồn cung cấp kali tuyệt vời, mang lại khoảng 12% lượng khuyến nghị hằng ngày (RDI) trong một khẩu phần 2 chén (178 gram). Hơn nữa, thêm bắp cải đỏ vào chế độ ăn có thể là một cách ngon miệng để hỗ trợ giảm huyết áp cao và duy trì trong giới hạn khỏe mạnh.
Trong Bắp Cải có chứa hàm lượng kali cao nên có khả năng làm giảm huyết áp
7.5 Giúp giảm lượng cholesterol
Cholesterol là một chất giống như sáp, tồn tại trong mọi tế bào của cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình hoạt động cơ bản.
Mặc dù nhiều người nghĩ rằng tất cả cholesterol đều độc hại, thực tế là nó là một chất cần thiết cho hoạt động bình thường của cơ thể. Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cholesterol đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình như tiêu hóa, tổng hợp hormone và vitamin D.
Tuy nhiên, mức cholesterol cao, đặc biệt là mức cholesterol LDL (“xấu”) có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Bắp cải chứa hai chất đã được chứng minh có khả năng giảm mức cholesterol LDL, đó là một điều tích cực cho sức khỏe.
Ăn Bắp Cải còn có thể giúp giảm lượng cholesterol
7.6 Nguồn cung cấp chất xơ hòa tan dồi dào
Chất xơ hòa tan đã được chứng minh giúp giảm mức cholesterol LDL (“xấu”) bằng cách kết hợp với cholesterol trong ruột, ngăn chặn sự hấp thụ của chúng vào máu.
Một phân tích lớn của 67 nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ 2–10 gam chất xơ hòa tan mỗi ngày giúp giảm mức cholesterol LDL xuống khoảng 2,2 mg/deciliter.
Bắp Cải là một nguồn cung cấp chất xơ hòa tan đáng kể, với khoảng 40% chất xơ trong bắp cải được xem là chất xơ hòa tan. Chính vì thế, việc thêm Bắp Cải vào chế độ ăn hàng ngày có thể là một cách hiệu quả để hỗ trợ giảm mức cholesterol LDL và duy trì sức khỏe tim mạch.
7.7 Cung cấp lượng vitamin K
Vitamin K là một nhóm các vitamin tan trong chất béo, đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng cơ bản của cơ thể.
Theo Viện Y tế quốc gia Mỹ, vitamin K được chia thành hai nhóm chính:
– Vitamin K1 (phylloquinone): Chủ yếu tìm thấy trong các nguồn thực vật.
– Vitamin K2 (menaquinone): Có nguồn gốc từ thực phẩm động vật và một số thực phẩm lên men. Chúng cũng được sản xuất bởi vi khuẩn trong ruột.
Bắp cải là một nguồn cung cấp lớn vitamin K1, chiếm 85% lượng khuyến nghị hàng ngày trong một cốc (89 gram).
Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Nếu không có vitamin K, máu sẽ mất khả năng đông máu, từ đó làm tăng nguy cơ chảy máu quá nhiều. Do đó, việc tiêu thụ bắp cải có thể giúp đảm bảo cung cấp đủ vitamin K cho cơ thể và duy trì chức năng đông máu khỏe mạnh.
Một số chú ý khi sử dụng Bắp Cải
Chế độ ăn kiêng phổ biến được biết đến với tên gọi “Chế độ ăn súp bắp cải,” đã xuất hiện từ những năm 1950 và vẫn giữ được sự phổ biến ở mức độ nào đó. Phương pháp này tập trung vào việc tiêu thụ một lượng súp bắp cải không giới hạn và thường được coi là một cách giảm cân nhanh chóng. Tuy nhiên, mặc dù có thể đạt được sự giảm cân nhanh chóng, nhưng hiệu quả này thường chỉ là tạm thời và cân nặng thường quay trở lại sau khi chế độ ăn bình thường được khôi phục.
Nếu không muốn cam kết với việc ăn súp bắp cải mỗi ngày thì bạn không nên bắt đầu chế độ ăn kiêng súp bắp cải. Thay vào đó, có lẽ nên tập trung vào việc ăn nhiều thực phẩm nguyên chất, chưa qua chế biến và đa dạng hóa chế độ ăn uống với nhiều loại trái cây, rau củ, trong đó có bắp cải.
Nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc làm loãng máu như Coumadin (warfarin) thì cần lưu ý không nên thay đổi đột ngột lượng thực phẩm chứa vitamin K, một chất có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu.
Đối với những người gặp khó khăn trong việc tiêu hóa rau họ cải, việc ăn nhỏ giọt và nấu chín bắp cải có thể giúp giảm thiểu các vấn đề về tiêu hóa.
Cuối cùng, nhớ rằng chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng nhất để ngăn ngừa bệnh tật và duy trì sức khỏe tốt. Hãy tập trung vào một chế độ ăn uống đa dạng, bao gồm nhiều loại thực phẩm khác nhau để đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Lời kết
Bắp Cải là một loại rau phổ biến, giàu chất dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đặc biệt với giá thành hợp lý do đó bạn nên thường xuyên thêm bắp cải vào chế độ ăn gia đình để tăng cường dinh dưỡng. Ngoài ra như những chia sẻ của chúng tôi thì bạn hoàn toàn có thể tự tay trồng Bắp Cải ngay tại nhà, giúp bữa cơm gia đình thêm an toàn và đầy đủ dưỡng chất nhé!
