Bầu Hồ Lô với hình dáng đặc biệt nhất trong tất cả các loại bầu hiện nay. Sự độc đáo này không chỉ làm cho không gian trở nên đẹp mắt và thú vị mà còn được cho là mang lại may mắn cho gia chủ. Ngoài ra, bầu hồ lô còn có thể được chế biến thành vô vàn các món ăn ngon, đồng thời mang lại lợi ích tuyệt vời đối với sức khỏe. Cùng Nuoitrong.com khám phá cách trồng và chăm sóc Bầu Hồ Lô, cùng tìm hiểu ngay nhé!
Đặc điểm, nguồn gốc Bầu Hồ Lô
Bầu Hồ Lô còn được biết đến với các tên gọi như bầu chai hoặc bầu eo, thuộc loài Lagenaria vulgaris và có nguồn gốc từ khu vực châu Phi nhiệt đới. Loại cây này thường được trồng với mục đích thu hoạch quả. Ở Châu Á, đặc biệt là tại Việt Nam, bầu hồ lô được trồng khá phổ biến.
Bầu Hồ Lô là một loại cây dây leo với thân mềm mại có thể dài đến 5m, mọc leo và có các tua cuốn. Lá mọc xen kẽ, có cuống dài từ 2,5 đến 12,5 cm và có hình dạng to hình trứng. Hoa của loại cây này thường nở đơn độc và không có tính chất tự thụ phấn, thường nằm ở khe lá.
Quả của Bầu Hồ Lô khi còn non thường có màu trắng với một chút tông xanh, sau khi chín, màu của quả thường chuyển sang màu xanh đậm và đôi khi có thêm những đốm trắng.
Khi chín, quả bầu hồ lô thường có màu nâu với vỏ cứng và bền. Phần thịt bên trong có màu trắng và chứa nhiều hạt. Những hạt này thường có hình dẹp và thuôn dài, đôi khi có hình thoi. Ban đầu, hạt có màu trắng nhưng khi chín, màu của chúng thường chuyển sang một tông màu nâu nhạt.
Bầu Hồ Lô còn được biết đến với các tên gọi như bầu chai hoặc bầu eo
Cách trồng Bầu Hồ Lô chi tiết
Trồng Bầu Hồ Lô trên giàn không đúng cách sẽ dẫn đến kết quả không mong muốn. Dưới đây là cách thực hiện chi tiết:
2.1 Làm đất và tạo giàn
Để trồng Bầu Hồ Lô thành công, bạn cần lựa chọn đất có khả năng thoát nước tốt, độ ẩm đủ và giàu chất hữu cơ. Ngoài ra, bạn cũng có thể cải thiện chất lượng đất bằng cách trộn thêm một phần chất hữu cơ vào đất trồng để tạo điều kiện tốt hơn cho sự phát triển của cây. Bầu hồ lô đặc biệt cần nhiều độ ẩm trong quá trình sinh trưởng.
Hơn nữa, bạn có thể trồng bầu hồ lô trong chậu hoặc thùng xốp. Rễ của cây không cần phải đi sâu nên chậu xốp có kích thước từ 30 đến 40cm là lựa chọn phù hợp nhất. Bạn có thể tận dụng không gian sân trước nhà để trồng bầu, giúp tiết kiệm diện tích và tạo ra một không gian mát mẻ cho ngôi nhà.
Trong trường hợp bạn muốn trồng bầu hồ lô trên sân thượng thì nên cắm cọc để hỗ trợ bầu leo lên giàn. Ngoài ra, các cột sắt, cây gỗ hoặc bê tông có thể được sử dụng làm giá đỡ, kết hợp với dây sắt ngang để tạo thành một hệ thống giàn vững chắc để hỗ trợ sự phát triển của cây.
Đất trồng cần có khả năng thoát nước tốt, độ ẩm đủ và giàu chất hữu cơ
2.2 Chọn giống
Bạn cần chọn lựa hạt giống bầu hồ lô cẩn thận, nên tìm những hạt giống không bị hỏng, lép và không mắc bệnh. Hiện nay, có hai loại hạt giống phổ biến được sử dụng, bao gồm loại ngắn ngày cho thu hoạch sau 42 ngày và loại thu hoạch sau 50 – 55 ngày.
2.3 Thời điểm trồng
Bầu Hồ Lô thích hợp với khí hậu nhiệt đới, với nhiệt độ trung bình lý tưởng từ 19 đến 27 độ C. Nếu nhiệt độ giảm xuống dưới 15 độ C hoặc vượt quá 35 độ C, cây bầu hồ lô sẽ phát triển chậm. Hơn nữa, loài cây này không chịu được sương giá và thích hợp với môi trường ẩm. Do đó sẽ thường trồng vào đầu hè và thu hoạch vào mùa thu.
2.4 Tiến hành trồng Bầu Hồ Lô
Trước khi bắt đầu quá trình trồng Bầu Hồ Lô, bạn cần thực hiện xử lý hạt giống cẩn thận. Hạt giống bầu thường khá khô, do đó bạn nên ngâm chúng trong nước ấm có nhiệt độ khoảng 30 – 40 độ C. Sau đó, để hạt ủ trong nước khoảng một ngày để kích thích quá trình nảy mầm nhanh chóng hơn.
Tiếp theo, bạn cần chuẩn bị đất trồng đã trộn đều với phân trùn quế và đổ vào chậu. Đồng thời gieo hạt giống lên mặt đất, sau đó phủ lớp đất mỏng khoảng 2cm lên trên. Sử dụng bình xịt để tưới nước vào đất để giữ ẩm.
Sau khoảng 15 ngày, các mầm sẽ bắt đầu nảy mầm và phát triển thành cây con. Khi cây đã có 2 – 3 lá, bạn có thể di chuyển chúng ra ngoài và trồng ở vị trí mong muốn. Đồng thời nên giữ khoảng cách 20cm giữa các cây để tạo không gian phát triển thoải mái.
Khi cây đã đạt chiều cao khoảng 20 – 30cm, lúc này bạn hãy di chuyển chúng ra ngoài và tạo giàn để bầu có thể leo lên với khoảng cách giữa các cây giống như trên.
Trước khi trồng Bầu Hồ Lô, bạn cần thực hiện xử lý hạt giống cẩn thận
Cách chăm sóc Bầu Hồ Lô đúng kĩ thuật
Bạn cần chú ý chăm sóc đúng kĩ thuật tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây:
3.1 Trong giai đoạn phát triển
Trong giai đoạn mà cây leo giàn phát triển nhanh chóng, thường được đặc trưng bởi sự mọc nhiều nhánh và tua cuốn, lúc này bạn cần thực hiện bấm ngọn cây khi đạt khoảng cách 1m từ mặt đất nhằm có thể kích thích sự phát triển của cây và tăng năng suất.
Trong quá trình này, bạn cũng cần loại bỏ các cây có dấu hiệu phát triển kém hoặc bị nhiễm sâu nhằm đảm bảo sự phát triển mạnh mẽ và lành mạnh cho cây. Hơn nữa, thường chỉ nên giữ lại 1 đến 2 cây cho mỗi gốc để tối ưu hóa sự phát triển.
Ngoài ra, để đảm bảo cây leo theo hướng mong muốn và tránh tình trạng cây không leo giàn, bạn cần thường xuyên theo dõi và điều chỉnh sao cho phù hợp.
Hơn nữa, bạn cũng nên tưới nước đều đặn bởi cây có thể bị tổn thương nếu thiếu nước. Sự kém phát triển, héo và chết của cây có thể là kết quả của tình trạng thiếu nước.
Bạn cần chăm sóc Bầu Hồ Lô đúng theo từng giai đoạn phát triển của cây nhằm giúp đạt năng suất cao nhất
3.2 Trong giai đoạn ra hoa và đậu quả
Trong giai đoạn này, sự phát triển của Bầu Hồ Lô thường diễn ra chậm. Hoa đực thường xuất hiện từ 8 đến 18 tuần sau khi trồng, trong khi hoa cái thường xuất hiện chậm hơn khoảng 2 đến 4 tuần. Thời gian ra hoa của cây có thể kéo dài từ 3 đến 12 tuần, phụ thuộc vào loại giống và điều kiện môi trường.
Hoa thường nở vào buổi tối và rụng sau khoảng 8 đến 20 giờ. Bầu hồ lô có thể tự thụ phấn hoặc thụ phấn thông qua sự giúp đỡ của các loài côn trùng như ong. Ngoài ra, để tăng tỷ lệ đậu quả, bạn cũng có thể hỗ trợ quá trình thụ phấn bằng cách thụ phấn nhân tạo.
Bên cạnh đó, trong giai đoạn này, bạn cũng nên giảm lượng nước cho cây nhằm thúc đẩy sự phát triển. Tuy nhiên, không nên để bầu hồ lô trở nên quá khô. Đồng thời cần đảm bảo rằng giàn trồng bầu được thông thoáng. Đối với những quả nhỏ hoặc có dấu hiệu kém phát triển thì nên tiến hành tỉa bớt.
Ngoài ra, bạn cũng cần dọn sạch cỏ dại nhằm tránh sự cạnh tranh về dinh dưỡng với cây. Đồng thời có thể thực hiện nhổ cỏ, cày xới đất hoặc sử dụng thuốc diệt cỏ.
3.3 Bón phân
Bầu hồ lô là loài cây ưa thích dinh dưỡng, vì vậy cần phải cung cấp đủ lượng phân chuồng và phân hữu cơ. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng phân hóa học như NPK 10 – 10 – 20 để bổ sung dinh dưỡng cho cây.
Bên cạnh đó, để tăng cường sự phát triển và tạo ra nhiều trái hơn, bạn có thể áp dụng phân bón qua lá như HVP 401N, Boom Flower N, BS15 Nuti, VD7 BLUM,… Tuy nhiên, bạn nên chú ý ngừng bón phân trước khi thu hoạch ít nhất từ 7 đến 10 ngày để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và chất lượng của trái bầu hồ lô.
Bầu hồ lô rất ưa dinh dưỡng, do đó bạn cần phải cung cấp đủ lượng phân chuồng và phân hữu cơ
3.4 Phòng trừ sâu bệnh hại
Cây bầu hồ lô thường gặp một số bệnh như bệnh thán thư và bệnh phấn trắng. Trong trường hợp cây bị nhiễm bệnh, bạn có thể sử dụng Venri hoặc Trium để phòng trừ và điều trị.
Ngoài ra, bầu hồ lô có thể bị tấn công bởi một số loại sâu ăn lá và bọ cánh cứng, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Để giải quyết vấn đề này, bạn có thể sử dụng Leven để phun phòng và tiêu diệt sâu bọ.
Thu hoạch Bầu Hồ Lô
Sau khi thực hiện quy trình trồng Bầu Hồ Lô đúng cách, bạn có thể bắt đầu thu hoạch khi quả đã phát triển được khoảng 15 ngày. Lúc này, quả vẫn còn một ít lông tơ và khi gõ nhẹ, bạn sẽ nghe thấy âm thanh trầm đục. Tại thời điểm này, bạn có thể hái quả xuống để bán hoặc sử dụng làm nguyên liệu cho các món ăn ngon cho gia đình.
Ngoài sử dụng làm thực phẩm, bầu hồ lô cũng được sử dụng để trang trí. Bạn có thể chọn các trái già, cắt cuống và lấy ruột, sau đó phơi khô để sử dụng cho mục đích trang trí theo ý thích của mình.
Bạn có thể thu hoạch Bầu Hồ Lô khi quả đã phát triển được 15 ngày
Công dụng của Bầu Hồ Lô
– Tính chất chống oxy hóa: Quả bầu với nồng độ phenolic cao, có khả năng giảm căng thẳng oxy hóa, đặc biệt là liên quan đến bệnh tiểu đường. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng chiết xuất từ quả bầu có thể tăng cường nồng độ Superoxide dismutase và Glutathione, những chất chống oxy hóa quan trọng đối với bệnh nhân mắc rối loạn lipid máu.
– Đặc tính chống ung thư: Bầu hồ lô đã được chứng minh có các đặc tính hóa học ngăn ngừa ung thư da, như giảm số lượng và kích thước của u nhú cũng như tỷ lệ mắc bệnh và độ trễ. Nghiên cứu trên dòng tế bào ung thư phổi cũng cho thấy tác dụng gây độc tế bào của dịch chiết từ quả bầu.
– Đặc tính chống béo phì: Quả bầu có khả năng ức chế hoạt động của enzyme Lipase tuyến tụy, làm giảm sự phân hủy lipid và giảm hấp thụ chất béo vào cơ thể. Hơn nữa, tiêu thụ thường xuyên nước sắc từ quả bầu có thể được khuyến nghị để giảm cân.
– Đặc tính tăng cường miễn dịch: Bầu có thể tăng cường số lượng tế bào bạch cầu và tế bào lympho, dẫn đến giảm phản ứng quá mẫn kiểu chậm, từ đó giúp điều hòa hệ thống miễn dịch.
– Đặc tính chống tiểu đường: Các phân tử hoạt tính sinh học và chất ức chế Amylase và glucosidase trong quả bầu được biết đến với tác dụng điều trị đái tháo đường.
Bầu Hồ Lô có rất nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe
– Bảo vệ tim mạch: Quả bầu có khả năng bảo vệ tim mạch và giảm tổn thương oxy hóa của màng tim, từ đó giúp duy trì hoạt động bình thường của enzyme chống oxy hóa.
– Bảo vệ dạ dày: Chiết xuất từ quả bầu có tác dụng chống loét dạ dày bằng cách tăng độ pH của dịch dạ dày, giảm nồng độ axit tổng và cải thiện dịch vị.
– Bảo vệ gan: Chiết xuất etanolic từ quả bầu có khả năng bảo vệ gan và giảm độc tính gan do sử dụng các loại thuốc chống lao.
– Ngoài ra, bầu còn có nhiều tác dụng dược lý khác như chống ung thư, bảo vệ gan, chống bệnh vi rút, điều hòa miễn dịch, giảm căng thẳng và các hoạt động chống oxy hóa. Trong y học cổ truyền, các phần của cây bầu, từ quả đến hạt, rễ, lá và tua cuốn đều được sử dụng để chữa nhiều bệnh như đái tháo, phù nề, tiểu khát,…
Một số chú ý khi ăn Bầu Hồ Lô
Nếu khi ăn bầu và cảm nhận được một vị đắng, bạn nên ngưng sử dụng ngay quả đó, bởi có thể đó là dấu hiệu chứa chất Cucurbitacin độc hại. Trong trường hợp này, ở mức độ nhẹ, cơ thể thường tự loại bỏ Cucurbitacin ra khỏi cơ thể, nhưng ở mức độ nghiêm trọng có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng và buồn nôn.
Mặc dù bầu là một loại quả ngon và có tác dụng làm mát nhưng không nên tiêu thụ quá 3 bữa bầu mỗi tuần. Thay vào đó, bạn hãy kết hợp với nhiều loại rau củ quả khác nhau để cơ thể có cơ hội hấp thụ nhiều loại dưỡng chất và vitamin tự nhiên. Ngoài ra, những người có triệu chứng đầy hơi và lạnh bụng nên tránh tiêu thụ bầu để tránh làm tăng nặng thêm các triệu chứng này.
Lời kết
Bài viết ở trên là những thông tin chi tiết nhất về cách trồng Bầu Hồ Lô mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng rằng với những kiến thức này, bạn sẽ có thể trồng thành công bầu hồ lô tại nhà. Hãy để Nuoitrong.com là người bạn đồng hành mang lại những kiến thức bổ ích về cách trồng cây rau, luôn hỗ trợ bạn trong hành trình trồng và chăm sóc cây rau của mình nhé!
