Cà Pháo từ lâu đã rất được ưa chuộng và thường xuất hiện trong đa dạng bữa ăn của người Việt. Chúng không chỉ mang đến hương vị đặc sắc, thơm ngon mà những món này còn đóng vai trò quan trọng giúp cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể. Bạn hãy tham khảo bài viết hướng dẫn trồng cà pháo từ Nuoitrong.com dưới đây để có thể tự trồng Cà Pháo và làm muối cà pháo ngay tại nhà!
Đặc điểm của cây Cà Pháo
Cà Pháo thuộc nhóm cây lâu năm và thuộc họ cà, được trồng chủ yếu để lấy quả. Quả cà pháo được sử dụng để sáng tạo ra những món ăn ngon và độc đáo trong ẩm thực hàng ngày.
Thân của cây là thân thảo, có màu tím, nhẵn nhụi và ở phần gốc có sự hóa gỗ. Chiều cao tối đa mà cây có thể đạt được là 1.5m. Lá của cây là lá mọc đơn, không có gai, có phần xẻ thùy và chiều dài dao động từ 6 – 12cm.
Hơn nữa, lá đặc biệt có lông dày, cuống dài từ 1 – 3cm và mỗi thùy trên lá được kết hợp với gân phụ tạo ra một hình dáng giống như lông chim. Hoa của cây cà thường có màu trắng hoặc màu tím, mang đến vẻ nhẹ nhàng và tinh khiết.
Quả của cây cà khi lớn có hình dạng tròn và mọng. Do là loại cà pháo nên kích thước của quả sẽ không quá lớn. Hơn nữa, có quả màu trắng, xanh và thậm chí là màu tím. Quá trình thu hoạch có thể được thực hiện sau khoảng 80 – 100 ngày từ lúc gieo trồng.
Quả màu xanh thường được ưa chuộng để làm các món nộm, xào hoặc thậm chí là luộc. Quả đã già và có độ mềm thường được muối xổi để tăng thêm hương vị. Tuy nhiên, nếu muốn trải nghiệm sự giòn rụm, bạn cũng có thể thử sử dụng muối mặn để làm cho món ăn trở nên thêm hấp dẫn.
Đặc điểm hình thái của cây Cà Pháo
Chuẩn bị trước khi trồng Cà Pháo
Trước khi trồng Cà Pháo, bạn cần chuẩn bị cẩn thận theo các yếu tố sau:
2.1 Thời vụ trồng
Cà Pháo thường được trồng tại vườn hoặc ở độ cao lên đến 600 m. Ở nước ta, trồng cà pháo thường được chia thành hai vụ như sau:
– Vụ 1: Gieo vào tháng 7 và tháng 8, thu hoạch vào khoảng tháng 11 và tháng 12.
– Vụ 2: Gieo vào tháng 11 và tháng 12, thu hoạch vào khoảng tháng 3 đến tháng 5.
Tùy thuộc vào mùa vụ, bạn có thể sử dụng kỹ thuật trồng Cà Pháo trong chậu, thùng xốp để đảm bảo sản phẩm đồng đều và giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu quy trình trồng, bạn cũng nên chuẩn bị các dụng cụ cần thiết.
2.2 Dụng cụ
Để trồng Cà Pháo trên sân thượng tại nhà, bạn cần chuẩn bị khay và chậu có sẵn, đồng thời đảm bảo diện tích đủ rộng cho quá trình trồng cây. Sử dụng chậu có chiều cao tối thiểu từ 20 cm đến 25 cm và rộng ít nhất 30 cm. Ngoài ra, để đảm bảo thoát nước và tránh tình trạng ngập úng, bạn hãy đục một lỗ nhỏ ở đáy của chậu.
2.3 Đất trồng
Trong kỹ thuật trồng Cà Pháo sai quả, bạn cần lựa chọn đất trồng kĩ lưỡng. Cây cà pháo thích hợp phát triển trên đất tơi xốp, giàu dưỡng chất, với độ pH nằm trong khoảng 6,5 – 7.
Ngoài ra, bạn có thể trộn đất với phân gà, phân trâu bò đã hoai mục, xơ dừa và vỏ trấu để tạo ra một môi trường đất phong phú dinh dưỡng. Tùy chọn khác là mua đất sẵn tại các nhà vườn, đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cây.
Đất thích hợp để trồng Cà Pháo là đất tơi xốp, giàu dưỡng chất với độ pH nằm trong khoảng 6,5 – 7
2.4 Hạt giống
Cà Pháo có nhiều loại hạt giống khác nhau như cà pháo tím, cà pháo xanh, cà pháo trắng,… Do đó, khi mua hạt giống, bạn nên chọn địa chỉ có uy tín để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao nhất.
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ vật dụng cần thiết, hãy bắt đầu quá trình trồng Cà Pháo ngay thôi!
Cách trồng Cà Pháo chi tiết
Để trồng Cà Pháo, bạn cần thực hiện lần lượt theo từng bước sau đây:
3.1 Ngâm ủ hạt giống
Bạn cần ngâm hạt giống Cà Pháo trong nước ấm, sử dụng tỷ lệ 2 phần nước sôi và 3 phần nước lạnh. Thời gian ngâm cho hạt cà pháo nên là khoảng 4 đến 5 tiếng.
Tiếp theo, bạn hãy vớt hạt giống ra và rửa sạch chúng với nước lạnh. Sau đó, đặt chúng vào một tấm khăn vải và để chúng ẩm. Đảm bảo rằng khăn vải đủ ẩm, không quá ướt hoặc quá khô bởi có thể làm giảm tỷ lệ nảy mầm của hạt cà pháo.
3.2 Gieo hạt
Để đạt được thành công khi trồng Cà Pháo tại nhà, sau khi ủ hạt giống trong khoảng 1 ngày, bạn nên ngay lập tức tiến hành gieo hạt để tránh tình trạng chúng mọc rễ quá dài khi gieo sau một thời gian dài bởi có thể dẫn đến cây bị gãy.
Ngoài ra, gieo hạt cần tuân theo mật độ 2 g/m2. Sau đó, phủ một lớp đất mỏng hoặc vỏ trấu lên trên bề mặt đất và thực hiện tưới nước. Hơn nữa, khi cây con phát triển đến giai đoạn có 1 đến 2 lá, nếu bạn nhận thấy mật độ cây quá dày thì hãy tỉa bớt các cây non mảnh, giữ khoảng cách giữa mỗi cây là 4 cm đến 5 cm để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của chúng.
Sau khi âm ủ hạt giống trong khoảng 1 ngày, bạn cần tiến hành gieo hạt ngay lập tức
3.3 Trồng cây con
Trong khay ươm, cây con hiện đã phát triển với khoảng 5 đến 6 lá. Khi chọn di chuyển chúng sang chậu trên sân thượng, bạn cần lưu ý bảo vệ rễ và lá cây để tránh gãy hoặc rụng lá. Hơn nữa khi đặt cây vào môi trường mới, bạn cần giữ khoảng cách 50 cm giữa các cây và 60 cm giữa các hàng để tạo điều kiện phát triển tối ưu.
Ngoài ra, quá trình trồng Cà Pháo bằng cây con nên được thực hiện vào buổi chiều tối để tránh ánh nắng mặt trời sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến cây. Đồng thời hãy chú ý tưới nước cho cây sau khi trồng để đảm bảo chúng nhận được độ ẩm cần thiết để thích ứng với môi trường mới.
Cách chăm sóc Cà Pháo đúng kĩ thuật
Để cây Cà Pháo phát triển mạnh mẽ và đạt được năng suất tốt, bạn cần chăm sóc đúng cách và thực hiện phòng trừ sâu bệnh kịp thời.
4.1 Tưới nước
Trong quá trình chăm sóc, bạn hãy duy trì chế độ tưới nước thường xuyên và đủ lượng để đảm bảo độ ẩm cho cây phát triển mạnh mẽ nhất. Hơn nữa bạn nên tưới nước cho cây cà pháo 2 lần mỗi ngày vào mỗi buổi sáng sớm và khi chiều tối mát mẻ.
Bạn cần tưới nước thường xuyên và đủ lượng nhằm cung cấp đủ độ ẩm cho cây
4.2 Mật độ trồng
Khi cây Cà Pháo con chỉ có 1 – 2 lá và mật độ trồng quá dày, bạn cần xem xét lại tình trạng. Trong trường hợp này hãy tỉa bớt những cây cà pháo còi cọc hoặc bị sâu bệnh tấn công. Khi cây phát triển đến 5 – 6 lá, đảm bảo khoảng cách giữa mỗi cây là trên 50 cm và mỗi hàng cách nhau ít nhất 60 cm. Chỉ khi đó, bạn mới tạo ra không gian lý tưởng để cây cà pháo phát triển thuận lợi.
4.3 Bón phân
Sau một tuần từ khi gieo trồng, bạn hãy bắt đầu bón phân cho cây. Bạn cần kết hợp nước pha với nồng độ 20 – 30% phân bón hữu cơ và thực hiện bón phân cứ mỗi 10 ngày một lần. Đồng thời ưu tiên sử dụng sản phẩm phân bón hữu cơ để bảo vệ sức khỏe của cây, đất, con người và môi trường xung quanh.
Bên cạnh đó, bạn cũng nên ưu tiên sử dụng phân bò và phân trùn quế đã qua xử lý để đảm bảo nguồn dinh dưỡng đầy đủ. Sau khoảng một tháng gieo trồng, kết hợp bón phân và vun gốc cây để đạt hiệu suất cao nhất.
Từ thời điểm cây Cà Pháo có nụ cho đến khi cây có quả, bạn cần tiến hành bón thúc đợt hai. Lúc này, hạn chế sử dụng lượng phân quá nhiều để tránh tình trạng rụng quả. Khi cây đã có quả, thực hiện bón thúc lần ba với lượng phân hữu cơ tăng lên. Từ đó sẽ giúp tạo điều kiện tốt nhất cho cây ra hoa và đạt được kết quả tốt nhất.
Bạn cần tiến hành bón phân sau khoảng 1 tuần từ khi gieo trồng
4.4 Cắt tỉa và thu hoạch
Trong quá trình chăm sóc cây Cà Pháo, bạn cần theo dõi và kiểm tra sức khỏe của cây đều đặn. Bạn nên duy trì sự sạch sẽ ở gốc cây thông qua vệ sinh đều đặn và nhanh chóng loại bỏ những lá bị sâu bệnh hại.
Khi cây bị tấn công bởi sâu, nếu mật độ sâu thấp, bạn hãy tiến hành bắt sâu bằng tay ngay lập tức. Nếu nghiêm trọng hơn thì sử dụng thuốc trừ sâu chuyên dụng. Tuy nhiên nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm từ thảo mộc, thuốc bảo vệ thực vật sinh học và cuối cùng là thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Ngoài ra, lưu ý cần thực hiện cách ly cây trước thời điểm thu hoạch quả để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Chỉ sau khoảng 40 – 65 ngày sau khi trồng, quả cà pháo sẽ thay đổi màu sắc nhiều hơn, là lúc thích hợp để thu hoạch. Bạn nên hạn chế thu hoạch quả quá già, vì lúc này chúng không chỉ không còn ngon mà thậm chí còn có vị chát không mong muốn.
Cà Pháo có thể được dùng để sáng tạo nhiều món ăn ngon trong ẩm thực. Bạn có thể thực hiện nhiều món ngon và bổ dưỡng như cà pháo xào lá lốt, cà pháo đu đủ, cà pháo muối kim chi, cà pháo xào tôm, cà pháo muối chấm ruốc để thưởng thức hương vị đặc biệt từ loại rau củ này.
Công dụng của Cà Pháo
Cà Pháo không chỉ làm cho bữa ăn thêm ngon miệng mà còn có vô vàn công dụng đối với sức khỏe con người:
5.1 Tốt cho người mắc bệnh gout
Bệnh gout là một bệnh mãn tính gây sưng tấy và đau nhức ở khớp do tăng nồng độ acid uric trong máu. Theo Đông y, Cà Pháo được coi là vị thuốc thanh nhiệt chỉ thống, khứ phong thông lạc và hoạt huyết tiêu thũng. Hơn nữa, các chất dinh dưỡng có trong cà pháo có thể giúp giảm triệu chứng khó chịu do bệnh gout gây ra như đau và sưng tấy.
Đặc biệt, đây là thực phẩm có hàm lượng purin rất thấp, không gây ảnh hưởng đến nồng độ acid uric trong máu. Do đó, người mắc bệnh gout có thể thêm loại cà này vào chế độ ăn hàng ngày để cải thiện tình trạng bệnh.
Tuy nhiên, lưu ý phải chế biến cà đúng cách, ăn vừa đủ, đồng thời kết hợp với chế độ ăn uống và phác đồ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.
Ăn Cà Pháo giúp hỗ trợ điều trị bệnh gout
5.2 Tốt cho làn da
Cà Pháo là nguồn vitamin C và các chất chống oxy hóa phong phú, đóng vai trò quan trọng giúp cải thiện tình trạng của da. Những chất này không chỉ cung cấp độ ẩm cho da, giúp làn da trở nên mịn màng hơn mà còn giúp bảo vệ da khỏi tác động của các chất gây ung thư.
5.3 Tốt cho hệ tiêu hóa
Chất xơ có trong quả cà có tác dụng tích cực đối với hệ tiêu hóa. Chúng không chỉ bảo vệ mà còn cải thiện chức năng của hệ tiêu hóa. Chất xơ giúp ổn định nhu động ruột, tăng cường quá trình đào thải các chất cặn qua đường tiêu hóa, từ đó giảm tình trạng táo bón và tiêu chảy.
Trong Cà Pháo có nhiều chất xơ rất tốt cho hệ tiêu hóa
5.4 Giảm nguy cơ bị tiểu đường
Theo các chuyên gia, quả cà được cho là có nhiều đặc tính tương tự như hoạt chất insulin. Do đó, có khả năng hỗ trợ giảm nguy cơ mắc căn bệnh tiểu đường một cách hiệu quả. Bệnh tiểu đường có thể kích hoạt các biến chứng khác và gây ra nhiều vấn đề nguy hiểm cho sức khỏe con người.
5.5 Giúp ổn định huyết áp
Qủa cà có khả năng ngăn ngừa tình trạng huyết áp cao. Huyết áp cao thường là nguyên nhân cơ bản của nhiều vấn đề sức khỏe như đột quỵ, đau tim,… rất nguy hiểm. Đó là bởi hoạt chất kali có trong cà pháo. Kali giúp duy trì và cải thiện sức khỏe huyết áp, giữ cho chúng ổn định và ở mức tốt nhất.
Ăn Cà Pháo giúp ngăn ngừa tình trạng huyết áp cao
5.6 Tốt cho gan
Gan được xem là một bộ phận quan trọng trong cơ thể con người, đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng. Chức năng gan không chỉ giữ vai trò trong quá trình tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều cơ quan và bộ phận khác. Một lá gan khỏe mạnh thường là kết quả từ một sức khỏe tổng thể tốt của cơ thể.
5.7 Giúp giảm cân
Ngoài ra. ăn cà cũng rất tốt cho hệ tiêu hóa, và do đó hỗ trợ quá trình giảm cân một cách hiệu quả. Trong quả cà không chứa nhiều calo nhưng do có lượng chất xơ cao nên giúp cảm giác no trong dạ dày. Chính vì thế người ăn sẽ cảm thấy ít nhu cầu ăn hơn, từ đó giảm sự tăng cân ngoài ý muốn.
5.8 Tốt cho hệ miễn dịch
Cà Pháo là một nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, đóng vai trò quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, cà pháo còn chứa nhiều thành phần bổ trợ khác cho hệ thống miễn dịch, từ đó giúp nâng cao khả năng chống lại các bệnh tật.
Có nên ăn Cà Pháo sống không?
Trong Cà Pháo tươi có chứa hàm lượng chất độc solanin cao hơn nhiều so với mức an toàn khoảng 5 – 10 lần. Do đó, khi ăn quả cà sống có thể gây ngộ độc nghiêm trọng.
Tuy nhiên, khi cà pháo được nấu chín hoặc muối chua, chất độc trong quả cà sẽ giảm đi hoặc được loại bỏ hoàn toàn. Vì vậy, bạn không nên tiêu thụ cà tươi hay sống mà chưa được chế biến.
Bạn không nên ăn Cà Pháo sống mà cần được nấu chín hay muối chua
Tác dụng phụ khi ăn Cà Pháo
Đây là một loại thực phẩm và dược liệu có nhiều tác động tích cực đối với sức khỏe. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách hoặc lạm dụng, cà pháo cũng có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn và nguy hiểm. Do đó, bạn nên ăn theo liều lượng khuyến nghị và tư vấn của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
7.1 Tăng tỷ lệ mắc ung thư gan và ung thư dạ dày
Một trong những tác hại của quả cà là tăng nguy cơ mắc ung thư gan và ung thư dạ dày do cách chế biến không đúng. Ban đầu, cà pháo chứa nightshade soda là một chất chống ung thư. Tuy nhiên, nếu không chế biến đúng cách, hàm lượng hoạt chất này có thể giảm đi hoặc biến đổi thành chất độc hại cho cơ thể.
Cà muối là món ăn phổ biến được nhiều người Việt ưa chuộng. Tuy nhiên khi muối cà pháo, người ta thường sử dụng các bình nhựa. Acid xuất hiện trong quá trình lên men có thể ăn mòn nhựa và các chất độc hại được tạo ra có thể thấm vào quả cà. Những chất độc này có thể tích tụ trong hệ tiêu hóa, gây tổn thương cho các cơ quan mà chúng đi qua, đặc biệt là gan và dạ dày.
Ăn Cà Pháo có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan và ung thư dạ dày
7.2 Ngộ độc solanin
Cà Pháo chứa solanin là một loại độc tố nguy hiểm. Trong quả cà tươi, hàm lượng solanin cao gấp 5 – 10 lần so với mức an toàn. Khi solanin đi vào cơ thể với một lượng nhỏ thì có thể gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng đến hệ thần kinh, dẫn đến các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, tiêu chảy, buồn nôn, khô rát cổ họng, đau dạ dày, sốt, vàng da và thậm chí có thể gây ra ảo giác hoặc mất cảm giác.
7.3 Chứa nhiều độc tố
Trong Cà Pháo cũng chứa alkaloid, một hợp chất độc tố tạo nên hương vị đắng đặc trưng của quả cà. Lượng alkaloid có thể biến đổi tùy thuộc vào mức độ đắng của quả cà, và độ đắng càng cao thì nồng độ độc tố cũng tăng lên.
Đối tượng không nên ăn Cà Pháo
Để bảo vệ sức khỏe thì nên hạn chế ăn Cà Pháo đối với những đối tượng sau đây:
– Người đang ốm: Cà Pháo có thể tăng cảm giác mệt mỏi và không thoải mái và làm gia tăng tình trạng bệnh nặng hơn cho người đang ốm.
– Phụ nữ mang thai: Nên ưu tiên ăn cà chín thay vì cà xanh vì loại cà này chứa nhiều chất độc hại có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cả mẹ và thai nhi.
– Phụ nữ sau sinh: Tránh tiêu thụ cà pháo để ngăn chặn ảnh hưởng đến quá trình tạo sữa cũng như để tránh gây đau nhức do tình trạng khí huyết không thông.
– Người có rối loạn tiêu hóa: Cần hạn chế ăn cà pháo bởi tính hàn của chúng có thể gây ra các vấn đề rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là đối với những người có tình trạng tiêu hóa không ổn định.
Lời kết
Ở bài viết trên Nuoitrong.com đã cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách trồng và chăm sóc Cà Pháo tại nhà, giúp bạn có được những trái cà tươi ngon và đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Chúng tôi tin rằng thông tin này sẽ hữu ích và giúp bạn thu hoạch quả cà pháo để chế biến thành những món ăn ngon!
