Cây Bầu được trồng rất phổ biến bởi quả của cây không chỉ là thực phẩm tươi ngon mà còn bổ sung, tăng cường sức khỏe.. Ngoài ra, bầu cũng rất được ưa chuộng bởi khả năng dễ trồng và chăm sóc ngay tại nhà. Nuoitrong.com sẽ hướng dẫn cách trồng bầu cũng như kĩ thuật chăm bón nhanh chóng và hiệu quả, cùng theo dõi nhé!
Giàn Bầu trái to xanh mướt sai trĩu quả
Đặc điểm, nguồn gốc cây Bầu
Cây Bầu là một thực vật thuộc họ Bầu bí và có tên khoa học là Lagenaria siceraria, nằm trong nhóm cây thân thảo dây leo, có tua cuốn và nhánh phân nhánh.
Trên thân của cây Bầu được phủ bởi lớp lông màu trắng rất đặc trưng. Lá của cây có hình dạng tim không xẻ thùy hoặc có thùy rộng, cuống có hai tuyến ở đỉnh, tạo nên điểm nhấn độc đáo của cây.
Hoa của bầu đơn tính, đồng chu, to lớn và có màu trắng ngà. cuống hoa có thể dài tới 20 cm. Quả của cây tùy thuộc vào giống có nhiều hình dạng và màu sắc khác nhau, đặc biệt là khi quả già, vỏ của chúng sẽ trở nên cứng gỗ.
Cây Bầu thích hợp với nhiều loại đất và điều kiện thời tiết. Chúng phát triển khỏe mạnh trên đất cao ráo và không bị ngập úng. Tính đến nay, khí hậu và thời tiết ở Việt Nam đều là lợi thế cho việc trồng bầu, giúp chúng phát triển mạnh mẽ.
Đặc điểm hình thái của cây Bầu
Cách trồng cây Bầu chi tiết
Để có thể thu hoạch Bầu với năng suất cao, bạn cần chú ý thực hiện toàn bộ quá trình trồng kĩ lưỡng và cẩn thận theo các yếu tố sau nhé:
2.1 Đất trồng
Cây Bầu có khả năng phát triển trên nhiều loại đất nhưng đất tốt nhất vẫn là đất tơi xốp, giàu phì nhiêu và có độ pH dao động từ 6 đến 7, chẳng hạn như đất mùn và đất phù sa. Nếu bạn trồng cây Bầu tại vườn nhà, bạn có thể kết hợp đất với một lượng nhỏ vỏ trấu, xơ dừa và phân động vật để cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho đất.
Đất phù hợp nhất để trồng cây Bầu là đất mùn và đất phù sa
2.2 Mật độ và thời vụ trồng
– Đối với mật độ trồng, quy trình được thực hiện bằng cách chia đất thành từng hốc có kích thước 50x50x30 cm và giữa các hốc cách nhau ít nhất là 1m. Mỗi hốc sẽ được đặt 3-4 hạt bầu, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và sinh trưởng của cây.
– Thời gian trồng bầu chính vụ kéo dài từ đầu tháng 11 đến hết tháng 12. Trong khoảng thời gian này, thời tiết thường có đặc điểm mát mẻ và không quá oi bức, đồng thời có lượng mưa đều đặn. Từ đó sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự nảy mầm và phát triển nhanh chóng của cây bầu, và sau khoảng 75 ngày từ khi trồng cây sẽ cho ra quả.
2.3 Cách trồng cây Bầu sai trĩu quả
Có hai cách phổ biến để trồng cây Bầu, đó là trồng bằng hạt và trồng bằng cây con, bạn có thể lựa chọn tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của mình nhé:
Trồng bằng hạt
Để đạt kết quả tốt, bạn nên mua hạt bầu từ các cơ sở cung cấp hạt giống có uy tín để đảm bảo chất lượng.
Quá trình xử lý hạt trước khi gieo cũng đóng vai trò quan trọng:
– Trước khi gieo, hạt bầu cần được ngâm trong nước ấm (nhiệt độ khoảng 40 độ C) trong khoảng 3 đến 6 giờ để tăng tỷ lệ nảy mầm.
– Sau đó hạt được vớt ra và để ráo, đồng thời đặt hạt vào một chiếc khăn ẩm và cuộn lại chặt.
– Hạt sau đó cần được đặt trong ngăn mát tủ lạnh ít nhất 1 ngày để nứt ra và nảy mầm trước khi gieo vào đất.
Ngoài ra, bạn cũng cần chuẩn bị giá thể, bao gồm xơ dừa, mùn cưa hoặc than bùn đã được làm sạch và phơi khô. Hơn nữa, bạn cũng cần đắp một lớp giá thể lên trên bề mặt hạt sau khi gieo giúp tạo điều kiện thuận lợi cho sự nảy mầm của hạt và giúp rễ cây đứng vững khi hình thành.
Khi gieo hạt, bạn nên đặt chúng vào độ sâu khoảng 2-3 cm so với mặt đất. Sau khi gieo xong, đắp một lớp giá thể lên trên bề mặt hạt và nhẹ nhàng phun nước lên. Đồng thời cần lưu ý không tưới quá nhiều nước nhằm tránh tình trạng hạt bị thối.
Cây Bầu có thể được trồng bằng hạt hoặc bằng cây con
Trồng bằng cây con
– Quá trình làm đất trước khi trồng bầu bắt đầu bằng việc cào xới đất để đạt được độ tơi xốp, tạo điều kiện thông thoáng cho đất. Từ đó sẽ giúp rễ bầu phát triển nhanh chóng và lan rộng hơn. Sau khi đất đã được chuẩn bị, tiếp theo bạn cần tạo hốc để gieo hạt hoặc trồng cây bầu.
– Trong quá trình trồng bầu bằng cây con, khi cây bầu đã nứt mầm và phát triển đến khoảng 2-3 lá lớn, lúc này bạn có thể chuyển chúng tới vườn hoặc ruộng để trồng tiếp (có thể sử dụng cây giống đã được chuẩn bị trước). Mỗi hốc sẽ được trồng từ 3 đến 4 cây bầu. Sau khi đặt cây bầu vào hốc, đất sẽ được vun lên từng bước, đến khi mặt đất đạt tới nửa thân bầu sau đó ngừng lại. Cuối cùng, bạn cần nhẹ nhàng đè chặt đất ở phần gốc để tạo độ ổn định và giữ cho cây bầu chắc chắn trong quá trình phát triển.
Cách chăm sóc cây Bầu đúng kĩ thuật
Cây Bầu sẽ sinh trưởng, phát triển tốt nếu được chăm sóc đầy đủ theo các yếu tố dưới đây:
3.1 Tưới nước
Cây Bầu là loài cây ưa nước, do đó, bạn cần tưới nước đều đặn để đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của cây. Ngay sau khi trồng, bạn nên tưới nước thường xuyên, ít nhất 2 lần trong một ngày để đảm bảo cây luôn giữ được độ ẩm cần thiết.
Khi cây bắt đầu ra hoa và kết trái, quá trình tưới nước cần được thực hiện tăng lên, đặc biệt là bằng cách tăng lượng nước tưới gấp đôi trong mỗi lần tưới. Từ đó sẽ giúp đáp ứng nhu cầu nước cao hơn của cây trong giai đoạn quan trọng khi ra hoa và phát triển trái, giúp cây phát triển mạnh mẽ và tạo ra quả bầu có chất lượng tốt.
Cây Bầu rất ưa nước, do đó bạn cần thường xuyên tưới nước cho cây
3.2 Bón phân
Khi cây Bầu bắt đầu phát triển giàn (khoảng 60 ngày sau khi trồng), bạn cần thực hiện bón thúc cho cây bằng phân đạm và NPK tại vùng đất xung quanh gốc cây.
Hơn nữa, để đảm bảo cây đạt được hiệu suất ra nhiều trái và trái bầu to bền vững, bạn cần thực hiện bón thúc thường xuyên, nên là mỗi tuần một lần cho đến khi quả đạt kích thước tương đương với 2 đốt ngón tay. Trong một mùa vụ trồng bầu, mỗi gốc nên được bón ít nhất từ 1 đến 1.5 kg phân hỗn hợp NPK.
3.3 Vun xới
Khi cây Bầu đạt đến chiều cao khoảng 1m, bạn cần tiến hành thực hiện quy trình khoanh dây vòng gốc. Đây là quá trình lấy đất để tạo thành các vòng quanh gốc cây bầu, mỗi vòng được đặt cách nhau 2 đốt thân. Đất được chặn lên trên đốt thân cây bầu và quá trình này được thực hiện đến khi còn cách khoảng 20 cm tính từ ngọn bầu sau đó dừng lại.
Mục đích của bước này là tạo điều kiện cho cây bầu phát triển nhiều rễ từ các đốt thân, từ đó tăng diện tích tiếp xúc giữa thân cây và đất. Từ đó sẽ giúp cây hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng hơn từ đất, tối ưu hóa quá trình dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của cây.
Trong giai đoạn này, bạn cũng cần vun thêm đất lên gốc cây để cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho phần gốc của cây, giúp cây phát triển một cách tốt nhất.
Bạn cần khoanh dây vòng gốc khi cây đạt chiều cao khoảng 1m
3.4 Phòng ngừa sâu bệnh hại
Sâu hại cho cây Bầu bao gồm ruồi đục lá, rầy mềm và bọ rầy dưa. Khi phát hiện xuất hiện các loại sâu và bọ này trên lá và thân bầu, bạn cần thực hiện phun thuốc ngay lập tức để ngăn chặn những tổn thương.
Ngoài ra, trong quá trình trồng bầu sẽ thường xuyên xảy ra tình trạng cây bầu bị héo dần và chết do tác động của virus hoặc nấm. Để đề phòng hiện tượng này thì bạn nên phun thuốc.
3.5 Làm giàn cho cây
Khi cây Bầu đạt tuổi 1 tháng và 2 tháng, bạn cần thực hiện quy trình làm giàn hỗ trợ. Thông thường, giàn bầu được tạo thành từ dây thép mảnh được kết nối với nhau, có chiều cao khoảng 2-3m để thuận tiện khi thu hoạch và chăm sóc. Đồng thời, bạn cũng cần sử dụng một số que nứa nhỏ và chắc chắn để kết nối ngọn cây với giàn leo.
3.6 Bấm ngọn và cắt tỉa
Bạn cần thực hiện bấm ngọn và tỉa cành sau quá trình thu hoạch, từ đó sẽ giúp cây Bầu tiếp tục phát triển quả trên các nhánh khác. Hơn nữa, cắt tỉa các cành lá già có thể thực hiện bất kỳ lúc nào sau khi cây đã cho ra quả.
3.7 Thu hoạch
Sau khoảng 70 ngày trồng, cây Bầu đã sẵn sàng cho quá trình thu hoạch. Khi cây nở hoa, bạn có thể bắt đầu hái bầu sau khoảng 10-15 ngày. Lúc này, quả bầu sẽ có chiều dài từ 15 đến 50 cm tùy thuộc vào giống bầu.
Để đảm bảo chất lượng, bạn không nên chờ quá lâu trước khi thu hoạch, vì khi bầu quá già, ruột bên trong sẽ trở nên cứng và mất nhiều chất dinh dưỡng. Từ đó không chỉ làm giảm chất lượng thực phẩm mà còn có thể gây suy giảm sức khỏe của cây.
Bạn có thể thu hoạch quả Bầu sau khoảng 70 ngày trồng
Công dụng của cây Bầu
Khi tìm hiểu về những lợi ích của quả bầu, bạn sẽ muốn bổ sung chúng ngay qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Dựa trên các nghiên cứu, quả bầu được biết đến với những tác dụng sau:
– Kiểm soát huyết áp: Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người thường xuyên ăn quả bầu thường duy trì mức đường huyết ổn định và nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp giảm đáng kể. Hơn nữa, hoạt chất flavonoid có trong bầu còn giúp nâng cao sự giãn nở của mạch máu, giảm nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp đột ngột, bệnh tim mạch và bệnh mạch vành.
– Ổn định đường huyết: Một trong những tác dụng quan trọng của quả bầu đối với bệnh nhân đái tháo đường là khả năng ổn định đường huyết. Nghiên cứu cho thấy rằng một số phương pháp dân gian sử dụng quả bầu đã chứng minh hiệu quả trong việc kiểm soát đường huyết, ngăn chặn tăng đột ngột và kích thích insulin hoạt động hiệu quả.
– Ngăn ngừa lão hóa: Thành phần dinh dưỡng của quả bầu, đặc biệt là vitamin nhóm B và vitamin C đóng vai trò quan trọng giúp cải thiện sức khỏe của làn da từ bên trong. Từ đó không chỉ kích thích làn da tươi trẻ hơn mà còn ngăn chặn sự xuất hiện sớm của dấu hiệu lão hóa, giúp duy trì độ đàn hồi tự nhiên của da.
– Tăng cường đề kháng và giảm cân: Với chỉ số calo thấp và chất xơ, vitamin C lớn, quả bầu là một lựa chọn lý tưởng cho những người đang theo chế độ giảm cân. Vitamin C giúp kích thích hệ miễn dịch hoạt động mạnh mẽ hơn, tăng cường khả năng phát hiện và loại bỏ mầm bệnh từ cơ thể.
– Hỗ trợ tiêu hóa: Theo Đông y, quả bầu có tác dụng nhuận tràng, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, đặc biệt là cho những người thường xuyên gặp vấn đề về táo bón.
Trong quả Bầu có chứa nhiều hàm lượng dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe
Một số chú ý khi ăn Bầu
Mặc dù quả bầu mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng khi tiêu thụ, bạn cần phải tuân thủ những nguyên tắc sau để tránh nguy cơ ngộ độc:
– Tuyệt đối không nên ăn quả bầu có vị đắng bởi có thể chứa nhiều Cucurbitacin, gây nguy cơ ngộ độc cao.
– Hạn chế ăn quá nhiều quả bầu trong một lần vì có thể gây cảm giác buồn nôn.
– Những người thường xuyên gặp vấn đề như đầy hơi, sưng ống chân nên tránh ăn quá nhiều bầu bởi có thể làm tăng nguy cơ bệnh lý.
– Người có tỳ vị hư hàn, tiêu chảy, lạnh bụng cũng nên hạn chế ăn quá nhiều quả bầu.
– Đảm bảo duy trì đa dạng thực phẩm trong chế độ ăn uống bằng cách hạn chế ăn quá 3 bữa có chứa bầu mỗi tuần.
– Khi mua quả bầu, bạn nên chọn những quả non, có vỏ căng bóng và cuống tươi, tránh quả già có nhiều xơ và hạt to bởi chúng có thể khó ăn và không còn độ ngọt tự nhiên.
– Chọn mua bầu từ nguồn cung uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, tránh mua từ các nguồn không đáng tin cậy trên thị trường.
Bạn cần chú ý một số điều khi ăn Bầu để tránh bị ngộ độc
Một số món ăn ngon từ quả Bầu
Trong ẩm thực Việt Nam và nhiều nước châu Á, quả bầu được sáng tạo thành nhiều món ngon hấp dẫn. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn biến tấu quả bầu thành những món ăn thơm ngon:
– Bầu luộc: Bầu được cắt thành miếng vừa ăn, sau đó luộc chín. Món ăn đơn giản này thường được chấm với nước mắm, nước tương, tạo nên hương vị thanh mát và ngon miệng. Bầu luộc giữ lại nhiều tác dụng dinh dưỡng của quả bầu và là lựa chọn ưa chuộng của nhiều người.
– Canh bầu: Quả bầu được sử dụng để nấu canh, kết hợp với thịt băm, tôm khô, xương heo, sườn, tạo ra một nồi canh ngọt ngào, thơm ngon và bổ dưỡng. Canh bầu không chỉ mang lại hương vị đặc trưng mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng cho sức khỏe.
– Cá lóc hấp bầu: Kết hợp giữa cá lóc và quả bầu, món ăn này không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bạn có thể làm sạch cá lóc và đặt vào ruột quả bầu để hấp chín. Món ăn sẽ có hương vị đặc biệt, thơm ngon, giúp bữa cơm của gia đình bạn thêm hấp dẫn.
Lời kết
Trên đây chúng tôi đã hướng dẫn cách trồng cây Bầu chuẩn theo phương pháp khoa học, từ đó đảm bảo sự phát triển và năng suất cao cho cây. Hãy áp dụng ngay nếu bạn đang trồng loại cây này nhé. Và cũng đừng quên theo dõi Nuoitrong.com để đọc thêm những bài viết hữu ích và thú vị về cách trồng các loại rau nhé!
