Ở Việt Nam, cây Đậu Xanh là một loại cây rất phổ biến, có đặc tính dễ trồng và thích nghi với nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Vì vậy, cách trồng cây đậu xanh theo đúng chuẩn kỹ thuật được rất nhiều người quan tâm. Trong bài viết này, Nuoitrong.com sẽ hướng dẫn cách trồng loại cây này ngay tại nhà một cách đơn giản và dễ dàng thực hiện nhằm đạt được năng suất cao, cùng theo dõi nhé!
Đặc điểm của cây Đậu Xanh
Cây Đậu Xanh hay còn được gọi là đỗ xanh, có tên khoa học là Vigna radiata. Đây là một loại cây thân thảo, có chiều cao trung bình khoảng 50cm, lá phủ lông ở cả hai mặt, hoa mọc ở nách lá và có màu xanh lục.
Đậu xanh là loại cây rất phổ biến ở nước ta và thuộc họ đậu. Cây có thân thấp, thường được phủ lông và có màu xanh hoặc tím tùy thuộc vào giống cây. Lá của đậu xanh mọc kép và có lông ở cả hai mặt. Hoa của cây nở màu vàng và nằm ở kẽ lá. Quả của đậu xanh khi còn non có màu xanh và phủ lông, đồng thời vỏ của quả non có khả năng quang hợp. Trong quá trình sinh trưởng, vỏ quả đậu xanh sẽ dần khô và chuyển sang màu nâu khi chín.
Đặc điểm hình thái của cây Đậu Xanh
Điều kiện tốt để trồng cây Đậu Xanh
Khi trồng cây Đậu Xanh trong điều kiện lý tưởng, sự sinh trưởng của cây được thúc đẩy mạnh mẽ, tạo điều kiện giúp cây phát triển thuận lợi. Trong quá trình này, điều kiện cơ bản cần được bảo đảm cho giống cây đậu xanh bao gồm:
– Yêu cầu với đất trồng: Cây đậu xanh không đặt nặng vấn đề về đất đai, có thể trồng trên một loạt các loại đất từ cát pha đến đất pha sét một cách dễ dàng. Tuy nhiên, để đạt được năng suất cao nhất, bạn nên ưu tiên trồng cây trên đất cát pha màu mỡ, đất phù sa hoặc đất rừng mới được khai phá.
– Yêu cầu với khí hậu: Cây đậu xanh được đánh giá cao về khả năng thích ứng với mọi loại khí hậu ở các vùng miền của Việt Nam. Cây có thể được trồng quanh năm, ở mọi khu vực, mọi tỉnh thành, từ đó quá trình trồng trở nên phổ biến và dễ dàng hơn.
Chuẩn bị trước khi trồng cây Đậu Xanh
Tuân thủ quy trình chuẩn là rất cần thiết khi trồng cây đậu xanh. Từ đó sẽ đảm bảo vườn trồng đạt chuẩn và cây phát triển tốt. Các yếu tố quan trọng cần chú ý bao gồm:
3.1 Đất trồng
Bạn cần cày đất và xới xáo vườn trồng cẩn thận và kĩ lưỡng. Đồng thời cày đất cần duy trì ở độ sâu khoảng 20cm là phù hợp nhất.
Ngoài ra, trong quá trình làm đất trồng cây đậu xanh, bạn cần chú ý làm sạch cỏ cho diện tích trồng đã được quy hoạch trước đó. Hơn nữa, khi dọn sạch cỏ dại sẽ mang lại vườn trồng sạch sẽ, thông thoáng cho cây phát triển tốt nhất.
Sau khi hoàn thành quá trình làm đất, lúc này bạn cần thực hiện bón lót. Đối với cây trồng lấy hạt như đậu xanh, bạn nên sử dụng từ 50 – 70kg phân bón hữu cơ 3 con gà hoặc dạng phân bón hữu cơ Organic Gold tính trên diện tích 1000m2 là phù hợp. Hơn nữa cần bón lót, phơi khô ít nhất 10 ngày trước khi qua trình gieo trồng đậu xanh.
Đất trồng cây Đậu Xanh cần được xới xáo kĩ lưỡng, đồng thời cần được làm sạch cỏ dại
3.2 Chọn giống
Hiện nay, đậu xanh có sẵn trong nhiều loại giống khác nhau, do đó bạn nên lựa chọn giống phù hợp trước khi trồng. Đảm bảo chọn lựa hạt giống có đặc điểm mẩy cao, đều đẹp, hạt tròn và đã được phơi khô. Thông thường, mỗi mẫu vườn trồng đậu xanh sẽ cần khoảng 30 – 35kg hạt giống.
Có nhiều loại giống đậu xanh hiện nay, trong đó có hai loại chính là đậu mỡ và đậu sẽ:
– Đậu mỡ: Đặc trưng của loại đậu xanh này là có hạt to, vỏ mịn và màu xanh đậm. Hơn nữa, chúng thường được sử dụng hạt làm nguyên liệu chính trong sản xuất giá đỗ.
– Đậu sẽ: Hạt của loại đậu xanh này hơi dẹp ở hai đầu, vỏ mềm, đồng thời màu sắc nhạt hơn so với đậu mỡ. Chúng thường được sử dụng trực tiếp làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn với hương vị thơm ngon và độ bùi cao hơn.
Hiện nay Đậu Xanh có hai loại chính là đậu mỡ và đậu sẽ
Cách trồng cây Đậu Xanh chi tiết
Quá trình trồng cây Đậu Xanh cần tuân thủ nhiều bước và quy trình khác nhau, từ đó đảm bảo rằng quá trình trồng diễn ra thuận lợi và đạt được hiệu quả cao như yêu cầu.
4.1 Cách gieo hạt
Quá trình gieo hạt để trồng cây Đậu Xanh khá đơn giản. Thông qua một số bước dễ dàng, việc gieo hạt có thể được thực hiện một cách thuận lợi để đảm bảo suôn sẻ và thành công trong quá trình trồng:
– Hạt giống sau khi đã được chuẩn bị sẵn sàng được gieo trực tiếp vào đường rãnh đã được chuẩn bị trong quá trình làm đất. Đồng thời khi gieo hạt cần đảm bảo rằng các hạt giống cách nhau khoảng 10cm.
– Sau khi hoàn thành gieo hạt, bạn cần tiến hành phủ một lớp đất mỏng khoảng 1cm lên trên.
– Đồng thời tưới nước với độ ẩm phù hợp để tạo điều kiện cho hạt đậu xanh nảy mầm và phát triển thành cây con một cách nhanh chóng.
Quá trình gieo hạt đậu xanh khá đơn giản, bạn chỉ cần thực hiện đúng chuẩn theo từng bước
4.2 Tỉa cây con
Sau khi hoàn thành gieo hạt, bạn cần tưới nước và duy trì độ ẩm cần thiết cho diện tích đất trồng đậu xanh. Khi cây đã nảy mầm và phát triển đạt chiều cao khoảng 8cm, lúc này bạn cần tiến hành tỉa cây con nhằm giúp duy trì mật độ phù hợp cho cây phát triển.
Hơn nữa, bạn cũng cần tỉa bớt cây con ở các khu vực có mật độ quá dày hoặc loại bỏ những cây con yếu là rất quan trọng. Từ đó sẽ đảm bảo rằng cây đậu xanh có đủ không gian và diện tích để phát triển mạnh mẽ hơn. Đây là điều kiện tiên quyết để đảm bảo năng suất cao trong tương lai.
Cách chăm sóc cây Đậu Xanh đúng kĩ thuật
Thực hiện quy trình trồng cây Đậu Xanh đúng cách không đảm bảo năng suất cao nếu không có chăm sóc thích hợp. Vậy làm thế nào để chăm sóc đậu xanh theo đúng kỹ thuật? Cùng tham khảo các yếu tố sau nhé:
5.1 Tưới nước
Khi trồng đậu xanh trong vườn, bạn cần tưới nước vào mỗi buổi sáng nhằm giúp cung cấp độ ẩm cần thiết cho cây. Hơn nữa không cần tưới nước cho cây vào những ngày mưa hoặc có nhiều mây. Đặc biệt, tránh tưới cây đậu xanh vào buổi trưa vì ánh nắng mạnh có thể làm nước bốc hơi nhanh, gây ra hiện tượng héo cây nhanh chóng.
Đối với những cây đậu xanh trong vườn nhà, bạn có thể sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc vòi tưới sẽ giúp cung cấp nước một cách hiệu quả.
Ngoài ra lượng nước tưới cần điều chỉnh tùy thuộc vào giai đoạn sinh trưởng của cây. Trong giai đoạn cây đậu xanh ra hoa và kết quả, nếu tưới quá nhiều có thể làm rụng hoa và quả. Do đó, bạn cần chú ý điều chỉnh lượng nước tưới, đồng thời duy trì độ ẩm cho đất ổn định. Nếu thấy đất quá khô, bạn cần phải tưới nước ngay lập tức để bảo đảm sức khỏe của cây.
Bạn nên tưới nước vào buổi sáng để cung cấp độ ẩm cần thiết cho cây
5.2 Bón phân
Cách trồng cây Đậu Xanh khá đơn giản và loại cây này cũng dễ chăm sóc. Tuy nhiên, để đạt được năng suất cao, bạn cần tập trung cung cấp chất dinh dưỡng cho cây:
Trước khi gieo hạt, bạn nên bón phân NPK 10-20-10 vào đất với một lượng vừa đủ. Loại phân này giúp cây đạt năng suất cao hơn khi thu hoạch và tạo ra cây trồng có khả năng phát triển mạnh mẽ.
Tuy nhiên, cần tránh sử dụng phân bón chứa quá nhiều nitơ bởi có thể làm cho cây ít đậu quả, mặc dù lá cây sẽ phát triển rất tốt.
5.3 Phòng ngừa sâu bệnh hại
Giải quyết các vấn đề sâu bệnh luôn được xem là ưu tiên hàng đầu trong quá trình trồng cây đậu xanh. Đó là bởi cây thường thu hút các loài côn trùng gây bệnh, từ đó ảnh hưởng đến sự hấp thụ chất dinh dưỡng của cây và dẫn đến sự suy yếu và giảm năng suất.
Trong quá trình trồng cây Đậu Xanh có thể sẽ gặp một số loại bệnh phổ biến sau:
– Bệnh khảm vàng: Các triệu chứng của bệnh bao gồm ít hoa, ít quả và hạt đậu xanh kém chất lượng. Nếu cây bị nhiễm bệnh trước 7 tuần tuổi, năng suất có thể giảm đến 70%, trong khi sau 8 tuần tuổi ảnh hưởng sẽ không nghiêm trọng.
Biện pháp phòng chống: Trồng xen canh với các giống có khả năng kháng bệnh. Đồng thời loại bỏ cây nhiễm bệnh và phun thuốc Tabi cho toàn bộ ruộng đậu xanh nếu phát hiện có dấu hiệu của bệnh.
Cây Đậu Xanh rất dễ mắc phải các loại sâu bệnh, bạn cần phải có các biện pháp phòng ngừa phù hợp
– Bệnh đốm lá: Khi cây đậu xanh bắt đầu ra nụ, nấm Sercostora thường xuất hiện và tấn công cây, từ đó gây giảm năng suất lên đến 40%.
Biện pháp phòng chống: Sử dụng thuốc phun Trium sau khi gieo trồng đã được 20 ngày.
– Dòi đục thân: Thường xuất hiện khi cây còn nhỏ.
Biện pháp phòng chống: Phun thuốc Leven để ngăn ngừa bệnh. Đồng thời chú ý tiêu diệt các loại ruồi đẻ trứng trên cây non để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.
5.4 Thu hoạch
Sau khi trồng được khoảng 50 ngày là bạn có thể bắt đầu thu hoạch. Khi thấy vỏ đậu chín và chuyển sang màu vàng, lúc này bạn có thể bắt đầu hái. Hãy hái đậu mỗi 2 đến 3 ngày một lần cho đến khi cây hết trái chín. Hơn nữa, cần phơi khô đậu xanh sau thu hoạch giúp việc tách vỏ dễ dàng hơn.
Bạn có thể tiến hành thu hoạch Đậu Xanh sau khoảng 50 ngày
Công dụng của Đậu Xanh
Có nhiều lợi ích của Đậu Xanh đã được chứng minh mang lại nhiều công dụng đối với sức khỏe. Trong đó, một số lợi ích điển hình và nổi trội nhất bao gồm:
6.1 Ngăn ngừa sốc nhiệt
Súp hoặc chè đậu xanh thường là món ưa thích của nhiều người trong những ngày hè nóng bức nhờ vào đặc tính chống viêm giúp ngăn ngừa sốc nhiệt, điều chỉnh nhiệt độ cơ thể và giải khát. Ngoài ra, các nghiên cứu trên động vật cũng đã chỉ ra rằng vitexin và isovitexin – những chất chống oxy hóa có trong đậu xanh – có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do sốc nhiệt.
Tuy nhiên, mặc dù đậu xanh có thể giúp ngăn ngừa sốc nhiệt thì bổ sung đủ nước vào cơ thể vẫn là rất quan trọng trong những ngày nắng nóng. Uống đủ nước là yếu tố cực kỳ quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe tổng thể.
6.2 Ngăn ngừa bệnh tim
Lượng cholesterol trong cơ thể, đặc biệt là cholesterol xấu có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim, vì vậy bạn cần phải tìm cách giảm cholesterol. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng Đậu Xanhcó thể giúp giảm lượng cholesterol xấu.
Kết quả của 26 nghiên cứu cho thấy khi tiêu thụ khoảng 130g các loại đậu có thể giảm đáng kể mức độ cholesterol xấu trong máu. Ngoài ra, một phân tích của 10 nghiên cứu khác cũng cho thấy việc ăn nhiều loại đậu, trừ đậu nành, có thể giảm mức độ cholesterol xấu trong máu khoảng 5%.
Ăn Đậu Xanh có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim
6.3 Giảm huyết áp
Huyết áp cao là một vấn đề sức khỏe phổ biến và nghiêm trọng, có thể dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu.
Tuy nhiên, protein có trong Đậu Xanh có khả năng ức chế các enzyme làm tăng huyết áp một cách tự nhiên. Ngoài ra, đậu xanh còn cung cấp kali, magiê và chất xơ đầy đủ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những dưỡng chất này có thể giúp giảm nguy cơ mắc huyết áp cao.
6.4 Tốt cho hệ tiêu hóa
Đậu Xanh là một nguồn cung cấp nhiều dưỡng chất có lợi cho hệ tiêu hóa, bao gồm chất xơ và chất kháng tinh bột. Trong 202 gram đậu xanh nấu chín có khoảng 15,4 gram chất xơ, đặc biệt là một loại chất xơ hòa tan gọi là pectin. Chất xơ này có khả năng tăng tốc độ tiêu hóa thức ăn, giúp ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa.
Ngoài ra, chất kháng tinh bột trong đậu xanh có vai trò quan trọng giúp cung cấp lợi ích cho hệ tiêu hóa. Chúng hoạt động giống như chất xơ hòa tan, hỗ trợ quá trình phát triển các vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Các vi khuẩn này giúp tiêu hóa kháng tinh bột và chuyển đổi nó thành axit béo chuỗi ngắn như butyrate. Butyrate có nhiều tác dụng tích cực, bao gồm nuôi dưỡng các tế bào ruột, tăng cường hệ miễn dịch đường ruột và giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư ruột.
Chất xơ và chất kháng tinh bột trong Đậu Xanh rất có lợi cho hệ tiêu hóa
6.5 Giúp giảm đường huyết
Chỉ số đường huyết cao có thể là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời. Đây thường là dấu hiệu rõ nhất của bệnh tiểu đường và cũng có liên quan đến một số bệnh mãn tính khác.
Đậu Xanh có thể có tác dụng tích cực giúp giảm đường huyết, từ đó ngăn ngừa hoặc giảm nhẹ các bệnh nguy hiểm. Nhờ vào hàm lượng chất xơ và protein cao, đậu xanh giúp làm chậm quá trình giải phóng đường vào máu. Ngoài ra, các nghiên cứu trên động vật cũng đã chỉ ra rằng chất chống oxy hóa vitexin và isovitexin có trong đậu xanh có thể giúp giảm đường huyết và cải thiện hiệu quả của insulin.
6.6 Hỗ trợ giảm cân
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất xơ và protein có khả năng ức chế các hormone gây đói như ghrelin. Hơn nữa, các nghiên cứu bổ sung đã phát hiện rằng cả hai chất dinh dưỡng này đều thúc đẩy giải phóng hormone làm cho cảm giác no như peptide YY, GLP-1 và cholecystokinin.
Một bài đánh giá từ 9 nghiên cứu cho thấy khi tiêu thụ các loại đậu có thể làm cho cảm giác no hơn khoảng 31% so với khi tiêu thụ mì ống hoặc bánh mì. Vì vậy, nhờ vào tác dụng của đậu xanh, bạn có thể kiểm soát cảm giác đói và giảm lượng calo tiêu thụ, từ đó giúp giảm cân dễ dàng hơn.
Bổ sung Đậu Xanh vào thực đơn hàng ngày giúp hỗ trợ giảm cân
6.7 Giảm nguy cơ mắc ung thư
Một số thành phần có trong Đậu Xanh như gamma-tocopherol, phytosterol, saponin, là những chất có tính chống ung thư. Ngoài ra, lipid, glucid, protid trong đậu xanh cũng mang lại nhiều lợi ích giúp chống oxy hóa.
Hơn nữa, trong phần nhân màu vàng của loại đậu này có chứa coumestrol – một dưỡng chất có khả năng chống lại các gốc tự do mạnh mẽ hơn 50 lần so với vitamin E và hơn 20 lần so với vitamin C. Do đó, tiêu thụ đậu xanh có thể giúp phòng chống nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư đại tràng và một số bệnh đường ruột.
6.8 Có lợi cho mắt
Một trong những tác dụng tuyệt vời của Đậu Xanh là cải thiện thị lực. Lutein và zeaxanthin là hai chất chống oxy hóa có trong đậu xanh, có tác dụng tích cực đối với sức khỏe của đôi mắt. Đặc biệt, chúng giúp ngăn ngừa tình trạng thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể do quá trình lão hóa.
6.9 Là nguồn dưỡng chất dồi dào cho cơ thể
Đậu Xanh là một loại đậu giàu chất dinh dưỡng cần thiết để nuôi các tế bào trong cơ thể. Chúng cung cấp cho cơ thể các loại vitamin (E, B1, B2, B3, B6) và khoáng chất (canxi, magiê, kali,…) một cách rất tốt cho sức khỏe.
Ngoài ra, đậu xanh còn chứa lượng chất béo, tinh bột và chất xơ phong phú, từ đó giúp loại bỏ cholesterol xấu ra khỏi cơ thể và tạo điều kiện cho sự khỏe mạnh của cơ thể.
6.10 Làm đẹp da
Đậu Xanh chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất giúp làm mờ các vết thâm, tăng cường độ ẩm và sức đề kháng cho da. Đồng thời, khi kết hợp với chè xanh và mật ong còn có thể giúp da trị mụn trứng cá.
6.11 Tốt cho bà bầu
Theo các chuyên gia sức khỏe, phụ nữ mang thai nên tăng cường ăn thực phẩm giàu folate trong thai kỳ vì đây là dưỡng chất rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển tối ưu của thai nhi. Nếu không cung cấp đủ folate trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
Một khẩu phần ăn chứa khoảng 202 gram đậu xanh đã cung cấp cho cơ thể khoảng 80% lượng folate cần thiết hằng ngày. Ngoài ra, đậu xanh cũng là nguồn giàu chất sắt, protein và chất xơ – những dưỡng chất phụ nữ mang thai thường dễ thiếu hụt. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nên tránh ăn giá đỗ sống từ đậu xanh vì giá sống có thể chứa nhiều vi khuẩn gây viêm nhiễm.
Đậu Xanh là thực phẩm hỗ trợ rất tốt cho sức khỏe bà bầu
6.12 Giúp giải rượu
Một lợi ích bất ngờ của đậu xanh là khả năng hỗ trợ giải độc rượu. Trong những lúc say sỉn, chỉ cần ăn một bát cháo đậu xanh với hành là bạn có thể cảm thấy dễ chịu hơn nhiều và giảm đi cảm giác say rượu.
6.13 Giảm triệu chứng trầm cảm
Một số loại vitamin trong đậu xanh, đặc biệt là vitamin C và vitamin B có tác dụng tích cực giúp duy trì sức khỏe tinh thần. Ngoài ra, đậu xanh cũng chứa nhiều kẽm, magiê cùng với các loại axit amin, giúp tăng cường sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh. Từ đó sẽ mang lại lợi ích đến não bộ, giúp cải thiện tâm trạng và có thể hỗ trợ điều trị chứng trầm cảm một cách hiệu quả.
Một số chú ý khi ăn Đậu Xanh
Mỗi tuần, người trưởng thành nên tiêu thụ khoảng 2 – 3 lần, mỗi lần nửa chén đậu xanh. Tuy nhiên, đối với người già, trẻ em hoặc những người có vấn đề về đường tiêu hóa thì nên ăn với liều lượng ít hơn.
Ngoài ra, vỏ của đậu xanh cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng không kém phần bên trong. Chúng có thể giúp ngăn ngừa các bệnh ung thư vú và tuyến tiền liệt. Do đó, bạn nên lựa chọn mua đậu xanh còn vỏ và không lột vỏ trong quá trình chế biến.
Hơn nữa, đậu xanh có tính hàn, vì vậy không nên ăn đậu xanh khi đang đói bởi có thể không tốt cho dạ dày.
Bên cạnh đó, không nên ăn đậu xanh sống để chữa bệnh. Bởi có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, thậm chí ngộ độc. Vì vậy, bạn nên chế biến đậu xanh trước khi ăn.
Tác hại của Đậu Xanh
Mặc dù Đậu Xanh là một thực phẩm bổ dưỡng nhưng có một số đối tượng nên hạn chế hoặc tránh ăn để tránh gây hại cho cơ thể:
– Những người có thể chất hàn: Ăn quá nhiều đậu xanh có thể gây đau nhức cơ bắp và khớp, cũng như tăng nguy cơ mắc các bệnh như viêm dạ dày mãn tính hoặc tỳ vị lạnh.
– Không nên ăn đậu xanh khi đói: Vì tính hàn nên ăn đậu xanh khi đói không tốt cho dạ dày.
– Người có sức khỏe suy nhược hoặc hệ tiêu hóa kém: Ăn quá nhiều đậu xanh có thể gây ra các vấn đề như đau bụng, tiêu chảy.
– Người đang sử dụng thuốc Đông y: Đậu xanh có thể hóa giải các dược tính trong thuốc và làm mất đi tác dụng của thuốc.
– Người già và trẻ em: Không nên tiêu thụ lượng lớn đậu xanh trong thời gian ngắn vì có thể gây đầy bụng và khó tiêu hóa.
Lời kết
Thông qua bài viết trên về cách trồng cây Đậu Xanh để đạt năng suất cao, chúng tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích khi trồng đậu xanh tại nhà. Trồng đậu xanh không quá phức tạp, tuy nhiên, bạn cần phải áp dụng các biện pháp gieo trồng và chăm sóc hợp lý nhằm đảm bảo thu hoạch đạt được năng suất cao!
