Cây Mướp với quả giàu chất dinh dưỡng và có hương thơm đặc trưng, thường được sử dụng phổ biến trong bữa ăn gia đình Việt Nam. Tuy nhiên, rất ít người hiểu rõ về kỹ thuật chăm sóc cây mướp để đạt được hiệu suất tối ưu. Hãy theo dõi bài viết của Nuoitrong.com dưới đây để tìm hiểu cách trồng mướp đúng kỹ thuật, đặc biệt là cho những người mới bắt đầu nhé!
Đặc điểm, nguồn gốc cây Mướp
Cây Mướp được biết đến với các tên gọi như mướp gối hay mướp ta, thuộc họ bầu bí và có tên khoa học là Luffa cylindrica, là một loại cây thân thảo dạng dây leo phổ biến được trồng rộng rãi tại nhiều tỉnh thành của Việt Nam.
Cây Mướp có thân mảnh, màu xanh lục và có hình dạng tiết diện đa giác. Bề mặt của thân cây được phủ nhiều lông trắng cùng với sự phát triển của nhiều tua cuốn. Lá mướp mọc rải rác, có hình dạng trái tim và có mặt trên cũng như mặt dưới lá đều được phủ nhiều lông tơ. Hoa đực xuất hiện dưới dạng các chùm, trong khi đó, hoa cái mọc đơn lẻ. Quả mướp có hình dạng dài, màu xanh đậm, chứa nhiều nước và bên trong có chứa nhiều hạt hình trứng.
Cây Mướp là một loại cây thuộc loại dây leo phổ biến và thuộc họ bầu bí
Cách trồng cây Mướp chi tiết
Sau đây chúng tôi sẽ đưa ra các yếu tố cần chú ý trong quá trình trồng cây Mướp để đạt kết quả tốt nhất.
2.1 Thời vụ trồng
Phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, thời vụ trồng mướp ở các vùng Nam và Bắc sẽ có sự khác biệt. Tại khu vực miền Nam, cây Mướp được trồng theo hai mùa chính là mùa xuân hè và mùa đông xuân. Trong khi đó, ở miền Bắc chỉ có một mùa trồng và bắt đầu từ tháng 12 đến hết tháng 5.
Hơn nữa, trồng Mướp đòi hỏi mật độ phải được duy trì ở khoảng 80-100cm giữa các cây. Đồng thời không nên trồng quá gần nhau bởi sẽ làm hạn chế sự sinh trưởng và phát triển của cây.
Thời vụ trồng Mướp ở miền Nam và miền Bắc có sự khác biệt
2.2 Đất trồng
Loại đất sử dụng là một yếu tố quan trọng quyết định cây Mướp có thể phát triển và mang lại trái có chất lượng tốt hay không. Khi lựa chọn đất để trồng mướp, bạn nên ưu tiên vào các loại đất giàu chất dinh dưỡng và có khả năng thoát nước tốt.
Trong trường hợp không có đất sẵn có, bạn có thể mua đất tại các cơ sở chuyên bán hạt giống. Những loại đất này thường đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về độ tơi xốp và hàm lượng dinh dưỡng, từ đó giúp tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của mướp.
Đất trồng Mướp nên giàu dinh dưỡng và có khả năng thoát nước tốt
2.3 Chọn và xử lý hạt giống
Khi chọn hạt giống Mướp, bạn nên mua từ các cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng. Đồng thời, kiểm tra nguồn gốc xuất xứ và thông tin hạn sử dụng được in trên bao bì. Từ đó sẽ giúp đảm bảo rằng hạt giống chất lượng và vẫn còn trong thời gian sử dụng.
Sau đó, bạn cần thực hiện quá trình xử lý hạt giống trước khi gieo trồng. Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị nước ấm theo tỉ lệ 3 phần lạnh: 2 phần sôi, và ngâm hạt giống trong nước này trong khoảng 5 tiếng. Sau giai đoạn ngâm, hạt giống được vớt ra và rửa sạch để loại bỏ tất cả các tạp chất.
Sau đó, sử dụng khăn ẩm để ủ hạt giống trong khoảng 2 ngày. Khi thấy hạt giống mướp nứt ra là chúng đã sẵn sàng cho quá trình gieo trồng.
Bạn nên mua hạt giống Mướp từ những cửa hàng uy tín nhằm đảm bảo chất lượng
2.4 Cách trồng cây Mướp
Hạt mướp sau khi được xử lý được gieo ra đất với độ sâu khoảng 1cm. Sau đó, đất được lấp lại và trên bề mặt nên rải thêm một lớp vỏ tro trấu. Hơn nữa, để đảm bảo sự phát triển tốt, sau khi gieo hạt, bạn cần tưới nước thường xuyên để duy trì độ ẩm cho đất và tránh tình trạng cây bị khô héo.
Nếu trồng mướp trong chậu hoặc thùng xốp, bạn hãy đặt chúng ở nơi thoáng mát với ánh sáng vừa phải. Từ đó sẽ giúp tạo môi trường tốt nhất cho sự phát triển của cây, đồng thời đảm bảo rằng chúng không bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường không thích hợp.
Bạn cần tưới nước thường xuyên sau khi gieo hạt để giữ độ ẩm cho đất
2.5 Làm giàn cho cây
Khi cây Mướp đã đạt độ cao khoảng 20-30cm, lúc này bạn nên thực hiện việc cắt tỉa bớt dây leo và lá cây để đảm bảo sự thông thoáng và ngăn chặn sự phát triển của côn trùng gây hại.
Trong giai đoạn này, cây sẽ phát triển mạnh mẽ và bạn cần phải tạo giàn để cây có thể leo lên và tiếp xúc nhiều hơn với ánh sáng mặt trời. Từ đó sẽ giúp mướp phát triển trái với năng suất và chất lượng cao. Hơn nữa, bạn nên xây dựng giàn mướp ở độ cao từ 1,5 đến 2m so với mặt đất.
Cách chăm sóc cây Mướp đúng kĩ thuật
Sau khi trồng cây Mướp, bạn cũng cần chú ý chăm sóc theo đúng kĩ thuật các yếu tố sau đây nhé:
3.1 Tưới nước
Để thúc đẩy hạt mướp nảy mầm trong giai đoạn mới gieo trồng, bạn hãy sử dụng bình xịt để phun sương mỗi ngày. Trong điều kiện khô hanh, bạn nên thực hiện tưới nước hai lần mỗi ngày vào buổi sáng sớm và buổi chiều mát, từ đó đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cho cây.
Trong mùa mưa, bạn chỉ cần thực hiện tưới nước một lần mỗi ngày vào buổi tối. Đồng thời tránh tưới quá mức để tránh tình trạng ngập úng của cây. Trong giai đoạn cây ra hoa và kết trái, bạn cần bổ sung lượng nước nhiều hơn so với lúc bình thường. Đặc biệt, bạn hãy chú ý không tưới nước lên hoa và quả non để tránh ảnh hưởng đến quá trình phát triển của chúng.
Bạn nên tưới nước hai lần mỗi ngày vào buổi sáng sớm và buổi chiều mát, đồng thời sử dụng bình tưới phun sương cho cây Mướp
3.2 Bón phân
Sử dụng phân bón hữu cơ và NPK là biện pháp quan trọng để bảo đảm sự phát triển hiệu quả của cây trong từng giai đoạn sinh trưởng:
– Đợt 1: Ngay sau khi gieo trồng được 1 tuần, bạn cần áp dụng lượng phân bón 7-9 gam/lần/cây, nhằm tăng cường phát triển bộ rễ, giúp cây hấp thụ chất dinh dưỡng một cách hiệu quả, từ đó đẩy nhanh quá trình lớn mạnh của cây.
– Đợt 2: Sau khoảng 20-25 ngày từ khi gieo trồng, bạn cần sử dụng lượng phân bón 7-9 gam/lần/cây. Tại giai đoạn này, phân bón sẽ giúp kích thích mướp ra hoa và đạt kết quả tốt trong việc kết trái.
– Đợt 3: Khi mướp đã cho trái, lúc này bạn cần thực hiện bón thúc để tăng kích thước của quả mướp và nâng cao chất lượng.
Bên cạnh đó, trong mọi đợt bón phân cho cây Mướp, bạn cần kết hợp với làm cỏ và vun xới đất. Từ đó sẽ giúp cây có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng tối đa, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của cây.
3.3 Phòng ngừa sâu bệnh hại
Dưới đây là một số loại côn trùng phá hại và bệnh lý thường gặp trên cây Mướp cùng với các biện pháp phòng trừ tương ứng:
– Chuột sẽ cắn phá hạt lúc gieo, lúc này bạn cần sử dụng thuốc chuột như Phosphure kẽm, Clerat, hoặc sử dụng bẫy. Hoặc cũng có thể phun thuốc trừ sâu có mùi hôi sau khi gieo để làm chuột tránh xa.
– Dế, sâu đất, sùng đất sẽ ăn đứt rễ, mầm và đọt non. Trong trường hợp này, bạn cần sử dụng Basudin hạt vào đất (10-15 kg/ha) hoặc rải 20-30 hạt Basudin/hốc sau khi gieo.
– Bọ rùa sẽ ăn lá non và đọt non. Lúc này bạn cần phun Peran, Cyperin để ngăn chặn.
– Sâu vẽ bùa sẽ đục dưới lớp biểu bì, làm lá dễ bị khô cháy. Bạn cần sử dụng Thianmectin 0.5 ME để xử lý.
– Sâu xanh, sâu ăn tạp cắn phá lá non, đọt non, bông và trái mướp. Bạn có thể xử lý bằng Thianmectin 0.5 ME, Peran, Amate.
– Bọ trĩ, rầy mềm, rầy bông sẽ chích hút nhựa, đọt non, lá non làm cây kém phát triển. Để đối phó, bạn hãy sử dụng Oncol, Confidor, Decis.
– Rầy trắng, rầy xanh sẽ chích hút nhựa, truyền bệnh virus làm cây không phát triển. Bạn hãy sử dụng Mospilan, Oncol, Thianmectin 0.5 ME + dầu khoáng để phòng trừ.
– Bệnh thối cổ rễ: vết bệnh xuất hiện tiếp giáp với mặt đất giữa rễ và thân. Bạn cần sử dụng No Mildew 25 WP, Bảo Đắc tưới rễ, Marthian 90 SP để phòng trừ.
– Cháy lá, đốm lá: Trên lá xuất hiện những đốm bệnh màu nâu đến màu xám. Bạn cần sử dụng Than M 80WP, hoặc Bavisan 50 WP + No Mildew 25WP để xử lý.
– Bệnh thán thư và đốm lá do vi khuẩn: Các đốm bệnh xuất hiện trên lá già. Bạn cần sử dụng Marthian 90 SP, No Mildew 25 WP, Thane M 80WP để phòng trừ.
– Bệnh sương mai: Đốm bệnh xuất hiện trên lá khi ẩm độ không khí cao. Bạn cần sử dụng Thane M 80WP, Amikta để xử lý.
– Bệnh héo xanh: Khi ẩm độ đất cao, nấm bệnh dễ xâm nhập vào rễ. Bạn cần trồng trên đất thoát nước tốt, phun thuốc Marthian 90 SP để phòng trừ.
Cây Mướp thường hay gặp phải các bệnh lý và côn trùng có hại, bạn cần phải có các biện pháp phòng ngừa phù hợp
3.4 Thu hoạch và bảo quản
Sau khoảng 80-100 ngày kể từ lúc gieo trồng, Mướp sẽ sẵn sàng cho quá trình thu hoạch. Thời gian thu hoạch kéo dài đến tháng 9, tuy nhiên sự thay đổi về thời gian thu hoạch có thể xảy ra tùy thuộc vào loại giống cụ thể. Trong quá trình thu hoạch, bạn nên cắt dài cuống của mướp để giúp bảo quản lâu hơn, ngăn chặn nguy cơ bẻ đầu mướp, từ đó giảm nguy cơ nhiễm vi khuẩn và ảnh hưởng đến mùi vị và chất lượng của mướp.
Công dụng của cây Mướp
Mướp là một loại quả phổ biến trong mọi gia đình, không chỉ là một món ngon mà còn là một phương pháp chữa trị cho nhiều bệnh lý. Dưới đây là các lợi ích của mướp trong hỗ trợ điều trị bệnh:
– Phòng ngừa bệnh mắt: Mướp là nguồn cung cấp vitamin A tuyệt vời, giúp ngăn chặn các vấn đề về mắt như thoái hóa điểm vàng, một tình trạng có thể dẫn đến mù lòa.
– Ngăn ngừa bệnh tiểu đường: Mướp giúp kiểm soát bệnh tiểu đường bởi chứa mangan, một khoáng chất quan trọng hỗ trợ sản xuất enzym tiêu hóa cần thiết cho quá trình được gọi là gluconeogenesis. Ngoài ra, nghiên cứu chỉ ra rằng mangan có thể kích thích sản xuất insulin, giảm rủi ro mắc bệnh tiểu đường.
Mướp không chỉ là một món ăn ngon mà còn hỗ trợ chữa rất nhiều bệnh lý
– Hỗ trợ sức khỏe tim mạch: Với hàm lượng vitamin A cao, mướp giúp giảm cholesterol xấu và chất béo trung tính, giảm rủi ro các vấn đề tim mạch. Chuyên gia khuyến khích nên tiêu thụ 900mg vitamin A để đạt được hiệu quả tối đa.
– Ngăn ngừa đau cơ: Mướp giúp ngăn ngừa chuột rút và cơn đau cơ thông qua hàm lượng kali, giúp duy trì ổn định chất lỏng và thư giãn cơ bắp.
– Giảm viêm khớp: Hàm lượng đồng trong mướp mang lại lợi ích chống viêm, giúp giảm tình trạng đau và cứng khớp. Điều này giải thích tại sao nhiều người bị viêm khớp thường sử dụng vòng tay đồng để giảm đau.
– Ngăn ngừa bệnh thiếu máu: Vitamin B6 có trong mướp giúp sản xuất hemoglobin, giúp vận chuyển oxy đến tế bào và máu, từ đó giảm các triệu chứng và nguy cơ mắc bệnh thiếu máu.
– Giúp làn da khỏe mạnh: Mướp là nguồn cung cấp vitamin C giúp giảm khô da, nếp nhăn và ngăn chặn quá trình lão hóa da. Ngoài ra, vitamin C cũng đóng vai trò quan trọng giúp sản xuất protein cần thiết cho cơ, da, mạch máu và dây chằng, từ đó hỗ trợ quá trình lành vết thương.
– Giảm chứng đau nửa đầu: Mướp chứa magiê, một khoáng chất quan trọng giúp cân bằng chất dẫn truyền thần kinh, có thể giảm đi các cơn đau liên quan đến đau nửa đầu.
Lời kết
Chắc chắn rằng qua những chia sẻ ở trên, bạn đã nắm được phương pháp trồng cây Mướp hiệu quả, từ đó không chỉ mang lại nhiều quả mà còn tạo nên không gian mát mẻ. Bạn hãy nhớ lưu lại hướng dẫn và bắt tay vào thực hiện ngay để sở hữu một góc mướp xanh tươi ngay tại nhà nhé!
