Cây Nha Đam được biết đến với nhiều ứng dụng làm đẹp và cung cấp nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Do đó, ngày nay trồng cây nha đam tại nhà đang trở nên phổ biến. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách trồng loại cây này một cách đúng chuẩn kĩ thuật. Dưới đây là một số hướng dẫn từ Nuoitrong.com nhằm giúp bạn tự trồng và chăm sóc cây nha đam đơn giản ngay tại nhà!
Đặc điểm, nguồn gốc cây Nha Đam
Cây Nha Đam hay còn được biết đến với tên gọi Tiếng Anh là Aloe Vera, là một loại cây thuộc họ xương rồng có nguồn gốc từ vùng Bắc Phi. Chúng tồn tại chủ yếu trong môi trường khô và nóng và quá trình chăm sóc không cần quá đặc biệt.
Thân cây nhỏ và ngắn, dạng thân gỗ, lá của cây có hình dạng bẹ, không có cuống, thường mọc theo vòng và chồng lớp lên nhau từ gốc, có màu sắc đa dạng từ xanh nhạt đến xanh đậm. Lá nha đam chứa nhiều nước, bên trong có chất nhầy nhớt, mép lá có răng cưa nhọn và có chiều dài từ 20 đến 60 cm.
Hoa nha đam xuất phát từ kẽ lá, cuống hoa dài khoảng 1m nổi bật vươn lên trời và mọc theo cụm rủ xuống. Mỗi bông hoa gồm 6 cánh hoa đều nằm gần nhau ở phần gốc và có 6 nhị. Quả của cây có hình dạng nang và chứa nhiều hạt.
Chuẩn bị trước khi trồng cây Nha Đam
Trong quá trình trồng và chăm sóc cây Nha Đam, bạn cần tiến hành chuẩn bị cẩn thận và kĩ lưỡng. Hãy tìm hiểu ngay thông tin dưới đây để biết những điều cần chuẩn bị khi trồng nha đam!
2.1 Chọn giống
Cây Nha Đam hiện nay được phân loại thành hai loại chính:
– Nha đam Mỹ: Đây là giống nha đam có đặc điểm lá dài, bẹ to và có trọng lượng lớn. Lá của nha đam Mỹ thường mang đến ấn tượng bởi số lượng gai nhọn nhiều và phía sau lá thường có một lớp phấn trắng. Loại nha đam này đặc biệt được ưa chuộng trong ngành nông nghiệp thương mại do mang lại năng suất cao.
– Nha đam Việt Nam: So với nha đam Mỹ, giống nha đam Việt Nam có đặc điểm lá nhỏ hơn, bẹ lá mỏng và ít gai. Hơn nữa, màu sắc của lá thường là xanh và mặt dưới của lá không có lớp phấn trắng. Chúng thường được trồng tại nhà do có kích thước nhỏ gọn, dễ chăm sóc và phục vụ nhu cầu sử dụng cá nhân.
2.2 Đất trồng
Để đạt hiệu quả tốt khi trồng cây Nha Đam, đất trồng cần có khả năng thoát nước hiệu quả và được ủ để cung cấp điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bộ rễ cây.
Trong quá trình trộn đất, bạn cần sử dụng hỗn hợp bao gồm tro trấu, phân hữu cơ (có thể sử dụng phân bò hoai hoặc phân trùn quế), xơ dừa và trấu sống theo tỷ lệ 2:1:0,5:1. Ngoài ra, sau khi trộn đều, hỗn hợp nên được gom thành đống và ủ kín trong khoảng 15 – 20 ngày trước khi sử dụng để trồng.
Nếu có tình trạng tro trấu và phân hữu cơ đã qua sử dụng, bạn có thể bổ sung thêm một lượng nhỏ phân trùn quế để tạo ra hỗn hợp đất phù hợp và có thể sử dụng ngay để trồng cây mà không cần đợi thêm thời gian ủ.
2.3 Chậu trồng
Nếu bạn định trồng nha đam trong chậu thì cần phải chuẩn bị chậu có lỗ thoát nước ở phía dưới để tăng khả năng thoát nước cho cây. Hoặc khi trồng, bạn có thể đặt những viên sỏi lớn vào đáy chậu để đảm bảo cây không bị ngập nước.
Ngoài ra, bạn cần chọn kích thước chậu phù hợp, nên chọn chậu có đường kính khoảng 25 – 30 cm và chiều cao từ 30 – 40 cm. Từ đó sẽ đảm bảo đủ không gian cho cây phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng.
Cách trồng cây Nha Đam chi tiết
Có 3 cách phổ biến để trồng cây Nha Đam đó là trồng bằng lá, trồng bằng cây con hoặc trồng thủy sinh.
3.1 Trồng cây Nha Đam bằng lá
Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị chậu với đất cát pha vào đầy, khoảng 2 cm từ miệng chậu. Đặt một nhánh nha đam lên mặt đất trong chậu, sau đó dùng tay vun một ít đất để che phủ khoảng một nửa nhánh nha đam. Lưu ý rằng cần để lộ một phần lá nha đam ở phía ngoài và tìm một vị trí có ánh nắng mặt trời đầy đủ để đặt chậu nha đam.
Sau khi nhánh nha đam được đặt vào chậu, bạn hãy tưới nước nhẹ nhàng để làm ẩm đất xung quanh. Đồng thời hãy theo dõi cây hàng ngày và nếu thấy đất quá khô thì hãy tưới thêm một ít nước. Cây nha đam sẽ bắt đầu đâm chồi và phát triển lá trong vòng vài tuần. Từ đó sẽ giúp đảm bảo sự thành công của quá trình trồng và phát triển của cây trong môi trường chậu đất cát.
3.2 Trồng cây Nha Đam bằng cây con
Đầu tiên, bạn cần lựa chọn một loại chậu phù hợp với kích thước cũng như yêu cầu cần thiết. Chậu cần phải có lỗ thoát nước hoặc được đặt sỏi để đảm bảo sự thông thoáng, ngăn chặn tình trạng ngập úng. Từ đó sẽ đảm bảo môi trường tốt nhất cho sự phát triển của cây.
Khi đất trồng đã được chuẩn bị theo đúng tỉ lệ, tiếp theo bạn cần đặt cây con vào chậu một cách cẩn thận. Sau đó, thêm đất vào trong chậu cho đến khi đạt mức vừa miệng chậu là đủ. Quy trình này không chỉ giúp đảm bảo cây có môi trường sống lý tưởng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và hỗ trợ quá trình chăm sóc nha đam trong thời gian tiếp theo.
3.3 Trồng cây Nha Đam thủy sinh
Phương pháp trồng nha đam không sử dụng đất là một quy trình đơn giản và hiệu quả. Bạn cần chuẩn bị các bình, lọ thủy tinh có chiều rộng phù hợp với kích thước của cây và lượng nước cần thiết cho bộ rễ của chúng. Bạn hãy nhẹ nhàng tách cây nha đam ra khỏi chậu đất và rửa sạch đất bám vào rễ. Sau đó, đặt cây vào các lọ hoặc bình thủy tinh đã chuẩn bị trước.
Ngoài ra, bạn cần chú ý đặc biệt đến chăm sóc cây trong giai đoạn đầu, bao gồm bổ sung dinh dưỡng dưới dạng dung dịch để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh. Từ đó sẽ giúp đảm bảo cây phát triển tốt nhất trong môi trường không sử dụng đất.
Cách chăm sóc cây Nha Đam đúng kĩ thuật
Sau khi trồng, bạn cần tuân thủ và thực hiện đúng theo các yếu tố bên dưới nhằm đảm bảo quá trình chăm sóc tốt nhất, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cây.
4.1 Cách chăm sóc cây Nha Đam trồng trong chậu
– Bón phân: Trong quá trình trồng cây Nha Đam trong chậu, bạn có thể áp dụng bón phân hữu cơ như phân NPK một cách đều đặn, khoảng mỗi 15 ngày một lần nhằm duy trì sự xanh tốt của cây. Bón phân nên được phân phối xung quanh mỗi gốc cây và sau đó tưới nước để đảm bảo phân có thể ngấm xuống đất, từ đó cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho sự phát triển của cây.
– Tưới nước: Cây nha đam có thể sống trong môi trường khô cằn nên tưới nước cần được điều chỉnh linh hoạt. Đối với cây mới trồng, bạn nên tưới một lần mỗi ngày với lượng nước đủ để duy trì sự phát triển. Khi cây đã cứng cáp và bộ rễ ổn định thì cần tưới nước 2 ngày một lần là đủ. Hơn nữa, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết như nắng mưa, bạn có thể điều chỉnh lượng nước tưới để phù hợp với nhu cầu của cây.
– Phòng trừ sâu bệnh hại: Cây trồng trong chậu ít bị tấn công bởi sâu bệnh hại hơn so với cây trồng trực tiếp trong đất. Tuy nhiên, nếu cây bắt đầu có dấu hiệu như lá úng, lá vàng hoặc thối nhũn, có thể là do cây bị ngập nước hoặc ảnh hưởng từ mưa nhiều. Trong trường hợp này, bạn cần cắt bỏ những lá bị hư hại ngay lập tức để ngăn chặn sự lây lan của bệnh và bảo vệ cây.
4.2 Cách chăm sóc cây Nha Đam thủy sinh
Nha đam thủy sinh là loại cây dễ trồng và chăm sóc, rất lý tưởng cho những người có cuộc sống bận rộn. Để đảm bảo cây phát triển nhanh chóng, bạn cần chú ý đến ba yếu tố cơ bản sau đây:
– Nước: Bạn cần thay nước mỗi tuần một lần. Đồng thời cần đảm bảo rằng nước đủ để ngập rễ cây, nhưng không nên ngập thân chính của cây. Hơn nữa bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết có thể giúp cây phát triển mạnh mẽ hơn.
– Ánh sáng: Nha đam thủy sinh có thể làm cây cảnh trang trí trong nhà do chúng có khả năng phát triển trong môi trường thiếu ánh sáng. Tuy nhiên, bạn nên đưa cây ra ngoài ánh sáng mặt trời ít nhất một lần mỗi tuần để thúc đẩy quá trình quang hợp và tổng hợp chất dinh dưỡng quan trọng.
– Nhiệt độ: Cây thích nghi tốt với nhiệt độ từ 15 – 35 độ C, vì vậy bạn nên giữ cho môi trường ấm áp để tạo điều kiện phát triển tốt nhất. Tuy cây có khả năng chịu lạnh nhưng khi nhiệt độ xuống dưới 5 độ C, cây có thể dừng quá trình sinh trưởng. Vì khả năng chịu lạnh và sương muối kém, nha đam thủy sinh hoàn toàn có thể trồng trong môi trường máy lạnh, phù hợp với điều kiện nhiệt độ phòng.
Thu hoạch và nhân giống cây Nha Đam
– Thu hoạch: Đối với các hộ gia đình và cá nhân có trồng Nha Đam tại nhà thì sau một năm có thể bắt đầu thu hoạch lá của cây nha đam. Trong trường hợp trồng nha đam ngoài đất, cây sẽ phát triển nhanh hơn và có đủ điều kiện về đất, dinh dưỡng cũng như diện tích để sinh trưởng. Do đó, thu hoạch có thể bắt đầu sau khoảng 6 – 8 tháng.
– Nhân giống: Cây Nha Đam có chu kỳ sinh trưởng dài và có thể sống trong nhiều năm. Trong trường hợp không trồng để thu hoạch lá mà để lấy giống, sau khoảng một thời gian từ khi trồng, xung quanh cây mẹ sẽ xuất hiện nhiều cây con. Để tiếp tục trồng, bạn có thể tách cây con ra từ cây mẹ. Hoặc trong vườn ươm có thể sử dụng lá nha đam lớn và già để ươm giống cho cây con phát triển.
Công dụng của Nha Đam
Cây Nha Đam có rất nhiều dưỡng chất giúp làm đẹp da, bên cạnh đó còn rất tốt cho sức khỏe tổng thể.
6.1 Giúp làm đẹp da
Cây Nha đam không chỉ làm đẹp da mà còn giúp bạn đạt được làn da trông tươi tắn, mịn màng. Chúng đóng vai trò quan trọng giúp cung cấp nước, bổ sung độ ẩm và dưỡng ẩm cho da. Hơn nữa, tính kháng khuẩn và khả năng chống viêm của nha đam cung cấp hiệu quả làm lành và giúp trị thâm cho những vết thương do mụn gây ra, đồng thời cũng chống lại tình trạng mụn một cách hiệu quả.
Ngoài ra, nha đam kích thích quá trình tổng hợp collagen và elastin, đồng thời tăng cường quá trình tái tạo tế bào mới, giúp hỗ trợ chống lại quá trình lão hóa da và ngăn chặn sự hình thành nếp nhăn. Từ đó sẽ giúp duy trì độ đàn hồi của da và giữ cho làn da luôn trẻ trung, khỏe mạnh.
6.2 Có lợi cho hệ tiêu hóa
Cây Nha Đam có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu liên quan đến dạ dày. Hơn nữa, chúng còn có thể cải thiện tình trạng cho những người mắc phải các vấn đề như hội chứng rối loạn ruột kích thích, bệnh viêm ruột kết và những rối loạn khác.
Đồng thời lô hội chứa anthraquinone là một chất nhuận tràng, có khả năng giúp giảm tình trạng táo bón. Ngoài ra, chúng cũng hỗ trợ hoạt động hiệu quả của lợi khuẩn đường ruột và kích thích nhu động ruột, đóng góp vào quá trình duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa.
6.3 Giúp tóc chắc khỏe
Lô hội chứa nhiều axit amin và enzyme proteolytic cùng với các loại vitamin có lợi cho tóc. Do đó, sử dụng chúng có thể đem lại hiệu quả cao giúp cải thiện sức khỏe của da đầu. Ngoài ra, chúng không chỉ giúp tóc trở nên chắc khỏe mà còn ngăn chặn tình trạng tóc khô, giảm rụng tóc và thúc đẩy tóc mọc nhanh chóng.
Đồng thời, lô hội cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị gàu và ngăn chặn các vấn đề về bệnh da đầu. Nhờ những tính chất này, khi sử dụng lô hội có thể giúp bạn có một mái tóc mềm mại và khỏe mạnh.
6.4 Hỗ trợ trị loét dạ dày
Nhờ khả năng ổn định tiết axit trong dạ dày, lô hội không chỉ giảm đau khi gặp tình trạng ợ nóng mà còn có tác dụng điều trị và ngăn chặn sự phát triển của loét dạ dày, giữ cho chúng không trở nên nghiêm trọng hơn.
6.5 Điều hòa kinh nguyệt
Chu kỳ “nguyệt san” đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Rối loạn kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt không đều có thể gây lo lắng cho phụ nữ.
Để giải quyết vấn đề này, phụ nữ có thể thêm nha đam vào chế độ dinh dưỡng của mình thông qua uống nước ép. Từ đó sẽ giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt bằng cách ổn định hormone trong cơ thể.
6.6 Giúp giảm cân
Lô hội với lượng calo thấp là lựa chọn lý tưởng cho những người đang ăn kiêng và đang thực hiện chế độ giảm cân.
Không chỉ vậy, lô hội còn hỗ trợ tăng cường quá trình trao đổi chất, gia tăng lượng calo đốt cháy trong cơ thể, giúp thúc đẩy hiệu quả của quá trình giảm cân.
6.7 Giúp giảm huyết áp
Theo Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ (AHA), tình trạng tăng huyết áp được mô tả như một “kẻ giết người thầm lặng” vì nhiều người không thể nhận biết bất kỳ triệu chứng nào. Hơn nữa, huyết áp cao có thể gây tổn thương mạch máu dần dần, tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim,…
Bột nha đam đã được chứng minh giúp giảm huyết áp tâm thu và tâm trương ở những người mắc bệnh huyết áp cao. Hơn nữa, sử dụng nước ép nha đam có thể cải thiện tình trạng huyết áp, giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
6.8 Giúp cân bằng lượng đường trong máu
Giảm cân, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thực hiện hoạt động thể chất đều đặn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và cải thiện mức đường trong máu.
Thêm vào đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra những lợi ích tiềm năng của lô hội đối với hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở những người mắc bệnh đái tháo đường. Các thành phần trong nha đam được cho là có thể tăng cường độ nhạy của insulin, từ đó giúp giảm mức đường trong máu.
Bạn có thể chế biến nha đam thành nước và tiêu thụ khoảng hai muỗng mỗi ngày. Tuy nhiên cần phải thận trọng khi sử dụng nha đam bởi chúng chỉ đóng vai trò hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường. Người bệnh cần tiếp tục thăm khám bác sĩ và thực hiện liệu pháp điều trị dưới sự theo dõi chặt chẽ của chuyên gia y tế.
6.9 Chống táo bón
Nha đam chứa các thành phần như aloe emodin và barbaloin thuộc nhóm anthraquinon, có khả năng làm nhuận tràng và chống táo bón. Chúng được coi là một loại dược liệu tự nhiên có tác dụng như một phương pháp nhuận tràng tự nhiên.
Cách sử dụng nha đam:
– Lấy 1 – 2 lá nha đam, rửa sạch, gọt bỏ vỏ và lấy phần gel bên trong.
– Cắt nhỏ phần ruột lá thành miếng nhỏ và đặt vào nồi cùng với một lượng nước vừa đủ (phải ngập đầy nha đam).
– Nấu với lửa nhỏ trong khoảng 20 – 30 phút trước khi sử dụng.
– Chia thành nhiều phần và sử dụng hết trong ngày.
– Có thể thêm một ít đường hoặc mật ong để cải thiện hương vị và làm cho nước uống dễ uống hơn.
6.10 Tốt cho sức khỏe răng miệng
Nha đam được coi là một loại dược liệu hữu ích để chăm sóc sức khỏe răng miệng nhờ vào khả năng chống mảng bám và chống viêm nướu. Hơn nữa, sử dụng nước nha đam có thể là một lựa chọn thay thế hiệu quả và an toàn so với nước súc miệng truyền thống.
Vitamin C có trong nha đam có khả năng ngăn chặn mảng bám, cải thiện tình trạng chảy máu hoặc sưng nướu. Nha đam đã được chứng minh là một phương thuốc tự nhiên hiệu quả trong việc chống hôi miệng, ngăn chặn sự hình thành sâu răng và ngăn ngừa bệnh nướu răng.
6.11 Chống oxi hóa
Nha đam chứa các chất chống oxy hóa thuộc nhóm polyphenol. Các polyphenol này khi kết hợp với một số hợp chất khác trong nha đam sẽ có khả năng ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng ở con người.
Hơn nữa, nha đam nổi bật với khả năng kháng khuẩn, kháng virus và tác dụng sát trùng. Do đó chúng trở thành một lựa chọn hiệu quả giúp chữa lành vết thương và điều trị các vấn đề về da.
6.12 Giảm vết loét và trị bỏng
Trong trường hợp cháy nắng hoặc gặp tai nạn nhà bếp, bạn chỉ cần cắt lát lá nha đam và dùng gel trực tiếp lên vùng da bị bỏng là một cách giảm đau hiệu quả và giảm ngứa rát. Hơn nữa, chúng còn có khả năng chống viêm và cung cấp độ ẩm cho da.
Một số tác hại của Nha Đam
Bên cạnh những lợi ích tuyệt vời, nha đam cũng có một số hạn chế và không phải tất cả mọi người đều phù hợp khi sử dụng loại cây này.
– Kích thích khi mang thai: Nha đam có khả năng kích thích co bóp tử cung ở phụ nữ mang thai, có thể dẫn đến các vấn đề và biến chứng trong quá trình sinh nở.
– Dị ứng: Một số người có thể phản ứng mẫn cảm với các thành phần của nha đam khi sử dụng, gây ra các triệu chứng như đau bụng và tiêu chảy.
– Giảm đường huyết: Uống nước ép lô hội có thể làm giảm lượng đường trong máu, gây ra nguy cơ mất cân bằng điện giải ở những người mắc bệnh tiểu đường.
– Thay đổi nhịp tim: Nước ép lô hội có thể giảm nồng độ kali trong cơ thể, gây ra nhịp tim không đều, yếu và mệt mỏi.
Đối tượng không nên sử dụng Nha Đam
– Nước ép nha đam có thể kích thích tử cung co thắt, gây nguy cơ sảy thai hoặc tạo ra khuyết tật bẩm sinh cho thai nhi. Hơn nữa, đối với phụ nữ đang cho con bú cũng cần cẩn thận để tránh tình trạng ngộ độc cho trẻ khi bú mẹ.
– Sử dụng nước nha đam chưa qua chế biến có thể gây mất cân bằng điện giải hoặc mất nước, đặc biệt đối với những người có vấn đề về tiêu hóa hoặc hội chứng ruột kích thích.
– Nước ép nha đam có thể giảm nồng độ kali trong cơ thể, gây suy nhược cơ bắp và rối loạn nhịp tim, đặc biệt là đối với trẻ em và người cao tuổi.
– Nước ép nha đam có thể tăng độ nhạy của insulin, dẫn đến giảm lượng đường trong máu. Do đó, người mắc bệnh tiểu đường cần thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng nước ép nha đam.
– Bên cạnh đó, trước khi sử dụng nước ép nha đam, bạn cần sơ chế đúng cách để tránh tiếp xúc với mủ vàng. Ngoài ra, cũng cần thử nghiệm phản ứng của da trước khi áp dụng nước ép nha đam lên khuôn mặt.
Một số món ăn thơm ngon, bổ dưỡng, làm đẹp từ Nha Đam
– Sữa chua nha đam: Đây là lựa chọn ưa thích của nhiều người. Sữa chua nha đam không chỉ giúp giải khát mà còn là nguồn dinh dưỡng phong phú. Để chuẩn bị món này, bạn cần có nha đam đã được làm sạch, sữa đặc và có thể thêm một ít chanh. Quá trình làm sữa chua nha đam rất đơn giản, chỉ cần lên men với những nguyên liệu này, bạn sẽ có một món sữa chua nha đam ngon miệng và đầy lợi ích cho sức khỏe.
– Nha đam đường phèn: Đây là một thức uống thanh nhiệt, hữu ích khi chăm sóc da, đặc biệt là đối với phụ nữ. Để tránh hương vị đắng, bạn cần sơ chế nha đam bằng cách lấy phần thịt trắng bên trong, sau đó cắt thành hình hạt lựu nhỏ. Đồng thởi rửa sạch lá dứa và nấu chung với nha đam đường phèn cho đến khi hoàn thành sản phẩm.
– Nha đam ngâm mật ong: Kết hợp nha đam và mật ong mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp. Để tạo mặt nạ nha đam ngâm mật ong, bạn lấy phần thịt nha đam đã ngâm trong nước muối pha loãng với nước cốt chanh vào nồi nước sôi. Sau đó, thêm mật ong theo khẩu vị và đun sôi một lần nữa trước khi lấy ra sử dụng.
Lời kết
Trên đây là những thông tin về cây Nha Đam, hi vọng sẽ hỗ trợ bạn khi trồng và chăm sóc cây một cách hiệu quả hơn. Chúng tôi mong rằng đã mang đến cho bạn kiến thức và những phương pháp tối ưu nhất để có thể trồng cây nha đam ngay tại nhà. Chúc bạn thành công trong quá trình trồng cây, giúp chúng phát triển mạnh mẽ và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp bạn nhé!