Cây Riềng là loại cây dễ trồng và dễ chăm sóc, cũng như có thể trồng quanh năm. Tuy nhiên, trồng riềng vào mùa khô thường thích hợp hơn so với mùa mưa bởi cây có khả năng chịu hạn rất tốt. Ngoài ra, củ riềng sẽ phát triển tốt hơn khi gặp thời tiết khô ráo và nắng đẹp, khi đó chúng sẽ trở nên trắng và thơm hơn. Hãy cùng Nuoitrong.com khám phá cách trồng riềng thông qua bài viết này nhé!
Đặc điểm của cây Riềng
Cây Riềng có tên khoa học là Alpinia Officinarum, thuộc họ gừng và là một loại cây có tuổi thọ lâu dài. Thân của riềng phát triển từ củ và có cấu trúc ngang. Củ riềng thường lớn hơn củ nghệ và có khả năng phát triển nhiều nhánh.
Ruột của củ riềng màu trắng, đôi khi có điểm vàng nhạt và giàu chất xơ. Vỏ của củ riềng thường được phân thành từng khoang và có thể có vảy mềm, màu đỏ nâu. Mỗi nhánh của củ có khả năng phát triển thành mầm.
Thân của cây Riềng có cấu trúc xốp và mang nhiều vảy màu tía ở gốc, màu xanh càng lên cao. Lá của riềng không có cuống và ôm sát vào thân, có hình dạng giống mũi mác và mọc thành hai dãy song song.
Hoa của riềng có màu trắng và nảy mầm từ đỉnh cây. Hoa sau khi phân nhánh có thể tạo thành quả, có hình cầu và có lông cũng như hạt. Riềng thường cao hơn cả gừng và nghệ, có thể đạt đến chiều cao khoảng 1,5m và có khả năng thích nghi cao với môi trường.
Đặc điểm hình thái của cây Riềng
Cách trồng Riềng chi tiết
Sau đây hãy cùng tìm hiểu ngay các bước chuẩn bị và quá trình tiến hành trồng cây Riềng nhé:
2.1 Dụng cụ
Bạn cần sử dụng các vật liệu có sẵn như bao xi măng, chậu, khay hoặc thùng xốp trong nhà, hoặc sử dụng mảnh đất trống trong vườn để trồng cây riềng. Đồng thời nhớ đục lỗ dưới đáy khay để thoát nước.
Với bộ rễ sâu xuống đất của cây riềng, nếu trồng chúng trong các loại bao cát, thùng xốp hoặc chậu, bạn cần chọn loại có chiều sâu và rộng đủ để cây có không gian phát triển.
2.2 Đất trồng
Cây Riềng có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng chúng sẽ phát triển thuận lợi nhất nếu đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, đồng thời có khả năng thoát nước tốt.
Bạn có thể lựa chọn mua đất sẵn hay cũng có thể tự trộn đất với phân bò hoai mục, phân gà, phân trùn quế, vỏ trấu, xơ dừa, than bùn, mùn hữu cơ… Đồng thời nên bón lót với vôi và để đất phơi ải từ 7 đến 10 ngày trước khi trồng để loại bỏ các mầm bệnh có trong đất.
Đất trồng Riềng nên là loại đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, đồng thời có khả năng thoát nước tốt.
2.3 Chọn giống và tiến hành trồng cây
Có hai loại củ riềng chính, đó là củ riềng trắng và củ riềng đỏ.
Quá trình nhân giống củ riềng có thể thực hiện qua hai phương pháp. Phương pháp đầu tiên là tách chiết chồi cây con từ bụi cây đã trưởng thành, hoặc sử dụng củ riềng già và không bị nhiễm sâu bệnh hay hư thối. Đầu tiên, bạn cần cắt củ riềng thành các phần nhỏ gọi là hom, mỗi hom phải có ít nhất từ 2 đến 3 mắt. Sau đó, châm tro bếp vào phần cắt của hom để ngăn chặn vi khuẩn gây hỏng củ.
Sau khi cắt hom, bạn hãy xếp chúng đều lên các khay và để nơi khô ráo với bóng râm. Đồng thời tiến hành tưới ẩm để hom được ủ trong khoảng một đến hai tuần. Trong thời gian này, hom riềng sẽ phát triển các mầm. Khi hom giống đã đạt chiều dài từ 3 đến 5cm và có ít nhất một đến hai mầm, lúc này bạn có thể bắt đầu trồng.
Sau khi chuẩn bị giống và dụng cụ trồng, bạn hãy tiến hành đào hố sâu khoảng 15cm. Sau đó, đặt hom riềng vào hố với mắt củ hướng lên trên và trải lớp đất mỏng để giữ ẩm.
Khi đã trồng hom riềng, bạn cần phủ lên một lớp đất trộn và một lớp mỏng rơm để giữ ẩm cho hom phát triển mầm mạnh mẽ. Đồng thời, tiến hành tưới nước đều đặn để duy trì độ ẩm cho cây.
Bạn có thể nhân giống củ riềng bằng cách tách chiết chồi cây con từ bụi hoặc sử dụng củ riềng già
Cách chăm sóc cây Riềng đúng kĩ thuật
Cây Riềng khá ít cần chăm sóc, tuy nhiên vẫn có thể phát triển nhanh chóng và cho ra củ tốt. Trong giai đoạn ban đầu sau khi trồng cây, bạn cần thực hiện tưới nước đều đặn nhằm giúp thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của rễ và mầm cây. Sau khoảng hai tuần, lúc này cần bổ sung phân chuồng ủ pha loãng với nước sẽ giúp cây phát triển tốt hơn.
Cây Riềng ít hút nước, do đó, tưới nước trong quá trình chăm sóc cây rất ít được thực hiện. Hơn nữa, tưới nước thường đi kèm với bón phân chuồng, đạm và kali vào thời điểm cây phát triển thân cây và lá nhằm giúp thúc đẩy quá trình ra hoa. Khi cây bắt đầu ra củ, lúc này bón phân kali sẽ giúp cây nuôi củ hiệu quả. Tiếp theo, mỗi 30 – 40 ngày, bạn cần thực hiện tưới nước kết hợp bón phân một lần.
Trong quá trình bón phân, bạn cần lưu ý không bón trực tiếp vào gốc cây mà nên bón cách xa gốc. Hơn nữa, vun đất xung quanh cây và che phủ gốc bằng cỏ và tro trấu cũng như bón phân hữu cơ sẽ giúp cây đứng vững và củ phát triển to lớn, đồng thời giúp tăng năng suất.
Ngoài ra, do tính cay và nóng của cây riềng, hầu hết không gặp sự cố về sâu bệnh, do đó không cần phải sử dụng thuốc trừ sâu.
Thu hoạch củ cây Riềng
Khi thấy cây có thân lá chuyển sang màu vàng và bắt đầu rụng dần, nhiều lá gần gốc đã khô, đó là dấu hiệu cho thấy cây đã đạt đến độ tuổi có thể thu hoạch được. Tuy nếu thu hoạch sớm có thể ảnh hưởng đến năng suất, nhưng sau khoảng hơn một năm trồng, cây riềng đã có thể thu hoạch được.
Hơn nữa, do cây riềng là loại cây lâu năm nên thời gian trồng càng lâu thì củ riềng càng lớn và cay. Củ riềng sau khi thu hoạch có thể được phơi khô hoặc sử dụng để ngâm làm rượu thuốc đều rất tốt cho sức khỏe.
Bạn có thể thu hoạch củ riềng khi thấy cây có thân lá chuyển sang màu vàng và bắt đầu rụng dần, nhiều lá gần gốc đã khô
Công dụng của củ cây Riềng
Củ riềng là bộ phận được sử dụng trong điều trị bệnh và phòng ngừa một số tình trạng sức khỏe nhất định, bao gồm:
5.1 Phòng chống ung thư
Bởi tính chất kháng oxi hóa và chống viêm của củ riềng nên có khả năng hỗ trợ giảm thiệt hại DNA gây ra bởi các gốc tự do và một số yếu tố độc hại khác. Trong củ riềng có chứa một loại flavonoid được biết đến với tên gọi galanin, có vai trò quan trọng giúp ngăn chặn sự tấn công của ung thư bằng cách điều chỉnh hoạt động của enzyme và ngăn chặn độc tính gen.
Loại củ này được xem là có khả năng ngăn chặn tới 7 loại ung thư khác nhau, bao gồm ung thư dạ dày, ung thư tuyến tụy, ung thư ruột kết, ung thư vú, ung thư bạch cầu, ung thư gan và ung thư đường mật.
Ăn củ riềng có khả năng phòng chống căn bệnh ung thư
5.2 Hỗ trợ tuần hoàn máu
Củ Riềng không chỉ có tác dụng loại bỏ chất độc và cải thiện tuần hoàn máu mà còn giúp ngăn chặn sự tổn thương da do các gốc tự do gây ra nhờ vào khả năng chống oxy hóa. Từ đó sẽ giúp duy trì độ mềm mại của da.
Ngoài ra, củ riềng cũng được biết đến với khả năng thúc đẩy mọc tóc bởi có thể cải thiện sự tuần hoàn máu. Đối với những người có tóc mỏng, sử dụng nước củ riềng kết hợp với dầu jojoba có thể tạo ra một hỗn hợp hiệu quả để kích thích mọc tóc.
5.3 Giảm đau bụng kinh
Khi phụ nữ đến kỳ kinh nguyệt hàng tháng, một số người có thể gặp phải các triệu chứng như đau bụng kinh hoặc tiêu chảy. Riềng có thể giúp cơ thể giảm bớt những triệu chứng này. Ngoài ra, riềng cũng là một lựa chọn hữu ích để giải quyết tình trạng tiêu chảy.
5.4 Tốt cho hệ miễn dịch
Sử dụng riềng thường xuyên có thể giúp cơ thể tăng cường hệ thống miễn dịch một cách hiệu quả. Chiết xuất từ củ riềng có khả năng ngăn chặn và tiêu diệt các vi khuẩn trong cơ thể. Vì vậy, khi cơ thể đang đói hoặc trong trạng thái nhịn ăn, sử dụng riềng có thể giúp hệ thống miễn dịch trở nên mạnh mẽ hơn rất nhiều.
Bổ sung riềng thường xuyên giúp nâng cao sức khỏe hệ miễn dịch
5.5 Giúp chống viêm
Theo nghiên cứu, củ riềng chứa các đặc tính kháng viêm, do đó trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh viêm khớp dạng thấp. Ngoài ra, củ riềng cũng giúp giảm nhẹ sự không thoải mái do các vết loét và viêm đau trong vùng bụng.
5.6 Tốt cho não bộ
Một thành phần có trong củ riềng được gọi là ACA, được biết đến với tác dụng hỗ trợ chức năng nhận thức. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng ACA cũng có thể giúp giảm một số dạng thoái hóa não liên quan đến nhận thức.
5.7 Tốt cho sức khỏe sinh sản của nam giới
Có thông tin cho rằng củ riềng có khả năng kích thích sinh sản ở nam giới. Một nghiên cứu được công bố trong Iranian Journal of Reproductive Medicine vào năm 2014 đã chỉ ra rằng củ riềng có thể tăng cường di động, số lượng và sức khỏe của tinh trùng. Nghiên cứu sau đó tiếp tục khẳng định điều này khi 34 đàn ông khỏe mạnh tham gia vào tiêu thụ chiết xuất quả lựu và củ riềng, kết quả cho thấy số lượng tinh trùng di động tăng gấp ba lần.
Ăn củ riềng giúp hỗ trợ sức khỏe sinh sản của nam giới
5.8 Tốt cho hệ hô hấp
Củ riềng được biết đến với khả năng điều trị các vấn đề liên quan đến hệ hô hấp. Đồng thời, chúng cũng giúp làm thông thoáng đường hô hấp, giảm đờm và làm giãn các tiểu phế quản. Ngoài ra, củ riềng cũng được sử dụng để kiểm soát bệnh hen suyễn và hội chứng suy hô hấp cấp tính.
5.9 Tốt cho da và tóc
Vitamin C có trong củ riềng giúp trẻ hóa làn da và ngăn ngừa sự hình thành của các vết thâm, nám và mụn trứng cá. Ngoài ra, củ riềng cũng có khả năng làm sạch gàu và hạn chế gãy rụng tóc.
Tác dụng phụ khi ăn củ cây Riềng
Củ riềng mặc dù được nhiều người coi là một loại thuốc tự nhiên, tuy nhiên nếu sử dụng quá mức sẽ không tốt cho sức khỏe.
Các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng sử dụng củ riềng như một loại thực phẩm chức năng với liều lượng 2.000mg/kg trọng lượng có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm năng lượng bị giảm sút, mất đi khẩu vị, tiêu chảy, hôn mê,… thậm chí có thể gây tử vong. Tuy nhiên, nếu sử dụng riềng với liều lượng thấp hơn 300mg/kg thì sẽ không có các tác dụng phụ này.
Bên cạnh đó, có các nghiên cứu cũng thấy được tác dụng phụ khi sử dụng củ riềng với liều lượng lớn.
6.1 Gây dị ứng
Củ riềng chứa tinh dầu, từ đó gây ra hương vị cay đặc trưng. Một số người có thể phản ứng dị ứng với tinh dầu riềng, thể hiện qua dấu hiệu hoặc triệu chứng sau khi tiếp xúc hoặc sử dụng. Do đó, đối với những người này cần chú ý vì có thể gặp phải dị ứng khi tiếp xúc với củ riềng.
Củ riềng nếu không được sử dụng đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn
6.2 Làm tăng axit trong dạ dày
Củ riềng có tác dụng hỗ trợ trong điều trị vấn đề dạ dày, tuy nhiên cần được kết hợp với các loại thuốc khác. Sử dụng chỉ duy nhất củ riềng có thể kích thích dạ dày sản xuất axit nhiều hơn, gây khó chịu đối với những người bị bệnh đau dạ dày và đại tràng.
6.3 Có thể làm bệnh trầm trọng hơn
Củ riềng có tính ấm và thường được sử dụng để chữa trị các bệnh liên quan đến thể hàn. Tuy nhiên, nếu những người có thể hàn chỉ sử dụng củ riềng mà không kết hợp với liệu pháp khác thì có thể làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Ví dụ, nếu bạn gặp đau bụng do lạnh bụng, bạn có thể sử dụng củ riềng để chữa trị, nhưng nếu đau bụng do nhiệt độ cao, không nên sử dụng củ riềng vì có thể làm tăng đau và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
6.4 Không nên ăn củ cây riềng khi mang thai
Hiện nay cũng chưa có nghiên cứu nào chỉ ra tác hại của riềng với phụ nữ đang mang thai. Tuy nhiên, bác sĩ khuyên khi mang thai không nên sử dụng củ riềng nhằm mục đích chữa bệnh. Nếu muốn sử dụng củ riềng như một loại thuốc thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho thai kỳ.
Một số chú ý khi sử dụng củ cây Riềng
Với củ riềng, tốt nhất là sử dụng như một loại gia vị trong ẩm thực. Trong trường hợp bạn muốn sử dụng củ riềng như một phương tiện chữa bệnh, lúc này cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tư vấn cũng như kê đơn phù hợp.
Hơn nữa phụ nữ mang thai cũng không nên tự ý ăn củ riềng. Vì củ riềng là một loại thuốc theo phương pháp Đông y, đôi khi không phù hợp với sức khỏe của phụ nữ trong giai đoạn mang thai. Trong giai đoạn nhạy cảm này cần phải thận trọng khi lựa chọn thực phẩm.
Củ cây riềng là một loại gia vị có thể tăng cường hương vị của món ăn và cũng có thể có tác dụng chữa bệnh theo phương pháp Đông y. Tuy nhiên, để có thể hưởng được những lợi ích này, sử dụng củ riềng phải đúng cách và tuân thủ liều lượng được đề xuất. Sử dụng quá nhiều hoặc lạm dụng củ riềng để chữa bệnh có thể không mang lại kết quả như mong đợi và có thể gây hại cho sức khỏe.
Lời kết
Bài viết trên đã hướng dẫn chi tiết kĩ thuật trồng và chăm bón cây Riềng. Bên cạnh đó, bạn cũng đã biết thêm về các đặc điểm cũng như vô số công dụng tuyệt vời, ngoài ra còn có các lưu ý khi sử dụng loại củ này để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Mong rằng những thông tin trong bài viết hữu ích và mang lại giá trị cho bạn!
