Nấm Mối với hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao, không phải lúc nào cũng dễ tìm được do chỉ xuất hiện trong mùa mưa. Do đó, vào mùa thu hoạch, giá của loại nấm này có thể đắt đỏ lên đến vài triệu đồng mỗi kg. Tuy nhiên trong bài viết này, Nuoitrong.com sẽ hướng dẫn bạn phương pháp trồng nấm mối mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện để tăng thu nhập và tự trồng loại nấm quý này!
Đặc điểm, phân loại Nấm Mối
Nấm Mối được biết đến trong tiếng Anh dưới tên Collybia albuminosa và được gọi trong hệ thống khoa học là Termitomyces albuminosus, là một loài nấm thuộc họ Lyophyllaceae. Một điều đặc biệt là Nấm Mối chỉ phát triển tự nhiên trên các bề mặt mà có tổ của loài mối ở phía dưới. Tổ của mối thường có màu trắng hoặc một chút ngà vàng, cung cấp môi trường để nấm hút dinh dưỡng từ tổ mối để phát triển.
Ở Việt Nam, Nấm Mối thường được tìm thấy ở các tỉnh thuộc vùng miền Tây Nam Bộ như Bến Tre, Tiền Giang, Vĩnh Long,…
Có hai loại chính là nấm mối đen và nấm mối trắng. Nấm mối đen có thể được nuôi trồng trên mùn cưa từ cây cao su. Trong khi đó, nấm mối trắng tự nhiên mọc hoang dã trong tự nhiên và chỉ phát triển một lần trong mùa mưa hàng năm. Do không thể nuôi trồng được, nấm mối trắng tự nhiên thường có số lượng ít và khá hiếm hoi so với nấm mối đen.
Hiện nay trên thị trường có hai loại chính là nấm mối trắng và nấm mối đen
Cách trồng Nấm Mối chi tiết
Sau đây sẽ là những điều cần biết trước khi trồng Nấm Mối và hướng dẫn chi tiết từng bước quá trình trồng:
2.1 Nấm Mối có trồng được không?
Hiện nay, Nấm Mối trắng (nấm mối tự nhiên) là loại nấm chỉ tồn tại trong tự nhiên và chưa thể được nhân giống, chỉ có nấm mối đen đã được nuôi trồng thành công. Do đó, nếu có ai nói với bạn rằng nấm mối trắng có thể nuôi trồng được, đó có thể là thông tin không đúng và cần phải cẩn thận.
Hiện nay, nấm mối trắng chỉ tồn tại trong tự nhiên và chỉ có thể trồng được nấm mối đen
2.2 Thời vụ trồng
Nấm Mối có đặc điểm thích sống dưới tán cây lớn, hàng rào hoặc bờ tường. Trong tự nhiên, chúng chỉ xuất hiện một lần trong năm và thời gian sinh trưởng kéo dài chỉ trong một tháng.
Tuy nhiên, hiện nay, nhờ vào sự phát triển thành công loại nấm mối đen thì hoàn toàn có thể trồng cây quanh năm. Tuy nhiên, tháng 6 âm lịch được coi là thời điểm thích hợp nhất để trồng nấm, khi thời tiết ẩm ướt và có mưa nhiều, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm.
2.3 Vật liệu trồng
– Mùn cưa được sử dụng làm giá thể để trồng nấm mối đen.
– Loại túi PP chịu nhiệt kích thước 19 x 37cm được sử dụng để đựng chất liệu trồng nấm.
– Máy đo độ ẩm được sử dụng để kiểm tra độ ẩm của hỗn hợp trước khi trồng nấm.
2.4 Tạo ẩm và phối trộn mùn cưa
Bạn có thể sử dụng nhiều loại mùn cưa để thực hiện cách trồng nấm mối tự nhiên, nhưng mùn cưa từ cây cao su và mùn cưa bồ đề được xem là loại tốt nhất. Không nên sử dụng mùn cưa từ cây gỗ vì chúng thường quá cứng.
Đồng thời đảm bảo mùn cưa luôn khô ráo và thoáng mát để tránh sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Sau đó, sử dụng bạt để phủ lên mùn cưa và để khô. Sau khoảng 1 tuần, trộn mùn cưa với vôi với tỷ lệ 0,5 kg vôi : 100 kg mùn cưa và đảo mùn cưa hàng ngày để hỗn hợp được phân phối đều.
Ngoài ra, khi thực hiện cách trồng nấm mối đen, bạn cần phải chú ý đóng gói mùn cưa sau khi đã ủ vào túi PP.
Mùn cưa từ cây cao su và mùn cưa bồ đề là hai loại tốt nhất để sử dụng trồng Nấm Mối
2.5 Đóng bịch
Để thực hiện cách trồng Nấm Mối, bạn cần nắm được phương pháp đóng gói.
Trước hết, bạn cần cho hỗn hợp mùn cưa từ từ vào túi và sau đó nén chặt bằng tay. Khi mùn cưa còn cách miệng túi khoảng 5 – 7 cm, bạn nên túm chặt đầu túi và luồng qua cổ túi, sau đó vặn xuống sao cho cổ túi nằm giữa hai lớp nilon. Tiếp theo, hãy sử dụng dây thun để cố định lại túi và nhét bông vào lỗ như một cái nút để ngăn nước thấm vào bên trong túi.
2.6 Khử trùng bịch phôi
Trong quy trình trồng Nấm Mối, bước tiếp theo quan trọng là hấp khử trùng nhằm đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn cần thiết.
Bạn nên hấp phôi mùn cưa trong khoảng thời gian từ 10 đến 12 tiếng, ở nhiệt độ xấp xỉ 100 độ C. Nếu sử dụng nồi áp suất công nghiệp, thời gian này có thể rút ngắn chỉ còn từ 2 đến 3 tiếng, và nhiệt độ từ 120 đến 180 độ C. Trong các địa điểm với quy mô lớn, mỗi lô phôi có thể được hấp từ 600 đến 800 bịch.
Sau khi hoàn thành thời gian hấp khử trùng, sản phẩm được tháo ra và để nguội. Thường mất khoảng từ 12 đến 24 giờ cho túi phôi để nguội hoàn toàn.
2.7 Cách cấy giống
Trong quá trình cấy giống, tiệt trùng dụng cụ trồng là rất quan trọng để đảm bảo vệ sinh và ngăn chặn sự nhiễm khuẩn. Hiện nay, có hai phương pháp phổ biến để cấy giống:
– Phương pháp meo hạt: Bằng cách này, một que sắt được sử dụng để rắc một lượng nhỏ sợi giống nấm mối lên đầu que. Sau đó, que được nhẹ nhàng lắc trên bề mặt túi mùn cưa để các sợi giống rơi đều trên bề mặt.
– Phương pháp meo que: Trong phương pháp này, các que được sử dụng để kẹp lấy giống, sau đó đặt que và các lỗ đã được làm trước vào bên trong túi mùn cưa. Mỗi lỗ sẽ được đặt một que, và đầu que sẽ tiếp xúc chặt chẽ với bề mặt của túi.
Có hai phương pháp phổ biến nhất để cấy giống đó là meo hạt và meo que
2.8 Phủ đất để tạo quả thể
Bước tiếp theo trong quy trình trồng Nấm Mối là phủ đất tại quả thể, và có thể thực hiện theo hai cách khác nhau:
– Tạo quả thể trong bịch: Sau khi nấm đã ăn kín túi chứa cơ chất, bạn có thể mở miệng túi và phủ một lớp đất mỏng hoặc một lớp dày khoảng 2,5 đến 3 cm lên bề mặt của túi. Các lớp đất được xếp sát nhau để tạo ra quả thể.
– Tạo quả thể bằng cách trồng trên luống: Trong phương pháp này, thường sẽ bóc vỏ túi nilon và xếp các túi bịch một cách xát nhau. Sau đó, một lớp đất đã được ủ bột và trấu dày khoảng 2,5 đến 3 cm được phủ lên bề mặt các túi bịch.
Sau khi đã phủ đất, bạn cần tưới nước mỗi hai ngày một lần. Tuy nhiên, cần lưu ý không tưới quá nhiều đất để tránh làm trôi đất ra khỏi bề mặt của quả thể.
Quá trình phủ đất để tạo quả thể cũng có thể thực hiện theo 2 cách khác nhau
Cách chăm sóc Nấm Mối đúng kĩ thuật
Thời gian cần để Nấm Mối hình thành quả thể dao động từ 20 đến 30 ngày. Trong khoảng thời gian này không được để mặt đất trở nên khô, vì độ ẩm là yếu tố quan trọng giúp duy trì chất lượng của nấm.
Mặc dù Nấm Mối cần độ ẩm để phát triển nhưng không nên để bề mặt đất quá ẩm. Thông thường, từ 2 đến 4 ngày sau khi quả thể nấm xuất hiện là thời gian từ khi nấm phát triển trưởng thành và sẵn sàng thu hoạch lứa đầu tiên.
Ngoài ra, khi tưới nước, bạn nên sử dụng vòi nước để tưới nhẹ nhàng sau khi quả nấm đã hình thành. Đồng thời mỗi ngày nên tưới nước từ 2 đến 3 lần. Lưu ý rằng nước tưới cho nấm phải là nước sạch, không chứa tạp chất và độ ẩm trong không khí cần được duy trì ở mức từ 95% đến 98%.
Sau khi thu hoạch lứa nấm đầu tiên, với điều kiện ánh sáng và độ ẩm phù hợp, sau khoảng từ 2 đến 4 ngày là có thể thu hoạch lứa nấm thứ hai. Mỗi túi nấm mối đen có thể thu hoạch nhiều lần khác nhau tùy thuộc vào điều kiện môi trường và chăm sóc.
Thời gian cần để Nấm Mối hình thành quả thể dao động từ 20 đến 30 ngày
Thu hoạch Nấm Mối
Nấm Mối đen thường không mọc thành cụm mà mọc đơn lẻ từng cây một. Do đó, cây nấm nào đạt trưởng thành thì nên hái trước, và khi hái, bạn cần nhớ phải hái sạch cả gốc của nấm.
Khi trưởng thành, Nấm Mối đen thường có thân dài khoảng từ 10 đến 15 cm, đường kính thân cây có thể đạt từ 1,5 đến 2 cm, và phần tai nấm mối đen hình mũ nồi có kích thước khoảng từ 3 đến 5 cm. Khi mở rộng, nấm mối có thể đạt đến kích thước 10 cm đến 15 cm. Quá trình hái nấm mối cần diễn ra vào thời điểm thích hợp để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Thời gian thích hợp nhất để thu hái Nấm Mối là vào buổi sáng khi không khí mát mẻ. Nếu có điều kiện, bạn có thể thu hái nấm mỗi ngày hai lần, vào buổi sáng sớm và buổi chiều tối. Nấm mối được thu hoạch đúng thời điểm sẽ đẹp và chất lượng nhất. Nếu thu hái khi nấm đã quá tuổi, chất lượng nấm sẽ giảm đi. Trung bình, mỗi đợt thu hoạch nấm mối có thể kéo dài đến 16 ngày.
Cách bảo quản và chế biến Nấm Mối
Sau khi thu hoạch Nấm Mối đen, bạn cần thực hiện bảo quản đúng cách để bảo đảm nấm được sử dụng trong thời gian dài mà vẫn giữ được độ tươi ngon.
Cách bảo quản nấm mối đen không có nhiều sự khác biệt so với các loại nấm khác như nấm rơm, nấm hương hay nấm bào ngư xám. Quy trình bảo quản đơn giản bắt đầu bằng cách cắt bỏ phần chân và loại bỏ các cá thể nấm hỏng. Sau đó, nấm được đặt vào hộp hoặc túi đựng thực phẩm và bảo quản trong ngăn mát của tủ lạnh để sử dụng khi cần thiết.
Nấm mối đen là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng phong phú và được sử dụng trong nhiều món ăn ngon. Chúng có thể được sử dụng một cách đơn giản hoặc kết hợp với các nguyên liệu khác để tạo ra các món ăn hấp dẫn. Trong quá trình chế biến, bạn chỉ cần nhặt bỏ phần thừa, rửa sạch và sử dụng nấm mối đen để tạo ra các món ăn mà bạn yêu thích. Với hương vị đặc trưng, nấm mối đen khi được ăn sẽ mang lại cảm giác giòn dai và thanh mát.
Nấm mối đen có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như nấm mối đen kho tiêu, canh nấm mối đen, nấm mối đen xào hoặc cháo gà nấm mối đen. Đặc biệt, món cháo hoặc món hầm gà nấm mối đen là những lựa chọn tuyệt vời cho những người cần tìm kiếm một khẩu phần ăn nhẹ và dễ tiêu hóa.
Bạn cần bảo quản đúng cách để Nấm Mối không chỉ sử dụng trong thời gian dài mà còn giữ được độ tươi ngon
Công dụng của Nấm Mối
Trên thị trường, Nấm Mối được bán với giá cao hơn rất nhiều so với nấm thông thường do giá trị dinh dưỡng và lợi ích cho sức khỏe cao hơn.
6.1 Giúp điều hòa kinh nguyệt
Từ thời xa xưa ở Trung Quốc, loại nấm này đã được các phi tần sử dụng để làm đẹp và có nhiều hiệu quả giúp cải thiện sắc tố da, đồng thời giúp điều hòa kinh nguyệt hiệu quả.
Hơn nữa, sử dụng loại nấm này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe phụ nữ, giúp cải thiện làn da, hỗ trợ cân bằng hormone nữ và cũng có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Áp dụng các phương pháp này có thể mang lại nhiều hiệu quả và an toàn hơn so với việc sử dụng thuốc.
Hiện nay, các công ty trên toàn cầu đã sử dụng chiết xuất từ loại nấm này để sản xuất các sản phẩm bổ sung chức năng, thường kết hợp với các dược liệu tự nhiên khác như nha đam, bí đỏ và rau bồ ngót để tạo ra các loại mỹ phẩm và kem dưỡng da.
Bên cạnh đó, sử dụng nấm trong các món ăn cũng mang lại nhiều lợi ích cho làn da của phụ nữ, đặc biệt là cho những làn da nhạy cảm, dễ bị viêm nhiễm hoặc tác động bởi tia cực tím từ ánh nắng mặt trời.
Ăn Nấm Mối giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt cho phụ nữ
6.2 Nâng cao sức đề kháng
Nấm Mối chứa nhiều dinh dưỡng, giúp tăng cường hệ miễn dịch nhờ vào hàm lượng vitamin và khoáng chất cao. Đồng thời, loại nấm này cũng có thể hiệu quả giúp phòng ngừa một số bệnh phổ biến như cảm lạnh và các vấn đề sức khỏe khác.
6.3 Tốt cho xương khớp
Loại nấm này là một nguồn thực phẩm giàu protein, sắt, canxi và các khoáng chất. Bên cạnh đó, chúng cũng có khả năng hấp thụ các loại vitamin từ môi trường tự nhiên nhờ vào ánh nắng mặt trời và dưỡng chất từ đất, sau đó chuyển hóa thành các dạng vitamin D có ích.
Do đó, bổ sung loại nấm này vào chế độ ăn hàng ngày có thể hỗ trợ việc hấp thụ và tăng cường sức khỏe cho người cao tuổi một cách hiệu quả, đặc biệt khi kết hợp với canxi và các dạng vitamin D. Sự kết hợp này cùng với hàm lượng dinh dưỡng cần thiết giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến xương khớp, đặc biệt là đối với người già và người ốm yếu.
Bổ sung Nấm Mối vào thực đơn hàng ngày rất tốt cho sức khỏe xương khớp
6.4 Giảm nguy cơ mắc ung thư
Một trong những ứng dụng của Nấm Mối là khả năng ức chế sự phát triển của khối u và các loại virus có hại. Đồng thời, nấm mối cũng có thể giúp giảm nguy cơ phát triển khối u và kéo dài thời gian điều trị cho bệnh nhân, tạo điều kiện thuận lợi giúp chống lại căn bệnh.
6.5 Tăng tiết sữa sau sinh cho phụ nữ
Nấm Mối đặc biệt rất tốt đối với phụ nữ, đặc biệt là các bà mẹ mới sinh, đó là nhờ vào các lợi ích như làm đẹp da, điều hòa kinh nguyệt và ổn định sữa cho con. Do đó, các bà mẹ bỉm sữa nên thêm loại nấm này vào chế độ dinh dưỡng của mình và kết hợp với các món ăn trong quá trình sau sinh.
Cách chế biến cũng khá đơn giản, chỉ cần nấu nấm với thịt như bò, lợn kết hợp với khoai sọ, bí đỏ hầm để tạo ra món canh bổ dưỡng. Mỗi tuần nên sử dụng món này 2 đến 3 lần để tăng lượng sữa cho bé một cách hiệu quả.
6.6 Công dụng khác
Ngoài những ứng dụng đã nói trên, ăn Nấm Mối thường xuyên cũng hỗ trợ trong điều trị các bệnh cơ thể như làm mát cơ thể, giải độc và cân bằng hệ tiêu hóa.
Hơn nữa, đối với những người đang phải đối mặt với căng thẳng, mệt mỏi, sử dụng Nấm Mối cung cấp lợi ích bổ trợ cho hệ thần kinh, giảm căng thẳng và tạo điều kiện cho một giấc ngủ sâu và thoải mái hơn.
Lời kết
Trên đây là những thông tin về cách trồng Nấm Mối mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn, hi vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích và có giá trị. Đừng quên thường xuyên ghé thăm Nuoitrong.com để cập nhật nhiều thông tin thú vị và mới nhất nhé. Cảm ơn bạn đã quan tâm và theo dõi bài viết của chúng tôi!
