Rau Ngót được biết đến là một loại rau xanh phổ biến và rất dinh dưỡng, mang lại nhiều dưỡng chất quan trọng cho cơ thể con người. Do đó, chúng trở nên gần gũi và được nhiều gia đình lựa chọn cho bữa cơm gia đình với các món ăn ngon, hoàn hảo khi kết hợp với các nguyên liệu khác. Và cũng vì thế mà ngày nay trồng rau ngót đang nhận được sự quan tâm và yêu thích lớn. Bởi vậy bạn cần hiểu về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Rau Ngót, từ đó phục vụ cho nhu cầu gia đình hoặc quy mô lớn để bán ra thị trường một cách hiệu quả và năng suất cao!
Đặc điểm, nguồn gốc Rau Ngót
Rau Ngót hay còn được biết đến với các tên gọi khác như bù ngót, bồ ngót hoặc rau tuốt, là một loài cây bụi phát triển tự nhiên chủ yếu ở vùng nhiệt đới của châu Á. Ngày nay, loài cây này đã trở thành một loại rau được trồng phổ biến trong nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Rau Ngót thuộc dạng cây bụi, có thể đạt chiều cao lên đến 2m và phần thân của cây khi già sẽ có xu hướng chuyển sang màu nâu.
Lá cây Rau Ngót có hình dạng bầu dục và mọc so le với màu xanh thẫm. Trái của rau ngót giống như trái của cây cà pháo tuy nhỏ hơn về kích thước.
Rau ngót có hàm lượng dinh dưỡng cao, bao gồm đạm, vitamin như A, C, K và nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Nhờ vào thành phần dinh dưỡng đa dạng này, rau ngót mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Chúng được sử dụng trong nấu ăn để tạo ra các món ăn bổ dưỡng, hoặc được coi là một loại thảo dược trong y học dân dã.
Theo ghi chép y học cổ truyền, lá rau ngót có vị bùi ngọt, tính mát, trong khi rễ có vị hơi ngắm đắng. Cả lá và rễ đều có khả năng làm mát và kích thích lưu thông máu, đồng thời có tác dụng lợi tiểu và giải độc.
Lá rau ngót được sử dụng để điều trị các bệnh như ban sởi, ho, viêm phổi, sốt cao, đái rắt và tiêu độc. Trong khi rễ của cây cũng được biết đến với khả năng lợi tiểu, thông huyết và kích thích tử cung co bóp. Thông thường, khi chọn lựa cây để sử dụng trong mục đích y học, người ta thường ưu tiên chọn những cây rau ngót đã sống ít nhất 2 năm trở lên.
Chuẩn bị trước khi trồng Rau Ngót
Mỗi loại rau xanh khi được trồng đều có những yêu cầu và tiêu chuẩn riêng cần được đảm bảo. Do đó, bằng cách chuẩn bị môi trường trồng Rau Ngót một cách kỹ lưỡng và áp dụng chính xác các kỹ thuật, quá trình trồng có thể được thực hiện hiệu quả, thuận lợi và mang lại năng suất cao.
2.1 Thời vụ trồng
Rau Ngót là một loại rau xanh phổ biến và thích hợp cho việc trồng quanh năm để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của con người. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất để trồng loại rau này là trong giai đoạn đầu mùa mưa.
Vụ chính trồng rau ngót thường diễn ra trong khoảng tháng 2 – 4 vào vụ xuân, và tháng 8 – 9 trong vụ thu. Đối với cây Rau Ngót được trồng bằng phương pháp nhân giống vô tình, chúng mang lại năng suất cao và có thể duy trì từ 2 đến 3 năm trước khi cần phải thay thế bằng cây mới.
2.2 Đất trồng
Rau Ngót được biết đến với đặc điểm dễ trồng và khả năng phát triển nhanh chóng. Chúng không đòi hỏi đất quá kén chọn, có thể được canh tác trên nhiều loại đất khác nhau như đất thịt, đất phù sa, hoặc đất cát pha… Tuy nhiên, đất thịt pha sét được coi là lựa chọn hoàn hảo nhất do chứa nhiều dưỡng chất, đồng thời có khả năng giữ ẩm tốt và dễ canh tác.
Đối với đất trồng Rau Ngót, yêu cầu cần đảm bảo là không bị khô và có khả năng chống ngập úng tốt. Đồng thời, độ pH của đất nên được duy trì trong khoảng từ 5.5 đến 7.0 để đảm bảo điều kiện phát triển tốt nhất cho cây.
Ngoài ra, trước khi trồng rau, quá trình chuẩn bị đất cần tiến hành các bước như xới tơi đất, bón lót phân đạm, kali, phân lân… Những bước này giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho đất, tạo điều kiện thuận lợi nhất để cây sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ.
2.3 Chọn giống
Việc lựa chọn giống Rau Ngót đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quá trình trồng và canh tác thuận lợi, từ đó mang lại năng suất cao nhất. Trong danh sách giống cây rau ngót, có hai loại chính mà bạn có thể cân nhắc:
– Rau ngót lá nhỏ: Ưu điểm nổi bật của loại giống này là khả năng sống khỏe mạnh, ít bị tác động từ sâu bệnh hại, đồng thời mang lại năng suất cao. Hơn nữa, thân cây thường có màu nhạt, lá có kích thước nhỏ và độ dày tương đối, cũng như gân lá có màu xanh nhạt giúp dễ dàng nhận biết.
– Rau ngót lá to: Ưu điểm của loại giống này nằm ở khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, nhanh chóng và chất lượng sản phẩm tốt. Chúng thường được nhận biết qua phiến lá lớn, mảnh và thân cây có màu xanh đậm là đặc trưng dễ nhận biết.
Các phương pháp nhân giống Rau Ngót
Nhân giống Rau Ngót có hai phương pháp khác nhau bạn cần xem xét. Mỗi phương pháp đều đặt ra những yêu cầu riêng mà bạn cần lưu ý:
3.1 Nhân giống bằng hạt
Phương pháp này được đánh giá là khó thực hiện vì đòi hỏi nhiều thời gian và tỷ lệ nảy mầm của hạt rau ngót thường không cao. Do đó, phương pháp nhân giống hữu tính bằng hạt không được ưa chuộng do hiệu quả thấp.
3.2 Nhân giống bằng cách giâm cành
Quá trình giâm cành trong việc trồng Rau Ngót được ưu tiên chủ yếu do những ưu điểm như đơn giản thực hiện và tỷ lệ cây sống sót cao. Để thực hiện quy trình này, việc lựa chọn cành giâm cẩn thận là quan trọng nhất. Bạn cần chọn những cành khỏe mạnh, không bị nhiễm bệnh và không có dấu hiệu bị tổn thương.
Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý chuẩn bị đất trồng cẩn thận. Đất cần có độ tơi xốp để tạo điều kiện cho cành giâm phát triển mạnh mẽ. Hơn nữa, bạn nên sử dụng phân bón, tro trấu và phân chuồng đảm bảo rằng đất chứa đầy đủ dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, quá trình chuẩn bị cành giâm cũng đòi hỏi sự cẩn trọng. Cành cần được cắt chéo để tăng cường diện tích tiếp xúc với đất. Đồng thời chiều dài của cành giâm nên dao động từ 20 – 25cm để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của cây sau này.
Khi đặt cành giâm vào liếp, bạn cần đặt nghiêng với một góc khoảng 45 độ so với mặt đất để tạo điều kiện thuận lợi cho rễ phát triển. Đồng thời bạn hãy lấp đất xung quanh cành giâm thật chặt để tránh tình trạng cành bị đổ và đảm bảo sự ổn định.
Cuối cùng, sử dụng dung dịch hỗ trợ kích rễ sẽ giúp cành giâm phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ, tạo nền tảng tốt nhất cho sự phát triển của cây Rau Ngót trong quá trình canh tác.
Cách trồng Rau Ngót
Quy trình trồng Rau Ngót thường áp dụng phương pháp nhân giống vô tình bằng giâm cành và bạn cần thực hiện đúng kỹ thuật để đảm bảo quá trình trồng cây diễn ra thuận lợi, mang lại thành công với năng suất tối đa.
Trước hết, việc làm liếp trồng cần phải được thực hiện theo yêu cầu chính xác. Bạn cần tạo ra các dãy rãnh thẳng hàng với độ sâu khoảng 10cm và yêu cầu khoảng cách giữa các hàng là khoảng 40cm.
Sau khi chọn lọc và chuẩn bị cẩn thận, các cành giâm được cắm nghiêng xuống đất, thường có một góc chếch khoảng 45 độ. Khoảng cách giữa các cành giâm là khoảng 25-30cm và mỗi hố trồng nên chứa 1-2 cây.
Khi cành giâm được cắm vào hố, bạn hãy tiến hành vuốt đất để lấp đi khoảng 2/3 phần trên cành nhằm tránh tình trạng đổ do gió hay nước mưa. Sau khi trồng, bạn cần tưới ẩm đất và kết hợp việc bón phân để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cây.
Ngoài ra, nếu điều kiện thời tiết nắng nóng hoặc có gió lớn, bạn cần cân nhắc việc phủ rơm hoặc sử dụng giàn che để bảo vệ cây non khỏi những yếu tố tự nhiên có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.
Cuối cùng, quá trình giâm cành và trồng Rau Ngót nên được thực hiện vào buổi chiều tối, lúc này thời tiết rất mát mẻ sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự bám rễ và sự phát triển của cây.
Cách chăm sóc Rau Ngót
Chăm sóc cây Rau Ngót đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận để đảm bảo sự phát triển mạnh mẽ và năng suất cao. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:
Từ quá trình chọn giống, bạn nên ưu tiên lựa chọn cây giâm có sức khỏe mạnh mẽ, không bị nhiễm sâu bệnh để đảm bảo một bắt đầu mạnh mẽ.
Hơn nữa bạn cần duy trì vườn trồng sạch sẽ bằng cách làm sạch cỏ và xới đất thường xuyên, giúp đảm bảo đất tơi xốp theo tiêu chuẩn.
Ngoài ra, bạn nên sử dụng phân hữu cơ hoặc sản phẩm sinh học để cung cấp dưỡng chất, loại bỏ sâu bệnh một cách hiệu quả và an toàn. Đồng thời cần lưu ý tưới nước bằng nguồn nước sạch, duy trì độ ẩm đất vừa phải, tưới vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều mát.
Trong quá trình thu hoạch, bạn cần kết hợp với cắt tỉa để tạo ra khung tán hợp lý, từ đó tạo điều kiện phát triển cho cây và duy trì thông thoáng cho vườn trồng.
Hơn nữa, để thúc đẩy sự đâm chồi, đôi khi cần đốn cây để làm mới cây. Sử dụng dao hoặc kéo để cắt gần gốc khoảng 15cm, và sau đó cắt lần thứ hai cách vết cắt cũ khoảng 7-10cm, đồng thời chú ý kĩ để giảm những nhánh già không cần thiết.
Kĩ thuật bón phân cho Rau Ngót
Quá trình bón phân cho cây Rau Ngót đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường dinh dưỡng lý tưởng để cây phát triển mạnh mẽ và đạt được năng suất cao. Để đảm bảo quá trình này diễn ra hiệu quả, có những tiêu chuẩn và yêu cầu cụ thể cần được tuân theo một cách kỹ lưỡng.
Trước hết, việc sử dụng phân hữu cơ Organic 1 để bón lót trước khi giâm cành không chỉ cung cấp nguồn dưỡng chất tự nhiên mà còn giúp chuẩn bị đất trồng cho sự phát triển của cây. Sau khi giâm cành được thực hiện, từ 15 đến 20 ngày khi rễ đã bắt đầu nảy nở, bạn cần thực hiện quá trình bón phân, đồng thời kết hợp với việc tưới đủ nước. Lúc này, bạn nên vun đất xung quanh gốc để đảm bảo cây đứng thẳng và không bị nghiêng quá mức.
Tiếp theo, sau khoảng 1 tháng trồng, bạn hãy lần lượt bón thuốc cho cây, sử dụng phân NPK Hà Lan 16-16-8. Khi tưới trực tiếp vào gốc giúp cây sẽ hấp thụ dưỡng chất một cách hiệu quả. Lặp lại quá trình này sau mỗi 7-10 ngày với lần bón thuốc thứ hai cũng từ phân NPK Hà Lan 16-16-8 với liều lượng 20-30 kg/1000m2 sẽ giúp cây phát triển nhanh chóng và đạt được năng suất lá cao.
Thu hoạch Rau Ngót
Rau Ngót có tốc độ sinh trưởng nhanh và ít bị ảnh hưởng bởi các bệnh tật, khoảng 45-60 ngày sau khi trồng, bạn có thể bắt đầu thu hoạch đợt đầu tiên, sau đó có thể thu hoạch các đợt tiếp theo cách nhau khoảng 25-35 ngày.
Một luống rau ngót được trồng có thể cung cấp thu hoạch liên tục trong vài năm. Khi cây bắt đầu già cỗi, bạn có thể thay thế bằng cách trồng mới. Việc thu hoạch rau ngót có thể thực hiện bằng cách sử dụng kéo hoặc dao để cắt cành hoặc hái lá. Sau khi thu hoạch, bạn nên đựng chúng trong bao bì chuyên dụng để bảo quản.
Ăn Rau Ngót có tốt hay không?
Rau Ngót không chỉ là một thực phẩm ngon miệng mà còn mang đến nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe. Loại rau này đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hệ tiêu hóa, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và tăng cường hệ miễn dịch. Đặc biệt, việc thêm rau ngót vào chế độ ăn hàng ngày cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đồng thời bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương do tác động của gốc tự do.
Ngoài ra, với đặc tính mùi vị và kết cấu khác biệt so với nhiều loại rau khác, việc thường xuyên tiêu thụ rau ngót đồng nghĩa với việc cung cấp một nguồn vitamin, chất dinh dưỡng và khoáng chất phong phú cho cơ thể. Từ đó không chỉ giúp tăng cường năng lượng mà còn đảm bảo sự cân bằng dinh dưỡng cần thiết hàng ngày.
Tuy nhiên, để đạt được tất cả những lợi ích này, việc ăn rau bồ ngót cần được thực hiện đúng cách. Do đó bạn nên kết hợp rau ngót với một chế độ ăn uống cân đối và đa dạng. Chỉ khi kết hợp những nguyên tắc này, cơ thể mới có thể hấp thụ đủ chất dinh dưỡng từ các nguồn thực phẩm khác nhau, đồng thời đảm bảo sức khỏe toàn diện.
Lợi ích khi trồng Rau Ngót
Rau Ngót không còn là một nguyên liệu xa lạ đối với người Việt. Trong Đông y, loại rau tự nhiên này được biết đến với nhiều tác dụng hữu ích, trong đó có một số tác dụng tiêu biểu như:
9.1 Thanh nhiệt và giải độc
Không chỉ là một loại rau sử dụng để nấu canh ngon và ngọt, bồ ngót còn có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu và giải độc cho cơ thể. Đồng thời, trong Đông y, bồ ngót được coi là một bài thuốc có khả năng chữa triệu chứng chảy máu cam.
9.2 Chữa bệnh ho, sốt cao
Trong Đông y, lá bồ ngót được sử dụng để cải thiện tình trạng ho, sốt và phát ban. Bạn có thể tận dụng tác dụng này bằng cách sử dụng lá bồ ngót tươi để làm nước uống.
Cách làm như sau: Lấy khoảng 20-40g lá rau bồ ngót tươi, sau đó rửa sạch và đem sắc với nước uống mỗi ngày. Từ đó không chỉ giúp làm dịu các triệu chứng ho và sốt mà còn có thể hỗ trợ trong việc giảm phát ban.
Ngoài ra, lá bồ ngót cũng có thể được sử dụng để chữa trị tình trạng tưa lưỡi ở trẻ em:
– Ngắt một ít lá bồ ngót và rửa sạch với nước.
– Giã nhuyễn lá bồ ngót và vắt lấy nước cốt.
– Sử dụng băng gạc thấm nước cốt vừa vắt và thoa đều lên lưỡi, vòm họng và lợi của bé.
– Ngoài ra bạn có thể thêm một ít mật ong để vị dễ chịu hơn cho bé.
9.3 Lợi sữa
Loại rau này còn nổi bật với một công dụng quan trọng khác, đó là hỗ trợ phụ nữ sau khi sinh nở bằng cách thúc đẩy lợi sữa, làm sạch và đẩy ra sản dịch. Hơn nữa, việc tiêu thụ nhiều rau bồ ngót sau khi sinh có thể kích thích co thắt tử cung, giúp mẹ sau sinh loại bỏ sản dịch dư thừa một cách hiệu quả từ tử cung.
9.4 Kiểm soát đường huyết
Trong lá bồ ngót, chiết xuất Flavonoid và Polyphenol đều đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ tiểu đường tuýp 2. Flavonoid đặc biệt hữu ích trong việc kiểm soát đường huyết, ngăn chặn sự tích tụ chất béo trong cơ thể. Chúng không chỉ giúp kiểm soát lượng đường máu mà còn hỗ trợ trong quá trình ngăn chặn quá trình tích tụ mỡ.
Ngoài ra, polyphenol đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm quá trình sản xuất tế bào chất béo. Chúng tham gia vào quá trình oxy hóa của axit béo và tăng cường phân giải chất béo một cách hiệu quả. Nhờ vào những tác động này, Polyphenol từ lá bồ ngót đóng góp đáng kể vào việc kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ tiểu đường tuýp 2.
Ngoài ra, Rau Ngót còn chứa chất insulin giúp kiểm soát lượng đường máu. Điều này mang lại lợi ích tích cực đặc biệt trong quá trình điều trị bệnh đái tháo đường tuýp 1, đồng thời làm tăng hiệu quả của quá trình điều trị này.
9.5 Hỗ trợ sức khỏe cho phụ nữ sau sinh
Rau Ngót là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng phong phú và đa dạng, bao gồm canxi, magiê, kali, đạm thực vật cùng với các loại vitamin như C, B, PP và nhiều khoáng chất hữu ích cho sức khỏe phụ nữ sau sinh. Hợp chất phytochemical trong rau bồ ngót có chức năng kích thích sản xuất hormone Estrogen, cải thiện nội tiết, tăng sản lượng sữa mẹ trong giai đoạn cho con bú. Đặc biệt, loại rau này còn giúp tăng sự co bóp tử cung, tống sản dịch hiệu quả và có tác dụng chống viêm mạnh mẽ.
9.6 Ổn định huyết áp
Hoạt chất chống co thắt cơ trơn Papaverin có trong lá bồ ngót được biết đến với khả năng hỗ trợ giãn mạch máu hiệu quả. Hơn nữa, việc thường xuyên thêm rau ngót vào chế độ ăn hàng ngày của những người mắc bệnh cao huyết áp có thể giúp giảm và ổn định huyết áp.
Ngoài ra, lá bồ ngót cũng được đánh giá cao trong quá trình hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh tắc mạch, nghẽn mạch và xơ vữa động mạch.
9.7 Tăng cường hệ miễn dịch
Hàm lượng vitamin C phong phú có trong Rau Ngót, kèm theo các thành phần dinh dưỡng khác sẽ giúp cơ thể tăng cường hệ miễn dịch và củng cố các lớp bảo vệ. Từ đó sẽ giúp cơ thể chống lại tác nhân gây hại và ngăn ngừa các vấn đề viêm nhiễm.
Hơn nữa, lượng vitamin C cao trong lá bồ ngót cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại các vấn đề nhiễm trùng do virus, bao gồm cả virus cúm.
Tác hại của Rau Ngót
Ngoài những lợi ích đã nêu trên, việc sử dụng Rau Ngót cần được thực hiện đúng cách và tránh lạm dụng bởi có tiềm ẩn nhiều tác hại khác nhau. Một số tác hại nổi bật bao gồm:
10.1 Có thể dẫn đến sảy thai
Mặc dù Rau Ngót được biết đến là có lợi cho phụ nữ sau sinh, đặc biệt là trong giai đoạn mang thai nhưng cần phải thận trọng khi sử dụng để chế biến thực phẩm. Bởi hàm lượng Papaverin trong rau ngót có thể tăng cường quá trình co bóp tử cung và việc tiêu thụ lượng lớn có thể tăng nguy cơ sảy thai cho những người đang mang thai.
Mặc dù chưa có nghiên cứu cụ thể nào chỉ ra rằng việc ăn canh rau bồ ngót ảnh hưởng đến thai nhi, tuy nhiên, việc đảm bảo an toàn trong thực đơn và dinh dưỡng trong thời kỳ mang thai là vô cùng quan trọng. Do đó bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ sẽ giúp đảm bảo rằng bạn đang duy trì một chế độ ăn uống an toàn và lành mạnh. Trong giai đoạn đầu thai kỳ, hạn chế lượng lá bồ ngót ăn hàng ngày khoảng 30g và không nên vượt quá mức này để đảm bảo an toàn cho thai nhi.
10.2 Có thể dẫn đến chứng suy phổi
Nhiều người thường lựa chọn rau bồ ngót để chế biến thành nước ép nhằm hỗ trợ quá trình giảm cân. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá mức có thể gây ra tình trạng bùng phát viêm tiểu phế quản và tắc nghẽn là một tình trạng nguy hiểm. Đồng thời, hợp chất Papaverin có trong rau bồ ngót cũng được xem là một trong những nguyên nhân của chứng suy phổi.
10.3 Mất ngủ
Bạn không nên tiêu thụ quá nhiều loại rau này dưới dạng nước ép sống. Bởi sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hệ hô hấp. Nếu bạn liên tục uống 150g nước ép bồ ngót mỗi ngày thì có thể gặp khó thở và khó ngủ. Tuy nhiên, những triệu chứng này thường chỉ xuất hiện trong ngày và không kéo dài. Dù vậy bạn cũng không nên chủ quan mà hãy thận trọng và bảo vệ sức khỏe của mình.
Lời kết
Ngoài việc sử dụng để nấu những tô canh thơm ngon, loại rau này còn được ứng dụng trong làm thuốc để điều trị một số bệnh như ho, viêm phổi và tiêu độc. Vì vậy, bạn hãy học cách trồng cây Rau Ngót theo hướng dẫn siêu đơn giản mà chúng tôi vừa chia sẻ từ đó có thể sở hữu một luống rau xanh và sạch. Đừng quên theo dõi Nuoitrong.com để nắm bắt thêm nhiều mẹo hữu ích khác nhé!