Măng Tre không chỉ được sử dụng để chế biến các món ăn ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Tuy nhiên, khi thưởng thức măng tre cần lưu ý một số điều quan trọng. Bên cạnh đó, quá trình trồng và chăm sóc măng tre cũng đòi hỏi một số kỹ thuật nhất định, tuy nhiên sẽ không quá khó khăn nếu thực hiện đúng cách. Hãy cùng Nuoitrong.com khám phá thêm chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Đặc điểm, nguồn gốc Măng Tre
Măng Tre là những cây non mọc từ đất của các loài tre, bao gồm Bambusa vulgaris và Phyllostachys edulis. Măng được sử dụng để chế biến thành thực phẩm trong nhiều loại món ăn, bao gồm măng tươi, măng khô và măng đóng hộp.
Măng chính là mầm non của cây tre, có hình dạng hình nón với các lớp vỏ bên ngoài được xếp chồng chéo nhau để bảo vệ phần ruột bên trong. Cây tre thường mọc thành cụm và thường là một phần của rừng tre, măng tre thường mọc cạnh những cây già. Măng tre có hương vị ngọt với một chút đắng. Ngoài được sử dụng làm thực phẩm, măng tre còn được dùng như một nguồn dược liệu hỗ trợ trong điều trị bệnh.
Chuẩn bị trước khi trồng Măng Tre
Trước khi tiến hành quá trình trồng Măng Tre, bạn cần đảm bảo chuẩn bị kĩ các yếu tố sau đây:
2.1 Đất trồng
Tre là một loại cây phát triển tốt trên các loại đất dày, tơi xốp và giàu chất hữu cơ. Để đạt được mức độ phát triển tối ưu, đất cần phải duy trì độ ẩm ổn định và có khả năng thoát nước hiệu quả. Khu vực ven sông hoặc đất nông nghiệp phù sa thường là những nơi lý tưởng để trồng tre, vì ở đây cung cấp môi trường thuận lợi cho sự sinh trưởng của tre và tạo ra sản lượng Măng Tre đáng kể.
Tuy nhiên, không nên trồng tre trên các loại đất sau đây:
– Đất mặn.
– Đất có tầng đất mỏng.
– Vùng đất dễ bị ngập úng.
– Đất cát khô hoặc đất có cấu trúc xốp, rời rạc.
Nếu những khu vực nghèo dinh dưỡng muốn trồng tre thì nên cải tạo đất. Bạn có thể thực hiện bón nhiều phân hữu cơ, phủ rơm hoặc vật liệu hữu cơ khác, đồng thời duy trì tưới nước đều đặn.
2.2 Nhân giống
Lựa chọn giống và phương pháp nhân giống đóng vai trò quan trọng trong quy trình trồng cây tre để thu hoạch măng.
Có nhiều phương pháp nhân giống cây tre, bao gồm từ thân ngầm, thân khí sinh, hom gốc, hom cành và trồng từ hạt. Trong quá trình nhân giống, cây tre cần được chọn từ 7 đến 8 tháng tuổi, phát triển mạnh mẽ và không bị nhiễm sâu bệnh.
– Nhân giống bằng hom gốc: Lựa chọn các thân cây tre có 3 lóng, đường kính trên 7cm, có thân ngầm và chồi non không bị tổn thương. Sau 3 tháng trong vườn ươm, cây có thể được đem trồng. Tỷ lệ sống của cây khi trồng thành rừng là rất cao.
– Nhân giống bằng hom thân: Cưa cây tre ở phần gốc tiếp giáp với thân ngầm và đục lỗ theo hướng thẳng góc với cành. Đặt cây trong vườn ươm, lấp đất phủ kín và giữ ẩm bằng cách đổ nước vào ống tre. Sau 3 tháng, khi cây ra cành mới và có rễ, bạn có thể cắt thành từng đoạn ngắn và đem trồng.
– Nhân giống bằng hom cành: Lựa chọn các cành bánh tẻ có rễ phát triển tốt và cắt gốc cành từ dưới lên, chỉ cưa ½ đường kính của gốc cành. Sử dụng giá thể gồm rơm hoặc xơ dừa trộn đất và chất kích thích ra rễ để bọc quanh gốc cành. Đồng thời dùng bao nilon để bọc chặt và tưới nước. Sau khoảng 1 tháng, khi thấy cành ra rễ, cắt xuống và đưa vào bầu. Sau 3 tháng nuôi cây trong bầu thì tiến hành trồng ra đất.
2.3 Thời vụ và mật độ trồng
– Thời vụ: Áp dụng kỹ thuật trồng tre để thu hoạch măng đúng vào thời vụ phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Ở khu vực Đông Nam Bộ, trồng tre sẽ vào khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9. Đó là bởi trong khoảng thời gian này, đất thường có độ ẩm đảm bảo giúp cây phát triển mạnh mẽ.
– Mật độ trồng: Khi lựa chọn mật độ trồng tre để thực hiện kỹ thuật lấy măng cần dựa vào điều kiện thổ nhưỡng của vùng. Có ba loại mật độ trồng được áp dụng hiệu quả cao như sau:
+ Mật độ 400 cây/ha: Các cây được trồng cách nhau với khoảng cách 5x5m.
+ Mật độ 300 cây/ha: Các cây được trồng cách nhau với khoảng cách 6x5m.
+ Mật độ 270 cây/ha: Các cây được trồng cách nhau với khoảng cách 6x6m.
Cách trồng Măng Tre chi tiết
Trong quá trình trồng tre để thu hoạch măng, bạn cần thực hiện chuẩn bị đất và chăm sóc cẩn thận để đảm bảo sự phát triển tốt nhất cho cây.
Khi trồng tre xuống đất, trước hết cần kỹ lưỡng trộn đều hỗn hợp phân bón với đất trong hố trồng cây. Sau đó, sử dụng đất mịn và nhỏ để lấp đầy hố, đồng thời nén chặt phần gốc của cây để đảm bảo cây đứng thẳng và ổn định. Đặc biệt, sau khi trồng cần tưới nước đầy đủ nhằm giúp đảm bảo rễ cây và đất tiếp xúc tốt với nhau.
Ngoài ra, để ngăn chặn sự phát triển của cỏ dại và bảo vệ cây, bạn có thể sử dụng một lượng nhỏ rơm rạ để phủ xung quanh gốc cây. Từ đó sẽ giúp duy trì độ ẩm cho đất và ngăn chặn sự cạnh tranh của cỏ dại với cây.
Cách chăm sóc Măng Tre đúng kĩ thuật
Quá trình chăm sóc Măng Tre rất quan trọng nhằm tạo điều kiện cho cây có khả năng sinh trưởng và phát triển lâu dài:
4.1 Tưới nước
Nước đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình trồng tre để thu hoạch măng. Trong giai đoạn ban đầu, bạn cần chú ý cung cấp nước cho cây hàng ngày. Nếu nhận thấy cây tre bắt đầu mất lá đột ngột thì cần phải tăng lượng nước tưới cho cây ngay lập tức. Trong những thời kỳ thời tiết khô hanh, bạn cần chú ý tưới nước nhằm giúp hỗ trợ quá trình phát triển của cây.
4.2 Bón phân
Để đảm bảo cây tre phát triển mạnh mẽ và đạt được sản lượng măng tối ưu, bạn cần xác định thời điểm và sử dụng phân bón đúng cách.
Thời điểm thích hợp để tiến hành bón phân là trước khi cây tre bắt đầu ra măng khoảng 1 tháng. Từ đó sẽ giúp kích thích sự phát triển của cây và tăng sản lượng măng. Khi bón phân, cần đào rãnh xung quanh gốc tre và cách gốc khoảng 50cm, sau đó lấp đất và tưới nước đều sau khi bón.
Mỗi bụi tre cần được bón khoảng 15kg phân chuồng hoai mục và 1kg phân NPK để cung cấp đủ dinh dưỡng. Hơn nữa, sử dụng phân chuồng không chỉ thúc đẩy sự phát triển của măng tre mà còn đảm bảo sản phẩm cuối cùng là măng tre sạch, phù hợp với yêu cầu của thị trường.
4.3 Phòng trừ sâu bệnh hại
Mặc dù cây tre ít bị tấn công bởi sâu hại và không gây ra thiệt hại lớn, tuy nhiên vẫn cần chăm sóc kỹ lưỡng và thực hiện biện pháp phòng trừ khi có sự xuất hiện của sâu bệnh.
Dưới đây là một số loại sâu bệnh thường gặp và cách khắc phục:
Bệnh khô héo do vi khuẩn:
– Dấu hiệu bệnh: Cây măng bị nhiễm bệnh sẽ có vảy bên ngoài.
– Cách phòng trị: Sử dụng Vansi để phòng trừ và thực hiện vun đất cao hơn.
Bệnh vàng sọc:
– Dấu hiệu bệnh: Phiến lá có sọc vàng xanh xen kẽ, thịt măng có dọc màu nâu đen và sau một thời gian có thể chuyển thành gỗ.
– Cách phòng trị: Loại bỏ măng tre bị nhiễm bệnh và sử dụng bột vôi rắc quanh gốc.
Bọ hung:
– Dấu hiệu bệnh: Sâu đục lỗ trong măng tre và đẻ trứng, dẫn đến héo úa và chết cây.
– Cách phòng trị: Bắt sâu non bằng tay hoặc loại bỏ măng tre bị nhiễm bệnh quá nặng. Đồng thời nên sử dụng Leven để phòng trừ bệnh.
Thu hoạch Măng Tre
Cách khai thác Măng Tre phụ thuộc vào loại măng cụ thể và sở thích của người tiêu dùng. Ngoài ra, sử dụng dụng cụ chuyên dụng giúp đào đất xung quanh gốc măng một cách hiệu quả.
– Đối với tre Lục Trúc: Chỉ nên thu hoạch khi măng vừa mới nhú ngang mặt đất để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
– Đối với tre Tàu: Quy trình thu hoạch được điều chỉnh tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng. Măng nanh được thu hoạch khi đạt chiều cao dưới 25cm, măng củ được thu hoạch khi chiều cao từ 25 – 30cm, măng ống được thu hoạch khi đạt chiều cao từ 50 – 100cm. Từ đó sẽ giúp đảm bảo măng được thu hoạch ở giai đoạn phát triển phù hợp, mang lại chất lượng và hương vị tốt nhất.
Công dụng của Măng Tre
Măng Tre là một loại thực phẩm được chế biến thành nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng, đồng thời có vô vàn công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe:
6.1 Giúp giảm cân
Măng Tre là một sự lựa chọn lý tưởng cho những ai đang tập trung giảm cân một cách an toàn và hiệu quả. Măng có lượng calo thấp nhưng lại giàu chất xơ, do đó khi tiêu thụ thực phẩm này, bạn sẽ cảm thấy no lâu hơn và đồng thời cũng giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng đã phân tích hiệu quả của chế độ ăn kiêng kèm theo tiêu thụ măng trong suốt 20 tháng với sự tham gia của 252 phụ nữ. Kết quả cho thấy, mỗi gram chất xơ có trong măng đã giúp giảm trung bình nửa cân và giảm 0,25% lượng mỡ thừa trong cơ thể của họ.
6.2 Tốt cho hệ tiêu hóa
Chất xơ có trong măng không chỉ có tác dụng giảm cân mà còn hỗ trợ sức khỏe của hệ tiêu hóa. Hơn nữa, bổ sung măng vào khẩu phần ăn của những người mắc bệnh táo bón có thể cải thiện tình trạng này một cách hiệu quả. Một nghiên cứu do Đại học Kentucky (Mỹ) thực hiện đã chứng minh rằng, chất xơ có thể hỗ trợ phòng ngừa và điều trị một số vấn đề tiêu hóa như trào ngược acid, bệnh trĩ, viêm túi thừa và loét dạ dày.
6.3 Chứa nhiều chất chống oxi hóa
Măng Tre là một nguồn chất chống oxi hóa tuyệt vời cho cơ thể, giúp ngăn chặn tổn thương tế bào do gốc tự do gây ra. Măng tre có chứa các chất chống oxi hóa và flavonoid như catechin, acid caffeic, acid chlorogen và acid p-coumaric, từ đó làm tăng khả năng chống oxi hóa. Những chất này không chỉ giảm viêm và căng thẳng oxi hóa mà còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như bệnh tim, ung thư và tiểu đường.
6.4 Ngăn ngừa ung thư
Saponin là một dược liệu có trong măng tre, được biết đến với khả năng chống viêm và chống ung thư. Ngoài ra, chúng cũng giúp tăng nồng độ Glutathione, từ đó giúp phòng ngừa u xơ, thiếu máu, ung thư, bệnh tiểu đường và rối loạn tim mạch.
6.5 Giúp giảm mỡ máu
Các chất chống oxi hóa có trong Măng Tre có thể hỗ trợ giúp điều trị rối loạn lipid máu. Rối loạn này thường gây tăng cholesterol và chất béo trong cơ thể, từ đó dễ gây nguy cơ mắc bệnh tim mạch hoặc xơ vữa động mạch. Do đó, thêm măng tre vào thực đơn ăn uống có thể có lợi cho những bệnh nhân có vấn đề về mỡ máu.
6.6 Có lợi cho mắt
Một trong những lợi ích của Măng Tre đáng được nhắc đến là khả năng cải thiện thị lực. Các chất chống oxi hóa trong măng tre giúp ngăn ngừa tổn thương của võng mạc. Đặc biệt, chất Glutathione trong măng tre có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh như quáng gà hoặc đục thuỷ tinh thể.
6.7 Hỗ trợ điều trị bệnh trĩ
Với hàm lượng Rutin cao, Măng Tre không chỉ có tính chất chống viêm mạnh mẽ mà còn giúp ngăn ngừa đông máu và điều trị trĩ hiệu quả. Rutin thúc đẩy chức năng của các mạch máu, hỗ trợ hạ huyết áp và giảm cholesterol, từ đó tăng cường hiệu suất của hệ tuần hoàn.
6.8 Nâng cao sức đề kháng cho cơ thể
Hầu hết các thực phẩm giàu chất xơ đều có lợi cho hệ thống miễn dịch của cơ thể, và măng tre cũng không phải là ngoại lệ. Với hàm lượng vitamin và giàu khoáng chất, măng tre có thể đóng vai trò quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch.
6.9 Tốt cho hệ hô hấp
Măng Tre được biết đến là phương pháp hiệu quả giúp chữa trị các vấn đề về hệ hô hấp và các rối loạn như khó thở, hen suyễn và viêm phế quản. Hơn nữa, nhờ có đặc tính chống viêm, măng tre cũng có thể hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp. Một cách tiện lợi để sử dụng măng tre là luộc chúng và thêm một ít mật ong sẽ giúp làm long đờm một cách hiệu quả.
6.10 Tốt cho sức khỏe tim mạch
Măng Tre là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết và khoáng chất như selen và kali, có lợi cho sức khỏe tim mạch. Thêm vào đó, với lượng carbohydrate và đường thấp, măng tre trở thành lựa chọn lý tưởng để phòng tránh các bệnh tim mạch. Đặc biệt, măng tre có hàm lượng chất xơ cao, giúp loại bỏ cholesterol xấu ra khỏi cơ thể. Quá trình loại bỏ cholesterol dư thừa này giúp làm sạch động mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
6.11 Giúp chống viêm và kháng khuẩn
Theo nhiều chuyên gia y tế, măng được biết đến với đặc tính kháng viêm mạnh mẽ, giúp giảm đau, làm giảm sưng viêm và thúc đẩy quá trình lành vết thương. Để giảm viêm nhiễm, một cách phổ biến là luộc măng để ăn hoặc ép lấy nước và đắp trực tiếp lên vết thương.
Ngoài ra, măng cũng được biết đến với đặc tính kháng khuẩn và kháng virus. Điều này khiến cho măng trở thành một lựa chọn tuyệt vời giúp điều trị các bệnh do vi khuẩn và virus.
6.12 Giúp giảm huyết áp
Một chén măng tre có thể cung cấp khoảng 18% giá trị kali, một dạng vi chất dinh dưỡng quan trọng có vai trò quan trọng đối với sức khỏe tim mạch.
Ngoài ra, tăng lượng chất xơ thông qua tiêu thụ nhiều măng tre cũng có thể giúp giảm huyết áp. Hơn nữa, bổ sung chất xơ có thể hiệu quả giúp giảm đáng kể cả huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương.
6.13 Giúp giảm cholesterol
Do giàu chất xơ và chất chống oxy hóa nên khi bổ sung măng tre vào chế độ ăn uống có thể giúp giảm mức cholesterol trong máu một cách đáng kể.
Đặc biệt, chất xơ hòa tan có trong măng đã được chứng minh là giảm mức cholesterol tổng và LDL (độc hại), từ đó giúp cải thiện sức khỏe tim mạch.
Một số lưu ý khi ăn Măng Tre
Để đảm bảo măng được chế biến và tiêu thụ an toàn, các phương pháp chế biến không chỉ giúp giảm bớt độc tố trong măng mà còn tăng cường sự hấp thụ các chất dinh dưỡng từ loại thực phẩm này. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi xử lý măng:
– Nên rửa măng kỹ lưỡng với nước và luộc măng đầy đủ để giảm lượng độc tố cyanogen, ngăn chặn sự hình thành của cyanogen và tránh tổn thương đến dạ dày.
– Không nên tiêu thụ măng tươi quá thường xuyên. Mặc dù măng chứa nhiều chất xơ có lợi cho sức khỏe, tuy nhiên nếu tiêu thụ lượng lớn và liên tục có thể tăng nguy cơ tắc ruột.
– Tránh ăn măng ngâm giấm, mặc dù có hương vị hấp dẫn và dễ chịu, tuy nhiên cách chế biến này có thể sinh ra chất độc cyanogen độc hại cho sức khỏe. Ngoài ra, nếu bạn ngâm măng trong giấm mà măng không chua hoặc không bị vàng, thì độc tính của cyanogen có thể nghiêm trọng hơn.
Gợi ý 2 món ăn ngon từ Măng Tre
Dưới đây chúng tôi sẽ gợi ý đến bạn 2 món ăn ngon sử dụng măng tre làm nguyên liệu chính:
Măng tre xào thịt bò:
– Chuẩn bị thịt bò, măng, tỏi, hành cùng các gia vị cần thiết.
– Thái nhỏ thịt bò và ướp chúng với gia vị trong 30 phút để thấm.
– Ngâm măng tươi thái mỏng trong nước muối trong 10 phút, sau đó rửa sạch và luộc với 2 lần nước.
– Xào măng trên chảo nóng cùng tỏi phi và nêm gia vị.
– Khi măng chín, thêm thịt bò đã ướp vào xào chung.
Măng tre hầm thịt:
– Chuẩn bị xương heo hoặc giò heo, măng, hành, tỏi và các gia vị thông dụng.
– Sơ chế thịt heo, cắt miếng vừa ăn và chần sơ qua với nước sôi, sau đó ướp gia vị trong 15 phút.
– Ngâm măng thái nhỏ trong nước muối, luộc qua 2 lần nước sôi và rửa sạch.
– Phi hành và tỏi trong nồi, sau đó thêm măng và thịt vào xào đều.
– Cho nước lọc vào nồi, đợi sôi và nêm gia vị cho vừa ăn.
– Nếu muốn thịt mềm hơn, đun nhỏ lửa và nấu lâu hơn so với thời gian bình thường.
Đối tượng không nên ăn Măng Tre
– Đối với bà bầu: Mặc dù măng chứa các chất dinh dưỡng và khoáng chất, tuy nhiên cũng chứa một số độc tố, đặc biệt là glycoside, có khả năng tạo ra axit hydrocyanic và gây nôn mửa. Sử dụng măng có thể gây ngộ độc ở mức độ khác nhau ở bà bầu, bao gồm nôn mửa, đau bụng và nhức đầu.
– Đối với bệnh nhân thận: Người bị bệnh thận cần chú ý đến chế độ ăn uống của mình, đặc biệt là tránh măng do giàu canxi, không tốt cho người bị bệnh thận mãn tính hoặc suy thận.
– Đối với người đau dạ dày: Người bị đau dạ dày cần tuân thủ chế độ ăn uống của mình, tránh ăn măng do chứa một lượng lớn axit hydrocyanic, gây độc cho dạ dày, có thể làm tổn thương và gây ra tái phát của bệnh.
– Đối với bệnh nhân gout: Bệnh nhân gout cần cẩn thận với chế độ ăn uống của mình, tránh ăn măng do có thể tăng tổng hợp axit uric trong cơ thể, làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Lời kết
Nhu cầu sử dụng Măng Tre trên thị trường ngày nay đang gia tăng không ngừng. Vì vậy, hiểu biết cách trồng tre để thu hoạch măng sẽ mang lại lợi ích tuyệt vời. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin chia sẻ trong bài viết này có thể hỗ trợ bạn tạo ra những khu rừng tre có năng suất măng cao. Ngoài sản xuất măng tre, cây tre cũng mang lại lợi ích kinh tế đáng kể!