Sắn Dây là một nguyên liệu phổ biến trong các gia đình Việt Nam, chúng được sử dụng như một loại thuốc tự nhiên để điều trị cảm sốt và nhức đầu, cũng như làm dịu các vấn đề da như mụn nhọt và da nóng. Ngoài ra, loại củ này cũng có thể được biến thành nhiều món ăn ngon như chè và bột sắn dây pha nước. Trong bài viết này, Nuoitrong.com sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách trồng sắn dây để bạn có thể tham khảo và thực hiện!
Đặc điểm của Sắn Dây
Sắn Dây là một loại cây leo thuộc họ đậu với tên khoa học là Pueraria thomsonii, được trồng rộng rãi tại Việt Nam với mục đích sử dụng làm thức ăn và dược phẩm. Thời điểm lý tưởng để thu hoạch loại củ này là vào mùa đông, trong mùa xuân sắn dây phát triển với lượng thịt nhiều và vị ngọt đặc trưng.
Sắn dây là một loại củ có tuổi thọ lâu dài, với thân dây leo có thể dài lên đến 10m. Hệ rễ phát triển thành củ và các lá kép mọc xen kẽ, bao gồm 3 lá chét, có thể nguyên hoặc xẻ thùy. Hoa mọc thành cụm chùm, có màu xanh tím và tỏa ra hương thơm đặc trưng. Quả của cây giống như một chiếc giáp dẹt, màu vàng nhạt với bề mặt phủ lông mềm và có kết cấu thắt lại giữa các hạt.
Sắn Dây là một loại cây leo thuộc họ đậu phổ biến ở nước ta
Cách trồng Sắn Dây chi tiết
Đầu tiên, bạn cần thực hiện các bước chuẩn bị cẩn thận, sau đó chú ý tiến hành trồng theo đúng các kĩ thuật mà chúng tôi sẽ hướng dẫn ngay sau đây:
2.1 Thời vụ trồng
Sắn Dây thường được nhân giống vào tháng 2, thời gian lý tưởng để trồng là vào tháng 3, và thời điểm thu hoạch thường là từ tháng 10 đến tháng 11.
2.2 Chuẩn bị dụng cụ và giống
Để thực hiện kỹ thuật trồng Sắn Dây, những dụng cụ cần thiết bao gồm thùng xốp, bao tải, chậu và khay. Khi sử dụng chậu hoặc khay cần đảm bảo có lỗ thoát nước để tránh tình trạng ngập úng.
Có hai loại là sắn địa phương hoặc sắn ta thường được trồng theo hai phương pháp chính:
– Nhân giống bằng củ: Trong phương pháp này, bạn cần lựa chọn những củ chất lượng, đồng thời không bị nhiễm sâu bệnh. Sau đó, củ được cắt thành từng đoạn có độ dài khoảng từ 5 đến 7cm, tiếp theo rải tro bếp lên mặt cắt và để ở nơi khô ráo. Khi mặt cắt đã khô lại, củ có thể được mang ra trồng.
– Nhân giống bằng hom: Trong phương pháp này, những cành bánh tẻ được sử dụng và được cắt thành đoạn sao cho mỗi đoạn có từ 2 đến 3 mắt mầm. Sau đó, đoạn cành được giâm vào bầu đất trong khoảng từ 1 đến 1,5 tháng. Hơn nữa, bạn cần kiểm tra xem cây đã phát triển rễ hoàn chỉnh trước khi mang ra trồng.
Sắn Dây có thể được nhân giống bằng củ hoặc bằng hom
2.3 Làm đất
Trồng cây sắn dây tương đối dễ dàng, đặc biệt phù hợp với loại đất mùn, tơi xốp và giàu chất dinh dưỡng. Bạn có thể mua đất đã được chuẩn bị sẵn hoặc tự trộn đất với phân gà, phân trùn quế, xơ dừa, than bùn hoặc mùn hữu cơ,… Ngoài ra, bạn cần thực hiện bón lót trước khi trồng từ 15 – 20 ngày và tiến hành phơi ải đất để xử lý mầm bệnh.
2.4 Tiến hành trồng Sắn Dây
Phương pháp trồng Sắn Dây từ củ thường được áp dụng trong mô hình quy mô lớn như các hộ kinh doanh. Trong khi đó, trồng từ hom giâm là lựa chọn phù hợp cho các hộ gia đình nhỏ lẻ với số lượng cây ít (một vài gốc).
Trồng từ củ
Khoảng một tuần sau khi thu hoạch, để trồng sắn dây, bạn nên lựa chọn những củ sắn tốt, không bị nhiễm sâu bệnh. Tiếp theo, cắt củ thành các đoạn có chiều dài khoảng từ 6 đến 8cm và chấm mặt cắt bằng tro bếp. Sau đó, để củ ở môi trường thoáng mát và khô ráo cho đến khi vết cắt đã khô, sau đó mới đem trồng vào bầu hoặc hố đã chuẩn bị trước.
Nếu bạn muốn củ nảy mầm trước khi trồng, sau khi cắt và chấm mặt cắt bằng tro bếp, bạn có thể chuẩn bị rơm rạ, bao tải hoặc trấu để đặt củ rải thành từng lớp. Đồng thời hãy rải tro bếp và phân lân trên mỗi lớp củ. Ở phía trên cùng, bạn nên phủ một lớp rơm đủ dày và giữ cho môi trường mát mẻ. Hàng ngày, tưới nước để duy trì độ ẩm cần thiết. Sau khoảng 2 đến 3 tuần, củ sẽ nảy mầm và sẵn sàng để trồng.
Bạn cần chuẩn bị hố trồng bằng cách đào các hố cách nhau khoảng 2m, kích thước mỗi hố trồng là 0,8m x 0,8m và độ sâu khoảng 0,3 đến 0,5m. Dưới đáy hố trồng, đổ một lớp mùn lá cây hoặc rơm rạ.
Trên lớp mùn, bạn cần phủ một lớp đất bột mịn dày khoảng từ 5 đến 10cm. Đặt cây sắn dây đã nảy mầm và phủ đất mùn và rơm rạ lên trên. Lưu ý để phần mầm của cây hở ra để chúng có thể phát triển.
Sau khi trồng, bạn hãy tưới nước đủ ẩm hàng ngày và che nắng nếu khu vực có nắng toàn bộ ngày. Từ đó sẽ giúp hạn chế sự bay hơi của nước và bảo vệ cây khỏi nhiệt độ cao.
Để trồng sắn dây từ củ, bạn nên lựa chọn những củ sắn tốt, không bị nhiễm sâu bệnh
Trồng từ giâm hom
Phương pháp trồng từ giâm hom sẽ đơn giản hơn. Bạn có thể cắt những đoạn dây dài khoảng 1m, sau đó quấn lại thành vòng tròn đường kính 20 – 25cm và giâm chúng vào bầu đất ẩm. Sau khoảng 1 đến 1,5 tháng, lúc này bạn hãy kiểm tra xem đã nảy mầm chưa. Đặc biệt lưu ý cần thường xuyên bổ sung nước vào bầu đất để đảm bảo đủ độ ẩm.
Cách chăm sóc Sắn Dây đúng kĩ thuật
Sau khi đã hoàn thành quá trình trồng Sắn Dây, bạn đừng quên chú ý đến thực hiện các bước chăm sóc nhằm giúp cây có thể tiếp tục sinh trưởng tốt nhé:
3.1 Làm giàn
Vì sắn dây là loại cây leo, khi thân cây đã dài hơn 20cm, bạn cần thiết kế giàn để hỗ trợ cây bám. Khi cây sắn đã cao khoảng 1m, lúc này bạn hãy cuộn dây lại và phủ đất mùn lên phần trên để tạo tầng củ thứ hai.
3.2 Bón phân
Để đảm bảo sự phát triển tốt của cây Sắn Dây, bạn nên chia việc bón phân thành hai đợt theo chu kỳ phát triển của cây.
– Đợt 1: Khoảng 1 tháng sau khi trồng, bạn nên sử dụng urê pha loãng và tưới nước bổ sung theo tỷ lệ 2 muỗng cafe urê pha loãng cho mỗi 8 lít nước.
– Đợt 2: Khoảng 3 tháng sau khi trồng, bạn nên bón phân NPK 16-16-8 và 5-10 kg phân chuồng cho mỗi gốc cây.
Bạn nên bón phân thành hai đợt theo chu kỳ phát triển của cây
3.3 Tưới nước
Cây Sắn Dây không đòi hỏi phải tưới nước quá nhiều, bạn chỉ cần tưới khi thời tiết nắng nóng kéo dài.
3.4 Phòng trừ sâu bệnh hại
Trong quá trình thực hiện phương pháp trồng Sắn Dây thường phải đối mặt với sâu bệnh hại. Một số bệnh phổ biến thường gặp trên cây bao gồm sâu ăn lá, rầy rệp, nhện đỏ và khảm lá.
Khi cây bị sâu cuốn lá, bạn cần sử dụng sản phẩm Leven là một biện pháp phòng trừ hiệu quả.
Đối với rầy rệp và nhện đỏ, bạn có thể phun phòng bằng sản phẩm Venri để ngăn chặn sự lây lan của chúng.
Đối với bệnh khảm lá, bạn nên sử dụng sản phẩm Tabi là một biện pháp hiệu quả để phòng trừ bệnh.
Thu hoạch Sắn Dây
Khi lá trên cây chuyển từ màu xanh sang màu vàng, đó là lúc có thể thu hoạch. Thời gian lý tưởng để thu hoạch là sau khoảng 8 – 9 tháng kể từ khi trồng.
Bạn có thể thu hoạch Sắn Dây sau khoảng 8-9 tháng từ khi trồng
Công dụng của bột Sắn Dây
Là một sản phẩm từ thiên nhiên và chứa lượng dưỡng chất vô cùng dồi dào, do đó bổ sung bột Sắn Dây sẽ mang lại những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe như:
5.1 Giúp giải nhiệt cho cơ thể
Bột Sắn Dây được biết đến trong y học cổ truyền với tên gọi cát căn, được xem như một loại thuốc có tính hàn và có khả năng giải nhiệt hiệu quả. Do đó, khi gặp tình trạng nóng trong cơ thể hoặc sốt, sử dụng bột sắn dây là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để hạ nhiệt.
5.2 Hỗ trợ quá trình trao đổi chất
Bột Sắn Dây có khả năng cải thiện các quá trình trao đổi chất trong cơ thể bằng cách giảm tốc độ tiêu hóa thức ăn và cải thiện mức độ nhạy cảm của tế bào đối với insulin. Từ đó sẽ giúp cải thiện nồng độ đường huyết và lượng cholesterol trong máu.
Ngoài ra, sử dụng bột sắn dây có thể giúp phòng chống các bệnh liên quan đến rối loạn trao đổi chất trong cơ thể như béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường.
Bột sắn dây giúp hỗ trợ quá trình trao đổi chất rất hiệu quả
5.3 Giúp giảm cân
Lượng tinh bột trong bột sắn dây có thể giúp hạn chế cơn thèm ăn, tăng cảm giác no và duy trì cảm giác no lâu hơn, đồng thời giảm lượng calo cơ thể hấp thu. Do đó, sử dụng bột sắn dây có thể giúp giảm lượng thức ăn tiêu thụ hàng ngày, giúp hỗ trợ hiệu quả trong quá trình giảm cân.
Bạn có thể pha bột sắn dây với nước cốt chanh để tạo thành một thức uống hỗ trợ giảm cân hàng ngày, đồng thời nên uống trước bữa sáng khoảng 20 phút.
5.4 Hỗ trợ sức khỏe đường ruột
Các chất dinh dưỡng có trong bột sắn dây có thể thúc đẩy sự phát triển của vi sinh vật có lợi trong đường ruột, từ đó giúp cơ thể đối phó với các vấn đề hệ tiêu hóa, đặc biệt là bệnh viêm ruột.
Ngoài ra, bột sắn dây cũng có khả năng bảo vệ lớp biểu mô niêm mạc ruột khỏi tổn thương bằng cách sản xuất axit butyric.
5.5 Giúp giải khát
Tinh bột nguyên chất từ sắn dây cũng giúp giải tỏa cảm giác khát và chống mệt mỏi hiệu quả. Bạn có thể lấy một ít bột sắn dây, thêm một ít đường và pha cùng nước sôi để nguội, sau đó khuấy đều và uống trong mùa hè hoặc khi làm việc vất vả. Một cốc bột sắn dây vào thời điểm này có thể giúp giảm cảm giác say nắng, giảm đau đầu và giúp bạn cảm thấy sảng khoái hơn.
Uống bột sắn dây có thể giúp giải khát và chống lại cơn mệt mỏi
5.6 Tốt cho hệ tiêu hóa
Tinh bột từ sắn dây cũng hỗ trợ quá trình tiêu hóa ở người bệnh mắc viêm loét dạ dày. Tinh bột này khi tiêu hóa sẽ giúp trung hòa axit trong dạ dày, từ đó giúp cải thiện cảm giác thoải mái và tạo điều kiện thuận lợi khi ăn uống.
5.7 Bổ sung sắt cho cơ thể
Sắn dây hoặc bột sắn dây là nguồn cung cấp sắt tự nhiên rất tốt cho cơ thể. Uống 1 cốc sắn dây có thể cung cấp khoảng 13% lượng sắt mà cơ thể cần hàng ngày, từ đó giúp cải thiện tình trạng thiếu máu.
5.8 Chống oxi hóa
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, một cốc bột sắn dây có thể cung cấp khoảng 8% lượng mangan mà cơ thể cần. Mangan là một loại khoáng chất quan trọng giúp hỗ trợ chuyển hóa cholesterol và axit amin, đồng thời giúp cơ thể chống lại quá trình oxy hóa và giữ cho cơ thể khỏe mạnh.
5.9 Tốt cho xương khớp
Nếu xương khớp của bạn đang dần xuống cấp, canxi là một chất cần thiết cho sức khỏe của xương. Canxi không chỉ là một khoáng chất quan trọng giúp tăng cường sức mạnh của xương và răng mà còn hỗ trợ cải thiện các vấn đề liên quan đến xương, răng. Bột sắn dây chứa một lượng canxi đáng kể, từ đó giúp cải thiện sức khỏe của xương và răng một cách hiệu quả.
Trong bột sắn dây có chứa hàm lượng canxi dồi dào, giúp hỗ trợ sức khỏe của xương và răng
5.10 Tốt cho bà bầu
Hàm lượng Folate trong sắn dây là khá cao, giúp hỗ trợ quá trình tạo ADN và phân chia tế bào. Ngoài ra, lượng vitamin B trong sắn dây cũng là một yếu tố quan trọng cần được bổ sung thường xuyên trong thai kỳ để giảm nguy cơ tình trạng khuyết tật ống thần kinh. Vì vậy, bột sắn dây là một loại thực phẩm rất thích hợp cho bà bầu.
Cách dùng bột Sắn Dây trong các bài thuốc chữa bệnh
Bên cạnh các lợi ích về sức khỏe, bột sắn dây còn là một thành phần quan trọng trong các bài thuốc truyền thống chữa bệnh như sau:
– Chữa nôn và đau đầu do cảm, trúng gió: Nấu bột sắn dây cùng gạo tẻ thành cháo và thêm vài lát gừng giã nát. Uống cháo từ 3 đến 5 ngày.
– Điều trị viêm họng: Bột sắn dây giúp tăng cường khả năng kháng viêm của cơ thể và ức chế một số loại vi khuẩn có hại, giúp chữa viêm họng hiệu quả. Khi bị viêm họng, bạn có thể sử dụng 10 – 15 gram bột sắn dây pha cùng nước nóng để uống.
– Giải ngộ độc rượu: Hòa tan bột sắn dây cùng một chút đường hoặc muối và thêm nước cốt chanh để giải ngộ độc rượu.
– Chống ngứa do mồ hôi: Sử dụng hỗn hợp gồm 5 gram bột sắn dây, 5 gram thiên hoa phấn và 20 gram hoạt thạch để rắc lên vùng da bị ngứa.
– Tiêu chảy giống kiết lỵ: Uống bột sắn dây pha cùng nước ấm và một chút đường có thể giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy này.
– Điều trị kiết lỵ do nhiệt: Nấu chín bột sắn dây thành đặc và chia thành 2 đến 3 lần để ăn trong ngày, đồng thời uống bột sắn dây.
Bột sắn dây được sử dụng rất nhiều như một thành phần trong các bài thuốc chữa bệnh
Một số sai lầm phổ biến khi sử dụng bột Sắn Dây
Pha sắn dây trực tiếp với nước lạnh để tạo nước giải khát đã trở thành một thói quen phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, đây là một thói quen không tốt và có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực cho sức khỏe.
Hầu hết các loại sắn dây mà chúng ta thường sử dụng hàng ngày đều được chế biến thủ công, không thể loại bỏ hoàn toàn các tạp chất bên trong, do đó có thể dẫn đến tình trạng nhiễm khuẩn.
Hơn nữa, pha sắn dây trực tiếp với nước lạnh có thể gây đau bụng và tiêu chảy, vì vậy nên nấu chín khi sử dụng hoặc pha với nước nóng để tránh những tác động phụ không mong muốn. Ngoài ra, do sắn dây có tính hàn nên nếu sử dụng với nước lạnh thường xuyên có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe.
Trên một số diễn đàn Internet có đề cập đến việc pha sắn dây kết hợp với mật ong và ướp thêm hoa bưởi. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng theo hai phương pháp này. Theo một số nghiên cứu khoa học, kết hợp sắn dây với mật ong có thể sinh ra một số chất có hại cho sức khỏe. Còn nếu ướp hoa bưởi với nước sắn dây có thể làm giảm đi lượng dược liệu có trong sắn dây ban đầu.
Sử dụng bột Sắn Dây sao cho đúng cách?
Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên pha bột sắn dây với nước nóng. Thông thường, bạn có thể sử dụng 1 muỗng canh bột sắn pha cùng một ly nước sôi, tùy thuộc vào liều lượng sử dụng cá nhân. Trong quá trình pha, hãy khuấy đều để bột tan đều, tránh tình trạng vón cục. Ngoài ra, bạn cũng có thể thêm một chút nước cốt chanh để tăng hiệu quả giảm cân.
Thời điểm sử dụng sắn dây trong ngày gây ra nhiều tranh cãi. Một số ý kiến cho rằng nên sử dụng vào buổi sáng hoặc tối để đạt hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, buổi sáng thường là thời điểm lượng hormone trong máu thấp, do đó nếu bạn có huyết áp thấp hoặc cơ thể yếu thì nên hạn chế sử dụng vào thời gian này.
Sử dụng sắn dây vào buổi tối có thể làm hệ tiêu hóa của cơ thể hoạt động liên tục, ảnh hưởng đến dạ dày theo thời gian. Đồng thời lưu ý quan trọng là không nên sử dụng khi đói.
Do đó, thời điểm tốt nhất để sử dụng là sau bữa ăn trưa hoặc tối, từ 30 phút đến 1 tiếng sau khi ăn.
Ngoài ra, sắn dây còn được sử dụng trong một số trường hợp sau:
– Khi có cảm giác nắng nhức đầu, đau bụng đi ngoài giống như kiết lỵ, bạn có thể hòa bột sắn dây kèm theo một chút đường để uống.
– Để chống ngứa do mồ hôi gây ra, bạn có thể sử dụng hỗn hợp gồm 5g bột sắn dây, 5g thiên hoa phấn và 20g hoạt thạch, sau đó rắc lên những khu vực bị ngứa.
– Khi cảm thấy cồn cào khát nước ở vùng ngực và bụng, bạn có thể trộn 120g sắn dây với 15g gạo tẻ để nấu cháo hàng ngày để giảm tình trạng này.
– Để chữa ngộ độc rượu, bạn có thể hòa sắn dây với một chút đường và có thể thêm nước cốt chanh. Ngoài ra cũng có thể sử dụng muối thay cho đường để tăng hiệu quả của phương pháp này.
Bạn nên pha bột sắn dây với nước nóng sẽ có hiệu quả tốt nhất
Một số lưu ý khi sử dụng bột Sắn Dây
– Không lạm dụng dù cho cơ thể có khỏe mạnh đến đâu, lời khuyên là chỉ nên sử dụng một cốc mỗi ngày để đảm bảo an toàn.
– Theo quan điểm của đông y, hàn tính của sắn dây khá mạnh mẽ, vì vậy trẻ em nên tránh sử dụng quá nhiều để tránh các vấn đề như lạnh bụng và tiêu chảy.
– Phụ nữ mang thai nếu cảm thấy mệt mỏi và cơ thể cảm thấy lạnh không nên sử dụng bột sắn vì tính hàn của chúng có thể làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, nếu cảm thấy nóng, nước sắn dây có thể giúp cơ thể dễ chịu. Đặc biệt, tránh sử dụng bột sắn dây cho phụ nữ mang thai bị động thai để tránh nguy cơ sảy thai.
– Lượng đường sử dụng để pha chế cũng cần được kiểm soát để tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
– Sắn dây đang phổ biến trên thị trường và khó kiểm soát chất lượng. Đồng thời sử bột kém chất lượng có thể gây hại đến sức khỏe. Vì vậy, bạn chỉ nên mua từ các cơ sở uy tín và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để đảm bảo an toàn.
Lời kết
Qua bài viết trên, bạn đã nắm vững được cách trồng Sắn Dây một cách hiệu quả để thu hoạch củ to khổng lồ. Chúng tôi đã chia sẻ hết những bí kíp cho bạn, bây giờ chỉ cần bạn bắt tay vào thực hiện thôi. Đừng quên luôn theo dõi Nuoitrong.com để có thêm nhiều thông tin hữu ích về cách trồng và chăm sóc các loại cây nhé!
