Cải Cầu Vồng nghe có vẻ mới mẻ nhưng rất quen thuộc, đó là một loại cải có lá đầy màu sắc và giàu dinh dưỡng. Chúng là sự lựa chọn hoàn hảo nếu bạn muốn mang đến sự độc đáo cho các món ăn gia đình. Ngoài ra, trồng những luống cải cầu vồng tươi tốt sẽ chắc chắn làm cho khu vườn của bạn trở nên đa dạng và hấp dẫn hơn. Cách trồng loại cải này rất đơn giản, và Nuoitrong.com sẽ hướng dẫn bạn chi tiết ngay sau đây nhé!
Đặc điểm, nguồn gốc Cải Cầu Vồng
Cải cầu vồng (Beta vulgaris subsp.) có nguồn gốc từ các nước phương Tây như Mỹ, Úc, và được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như củ cải seakale, củ cải lá, củ cải bạc, thuộc họ Flavescens. Tên gọi “cải cầu vồng” xuất phát từ đặc điểm nổi bật về màu sắc của nó.
Đây là một loại rau thân thảo, có lá màu xanh với nhiều vết nhăn và được nối nhau bằng các đường gân màu sắc đa dạng như đỏ, vàng, cam, trắng, tạo nên một bức tranh sặc sỡ. Phần cuống lá của cải cầu vồng thường mang màu trắng; tuy nhiên, giống cây cải cầu vồng với phần cuống màu vàng hoặc đỏ thường được ưa chuộng và phổ biến hơn trong quá trình trồng cây.
Đặc điểm hình thái của Cải Cầu Vồng
Cách gieo hạt giống Cải Cầu Vồng
Để hạt giống nảy mầm đều và mạnh mẽ, trước hết bạn nên chọn vỉ xốp gieo hạt có đục lỗ. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng chiếc ly nhựa hoặc túi bầu ươm hạt giống làm từ nilon.
2.1 Ngâm ủ hạt giống
Để đạt hiệu suất tốt nhất khi nảy mầm hạt giống rau Cải Cầu Vồng, bạn hãy ngâm chúng trong nước ấm trong khoảng 12 giờ. Sau đó, đặt hạt giống trong một khăn ẩm và chờ cho đến khi chúng nứt mầm trước khi tiến hành gieo.
2.2 Cách làm đất để gieo hạt
Đối với quá trình ươm hạt giống Cải Cầu Vồng, trước hết, bạn nên sử dụng đất sạch đã được loại bỏ toàn bộ các viên đất lớn và sỏi đá. Sau đó, hãy trộn đất với phân hữu cơ đã được ủ hoai theo tỉ lệ 1:1, đảm bảo trộn đều và tạo độ tơi cho đất.
Sau khi đã chuẩn bị đất, bạn có thể đổ đất đã trộn vào các lỗ trong khay ươm hạt. Hãy sử dụng tay để nhẹ nhàng ấn đất trong khay, giúp đạt được độ nén mong muốn.
Đối với việc gieo hạt giống, bạn nên gieo 1 hạt giống cho mỗi lỗc trong khay ươm để đảm bảo sự phát triển đều đặn của cây.
Sau khi gieo hạt, hãy phủ một lớp đất mỏng lên trên hạt giống và đảm bảo chúng không bị hở hoặc trồi lên. Từ đó sẽ giúp tạo ra môi trường ổn định và bảo vệ hạt giống khỏi yếu tố bên ngoài.
Khi đã hoàn tất các bước trên, bạn hãy sử dụng bình tưới phun sương để đảm bảo đất trong khay ươm đủ ẩm. Hơn nữa, trước khi tưới, bạn cần điều chỉnh vòi phun sao cho tia nước rộng và mịn nhất, tránh làm xói đất trong khay.
Hạt giống Cải Cầu Vồng sẽ bắt đầu nảy mầm sau khoảng 5 đến 7 ngày kể từ ngày ươm hạt vào khay. Sau khi gieo hạt, trong vòng 3 tuần, cây con đã sẵn sàng được trồng vào vườn hoặc chậu.
Bạn nên sử dụng đất sạch đã được chuẩn bị kĩ lưỡng trước khi ươm hạt Cải Cầu Vồng
Cách trồng Cải Cầu Vồng
Bạn có thể trồng Cải Cầu Vồng trong vườn hay trong chậu tùy thuộc vào điều kiện cụ thể.
3.1 Trồng trong vườn
– Xử lý đất trồng: Trước khi tiến hành trồng cây, bạn nên thực hiện quy trình xử lý đất trong khoảng từ 7 đến 10 ngày. Đầu tiên, dọn sạch vùng trồng bằng cách loại bỏ cỏ dại trong vườn. Sau đó, xới đất sâu khoảng 25cm và thêm vôi vào đất để tiêu diệt côn trùng gây hại cũng như ngăn chặn mầm bệnh. Nếu đất có nhiều sỏi đá, bạn hãy loại bỏ chúng hoàn toàn để tránh làm cản trở quá trình trồng cây.
– Bón phân: Sau 10 ngày từ khi thêm vôi tiếp theo sẽ là bước bón phân. Hãy sử dụng phân hữu cơ đã ủ hoai hoặc phân vi sinh, sau đó sử dụng cuốc để đều phân vào đất, tạo cho đất trở nên tơi xốp và dễ trồng.
– Lên luống: Để đảm bảo đất có khả năng thoát nước tốt, bạn hãy tạo các luống với chiều rộng khoảng 1,5 mét mỗi luống và chiều cao 20cm. Đồng thời bề mặt luống nên được san phẳng.
– Trồng cây xuống đất: Bạn nên sử dụng tay để nhẹ nhàng đẩy phần đáy ở mỗi ô ươm hạt, làm cho bầu cây nảy lên. Sau đó, mang cây lên luống và sử dụng xẻng cầm tay để đào một hố sâu khoảng 10cm. Đặt bầu cây vào hố, lấp đất để phủ kín phần gốc cây và nhấn chặt để cây đứng vững.
Sau khi trồng cây Cải Cầu Vồng xuống đất, bạn hãy tưới nước ngay lập tức để đảm bảo rễ cây phát triển nhanh chóng và tránh tình trạng héo cây.
Bạn có thể lựa chọn trồng Cải Cầu Vồng trong vườn hay trong chậu tùy thuộc vào nhu cầu và mong muốn cá nhân
3.2 Trồng trong chậu
Đối với việc trồng cây Cải Cầu Vồng trong chậu, bạn nên chọn lựa chậu cẩn thận để đảm bảo sự phát triển ổn định của cây. Với chiều cao có thể đạt tới 30cm, bạn nên chọn những chiếc chậu có đường kính lớn và độ sâu tối thiểu 20cm. Đặc biệt, dưới đáy chậu cần có nhiều lỗ thoát nước để tránh tình trạng dư nước gây hại cho cây.
Quá trình chuẩn bị đất trồng trong chậu cũng đòi hỏi sự cẩn trọng. Trong khi xử lý đất tương tự như khi trồng trong vườn, bạn cần trộn phân hữu cơ vào đất với tỉ lệ 1 phân : 1 đất. Điều này quan trọng để đảm bảo cây nhận đủ dinh dưỡng, đặc biệt là với loại cây như Cải Cầu Vồng có thời gian sống kéo dài.
Sau đó bạn hãy sử dụng xẻng cầm tay để đào một hố có chiều sâu 10cm chính giữa chậu, đặt bầu cây vào, tiếp theo lấp đất kín gốc và nén chặt đất chung quanh gốc. Đồng thời tưới nước ngay lập tức để bắt đầu quá trình phát triển của cây trong môi trường mới.
Với mỗi chậu tròn đường kính 20cm, bạn chỉ nên trồng một cây Cải Cầu Vồng con để đảm bảo sự phát triển không bị cản trở. Trong trường hợp chậu vuông, hãy duy trì khoảng cách ít nhất 30cm giữa các cây để tránh tình trạng quá mật độ. Điều này đặc biệt quan trọng khi cây phát triển lớn, tán cây mở rộng ra nhiều.
Cách chăm sóc Cải Cầu Vồng
– Tưới nước: Trong những ngày nắng nóng, việc tưới nước cho cây Cải Cầu Vồng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bạn cần thực hiện tưới nước hai lần mỗi ngày, vào sáng sớm và chiều mát. Rau cải cầu vồng là loại cây ưa độ ẩm và việc duy trì mức nước đủ sẽ làm cho lá cây phát triển to và mềm mại hơn, từ đó đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của cây.
– Bón phân: Để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của cây, bạn nên bổ sung phân hữu cơ như phân ủ hoai, đạm cá, dịch trùn quế hoặc phân vi sinh. Thực hiện việc này mỗi nửa tháng một lần để đảm bảo rằng cây luôn có nguồn dinh dưỡng cần thiết.
– Phòng ngừa sâu bệnh: Cải Cầu Vồng ít bị tấn công bởi sâu, rầy, bọ nhảy và cũng khá kháng nấm bệnh. Chính vì thế mà cây trở nên rất tiện lợi và phù hợp cho những người có lịch trình bận rộn, vì chúng yêu cầu ít công chăm sóc hơn so với nhiều loại rau khác.
Bạn cần chú ý tới lượng nước tưới, bón phân và phòng ngừa sâu bệnh khi chăm sóc Cải Cầu Vồng
Thu hoạch Cải Cầu Vồng
Sau khoảng 65-70 ngày kể từ ngày gieo hạt, bạn đã sẵn sàng để thu hoạch những cây Cải Cầu Vồng đầu tiên của mình. Cải cầu vồng trưởng thành sẽ có tán lá to, rộng, thân mập và phát triển lớn.
Ngoài ra, bạn cũng có thể thu hoạch bất cứ lúc nào khi cảm thấy cây đã đủ để ăn. Khi thu hoạch, bạn có thể hái cả cây hoặc chỉ hái lá từ phía ngoài vào phía trong, để lại những lá non để cây có thể tiếp tục phát triển và cung cấp nguồn thực phẩm liên tục. Từ đó sẽ giúp duy trì sự sinh sản và thuận tiện cho việc chế biến.
Bạn có thể thu hoạch Cải Cầu Vồng sau khoảng từ 65-70 ngày gieo hạt
Lợi ích khi trồng Cải Cầu Vồng
Trước khi thêm Cải Cầu Vồng vào chế độ ăn hàng ngày, bạn cần hiểu rõ một số tác dụng nổi bật của loại cải này để có một chế độ ăn hợp lý.
6.1 Chống oxi hóa
Cải Cầu Vồng là một nguồn giàu chất chống oxy hóa, bao gồm nhóm polyphenol và flavonoid, những hợp chất này có khả năng chống lại sự hoạt động có hại của các gốc tự do, từ đó giúp phòng tránh một số bệnh cho cơ thể.
Cụ thể polyphenol, vitamin C, vitamin E và các sắc tố thực vật carotenoid (như beta-carotene) đều là những chất dinh dưỡng quan trọng giúp tế bào chống lại tác động gây hại từ các gốc tự do, giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính.
Bên cạnh đó, kết quả phân tích từ 18 cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người tiêu thụ nhiều beta-carotene thông qua Cải Cầu Vồng có thể giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi so với những người tiêu thụ ít.
Ngoài ra, chất chống oxy hóa nhóm flavonoid có trong Cải Cầu Vồng như rutin, quercetin, vitexin và kaempferol, cũng được biết đến với đặc tính chống ung thư, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động có hại của các yếu tố gốc tự do.
Cải Cầu Vồng có khả năng chống oxi hóa rất cao đồng thời giúp phòng chống một số các loại bệnh rất tốt
6.2 Cung cấp nhiều chất xơ cho cơ thể
Cải Cầu Vồng chứa một lượng đáng kể chất xơ, là dưỡng chất hỗ trợ cơ thể duy trì cân nặng lý tưởng, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư và củng cố sức khỏe tim mạch.
Hơn nữa, chất xơ có trong loại cải này trở thành nguồn thức ăn cho vi khuẩn có lợi, sinh sống trong đường ruột, tăng cường sức khỏe của ruột và chậm quá trình tiêu hóa. Từ đó sẽ giúp duy trì và kiểm soát hàm lượng đường và cholesterol trong cơ thể.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chất xơ trong Cải Cầu Vồng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm cân hiệu quả và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày, ruột kết và bệnh tim.
6.3 Cung cấp lượng vitamin K
Cải Cầu Vồng là nguồn giàu vitamin K, một chất dinh dưỡng quan trọng trong quá trình đông máu và rất có lợi cho sức khỏe của hệ xương.
Vitamin K được chia thành hai loại chính là K1 (phylloquinone) và K2 (menaquinone), cả hai đều là loại chất hòa tan trong chất béo. Trong Cải Cầu Vồng vitamin K1 với tên gọi phylloquinone được tìm thấy với lượng lớn. Mỗi cốc cải cầu vồng (175g) cung cấp đến 716% RDI (Lượng tiêu thụ hàng ngày khuyến nghị) của vitamin K1. Vitamin K1 là chất cần thiết để hỗ trợ quá trình đông máu và tham gia vào nhiều chức năng của tế bào khác.
Ngoài ra, vitamin K đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe của xương bởi chúng giúp thúc đẩy sản xuất osteocalcin, một loại protein quan trọng tham gia vào quá trình hình thành và duy trì sức khỏe của xương. Hơn nữa, tiêu thụ đủ lượng vitamin K từ nguồn như Cải Cầu Vồng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ loãng xương và gãy xương.
6.4 Có lợi cho tim mạch
Cải Cầu Vồng đã được chứng minh có khả năng duy trì huyết áp khỏe mạnh nhờ hàm lượng kali, magie và canxi. Ngoài ra, chất xơ có trong loại cải này cũng giúp giảm hàm lượng cholesterol bằng cách ức chế quá trình sản xuất cholesterol từ gan và thúc đẩy việc bài tiết thêm cholesterol trước khi được hấp thụ vào máu, qua đó cải thiện sức khỏe tim mạch.
Bên cạnh đó, kết quả của một nghiên cứu trên 173.000 người đã chỉ ra rằng việc bổ sung một khẩu phần rau xanh mỗi ngày đóng góp vào việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim lên đến 11%. Trong đó, việc tiêu thụ 1.5 khẩu phần Cải Cầu Vồng mỗi ngày được liên kết với mức giảm tỷ lệ mắc bệnh tim lên đến 17% so với những người ít tiêu thụ rau.
Ăn Cải Cầu Vồng có khả năng cải thiện các vấn đề sức khỏe tim mạch
6.5 Giúp kiểm soát lượng đường trong máu
Cải Cầu Vồng nhờ chứa chất xơ và chất chống oxy hóa nên có khả năng hỗ trợ và kiểm soát hiệu quả lượng đường trong máu, đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Hơn nữa, chất xơ trong Cải Cầu Vồng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mức đường huyết ổn định. Chúng giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, làm giảm tốc độ đường hấp thụ vào máu và ngăn chặn tình trạng tăng đột ngột của lượng đường trong máu. Đặc biệt, chất xơ còn giúp giảm kháng insulin, là hiện tượng tế bào không phản ứng đúng với insulin, một yếu tố liên quan đến bệnh tiểu đường, béo phì và các vấn đề tim mạch.
Ngoài ra, Cải Cầu Vồng còn chứa nhiều chất chống oxy hóa như axit alpha-lipoic (ALA), đã được chứng minh có khả năng giảm kháng insulin và cải thiện nhiều biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường và tổn thương thần kinh. Từ đó giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
6.6 Giúp duy trì cân nặng
Cải Cầu Vồng với lượng calo thấp nhưng giàu chất xơ, từ đó giúp duy trì cân nặng lý tưởng. Thực tế đã chứng minh rằng việc bổ sung các loại rau giàu chất xơ, bao gồm cả Cải Cầu Vồng có thể tăng cảm giác no sau bữa ăn, từ đó giúp ngăn chặn việc ăn vặt và giảm việc tiêu thụ các thực phẩm khác.
Một nghiên cứu trên 120 người lớn thừa cân đã chỉ ra rằng nhóm người ăn với lượng rau gấp đôi so với nhóm đối chứng đạt được hiệu quả giảm cân cao hơn và trải qua trạng thái no sau bữa ăn.
6.7 Hỗ trợ tiêu hóa
Cải Cầu Vồng được biết đến là một loại rau hỗ trợ hệ tiêu hóa bằng cách giảm viêm nhiễm trong đường tiêu hóa và thúc đẩy sự co bóp của ruột. Qua đó, quá trình loại bỏ chất độc hại khỏi cơ thể trở nên hiệu quả hơn. Đặc biệt, lượng betalains và nitơ tan trong nước có trong cải cầu vồng được hấp thụ và chuyển hóa thành sắc tố “cầu vồng”. Từ đó không chỉ thúc đẩy hoạt động của các chất chống oxy hóa mà còn đồng thời giúp chống viêm trong ruột.
6.8 Nâng cao khả năng nhận thức
Theo nhiều nghiên cứu, Cải Cầu Vồng với hàm lượng betalain cao, được cho là có khả năng giảm nguy cơ các rối loạn căng thẳng, bao gồm các bệnh thoái hóa thần kinh.
Hơn nữa, lượng betalains dồi dào cùng với một loạt các chất chống oxy hóa trong cải cầu vồng có thể giúp bảo vệ các tế bào não khỏi đột biến DNA và tổn thương do oxy hóa quá mức. Từ đó có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh như Alzheimer và Parkinson, những bệnh liên quan đến thoái hóa thần kinh.
Ngoài ra, Cải Cầu Vồng cũng là một nguồn Kali và vitamin K tuyệt vời. Cả hai chất này đều quan trọng trong việc nâng cao khả năng nhận thức và có ảnh hưởng tích cực đối với sức khỏe não. Do đó Cải Cầu Vồng là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn lành mạnh để hỗ trợ sức khỏe tinh thần và nguy cơ mắc các bệnh thần kinh.
Cải Cầu Vồng có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thoái hóa thần kinh
6.9 Giúp nuôi dưỡng tóc, da và móng
Cải Cầu Vồng là nguồn cung cấp Biotin, một hợp chất hữu cơ có liên quan trực tiếp đến sức khỏe của tóc. Biotin giúp thúc đẩy sự phát triển của nang tóc, đồng thời ngăn chặn tình trạng rụng tóc. Hơn nữa, Biotin giúp chăm sóc da bằng cách ngăn chặn nấm, mụn trứng cá, giữ da không khô và không phát ban. Đồng thời, chúng còn cải thiện lưu thông máu đáng kể và tăng cường sức khỏe của móng tay.
6.10 Có lợi cho mắt
Cải Cầu Vồng là nguồn giàu lutein và zeaxanthin là những chất dinh dưỡng có lợi cho thị lực và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến mắt.
Lutein và zeaxanthin có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ võng mạc và giác mạc khỏi các rối loạn liên quan đến tuổi tác như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp và thoái hóa điểm vàng. Những chất này giúp giảm nguy cơ và ngăn chặn sự tiến triển của những vấn đề mắt phổ biến liên quan đến tuổi già.
Ngoài ra, betalains phytonutrient là một loại hợp chất chống oxy hóa khác trong Cải Cầu Vồng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe hệ thần kinh. Chúng hỗ trợ việc truyền tải tín hiệu thần kinh giữa mắt và não, đồng thời duy trì sức khỏe thần kinh thị giác. Do đó Cải Cầu Vồng không chỉ là một nguồn dinh dưỡng hữu ích cho thị lực mà còn đối với sự chăm sóc tổng thể của hệ thần kinh.
6.11 Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Lợi ích quan trọng nhất của Cải Cầu Vồng là khả năng điều hòa lượng đường trong máu, đặc biệt hữu ích cho bệnh nhân tiểu đường hoặc những người có nguy cơ phát triển bệnh này.
Cải Cầu Vồng chứa Flavonoid, một hợp chất có khả năng ức chế hoạt động của enzyme Alpha-Glucosidase trong ruột. Sự ức chế này giảm tốc độ hấp thụ Glucose qua thời gian tiêu hóa kéo dài và tiêu hóa Carbohydrate, từ đó ngăn chặn tăng đột ngột của đường huyết, một vấn đề nguy hiểm đối với bệnh nhân tiểu đường.
Ngoài ra, Cải Cầu Vồng còn thúc đẩy tái tạo nhanh chóng của các tế bào Beta tuyến tụy, đảm nhận vai trò quan trọng trong sản xuất Insulin. Điều này đặc biệt quan trọng vì tế bào Beta thường bị hư hại ở bệnh nhân tiểu đường. Hơn nữa, axit syringic được tìm thấy trong lá của loại cải này được biết đến với khả năng duy trì mức đường trong máu ổn định.
Ăn Cải Cầu Vồng có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
6.12 Phòng ngừa ung thư
Cải Cầu Vồng không phải là ngoại lệ trong danh sách các loại rau xanh giàu chất chống ung thư. Trong thực tế, loại rau cải Thụy Sĩ này được biết đến là một trong những loại rau giàu chất chống oxy hóa nhất trên hành tinh. Các nghiên cứu gần đây đã chứng minh rằng chiết xuất từ cải cầu vồng có khả năng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư trong cơ thể người và ổn định các nguyên bào sợi, đặc biệt là các tế bào liên quan đến các mô liên kết.
Hơn nữa, chất chống oxy hóa trong Cải Cầu Vồng có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư từ các khối u ở vùng vú, đại tràng, nội mạc tử cung, phổi và tuyến tiền liệt. Chính vì thế mà Cải Cầu Vồng ngày càng trở thành một lựa chọn dinh dưỡng hữu ích để hỗ trợ phòng ngừa ung thư và duy trì sức khỏe tổng thể.
Lời kết
Trên đây là đầy đủ kỹ thuật để trồng và chăm sóc cây Cải Cầu Vồng. Bạn có thể tham khảo để sớm có một vườn rau đẹp mắt, và bữa cơm gia đình của bạn sẽ thêm phần phong phú với những món ngon mới từ rau cải cầu vồng. Chúc các bạn thành công!
