Cải Chíp là một món ăn quen thuộc trong nhiều gia đình Việt, chúng được đánh giá rất cao về giá trị dinh dưỡng. Để đảm bảo năng suất và chất lượng cao khi trồng cải chíp, bạn nên áp dụng quy trình sản xuất theo đúng tiêu chuẩn và đúng kĩ thuật để đạt kết quả như mong đợi nhất! Cùng Nuoitrong.com khám phá những thông tin thú vị và hữu ích về rau cải chíp nhé
Đặc điểm, nguồn gốc Cải Chíp
Cải Chíp hay còn gọi là Bok Choy, là một loại rau có nguồn gốc từ châu Á và đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Tên gọi khác của chúng bao gồm cải thìa, Pak Choy hoặc Pak Choi. Cải Chíp thường được trồng trong vụ đông và có vị ngọt, tính mát, không độc. Thân của cây thường cao khoảng 23cm, có cuống dày, nhiều gân và chứa nhiều nước. Hoa của cây khá nhỏ và màu vàng, mọc trên các cuống cao.
Ngoài hương vị tươi ngon và hình dáng nhỏ nhắn, loại cải này còn được ưa chuộng bởi chứa một nguồn dinh dưỡng phong phú và có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Đặc điểm hình thái của Cải Chíp
Cách trồng Cải Chíp chi tiết
Dưới đây chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách gieo hạt để trồng Cải Chíp, nhưng trước hết bạn cũng cần tìm hiểu về những yếu tố môi trường xung quanh cho cây nữa nhé:
2.1 Thời vụ trồng
Trong vụ xuân hè, việc gieo hạt diễn ra từ tháng 3 đến tháng 4, sau đó thu hoạch từ tháng 5 đến tháng 6. Đối với vụ thu đông, quá trình gieo hạt diễn ra từ tháng 9 đến tháng 10, và sau đó thu hoạch từ tháng 11 đến tháng 12.
2.2 Chọn giống
Bạn cần sử dụng hạt giống có nguồn gốc rõ ràng với liều lượng khuyến nghị là 150 – 170 gram/500m2. Đồng thời lựa chọn giống chất lượng và không bị nhiễm bệnh. Trước khi gieo trồng, bạn cần tiến hành xử lý hạt giống và cây con từ nguồn sâu bệnh. Ngoài các giống địa phương, trong mùa khô, bạn có thể áp dụng giống nhập khẩu từ Trung Quốc và Thái Lan, trong khi mùa mưa thì có thể sử dụng giống TG1.
Quá trình xử lý hạt giống yêu cầu sử dụng thuốc Appencard Super 50FL với liều lượng 2 – 3cc/1 lít nước trong khoảng 15 phút, sau đó hạt giống được vớt ra để ráo nước. Tiếp theo, hạt giống được ủ ấm trong 1 đêm trước khi tiến hành gieo. Sau khi gieo, bạn cần phủ một lớp đất mỏng lên trên hạt giống, sau đó rải thuốc trừ côn trùng như kiến, bọ nhảy, sùng,… và phủ thêm một lớp rơm mỏng để chống mưa và duy trì độ ẩm trong mùa khô.
Khi cây con đạt 18 – 19 ngày tuổi và chuẩn bị trồng, trước khi nhổ cây con ra khỏi vườn 1 ngày, bạn cần tiến hành tưới phân DAP pha loãng với tỷ lệ 30g/10lít nước.
Bạn cần lựa chọn hạt giống cẩn thận, chất lượng và không bị nhiễm bệnh
2.3 Đất trồng
Đất thích hợp nhất cho việc trồng Cải Chíp là loại đất thịt nhẹ pha trộn với cát, có cấu trúc tơi xốp, đồng thời giàu mùn và chất dinh dưỡng. Trước khi thực hiện việc trồng, bạn cần đảm bảo loại bỏ hoàn toàn cỏ dại và tàn dư cây trồng.
Ngoài ra, quá trình làm đất cần được thực hiện một cách kỹ lưỡng, đảm bảo đất mịn và tơi nhỏ. Luống trồng cải chíp nên được nâng cao đến độ cao 20-25cm và có mặt luống rộng từ 1,0 đến 1,2m. Bề mặt luống cần được làm phẳng để thuận lợi cho việc thoát nước, từ đó giúp tránh tình trạng ngập úng khi mưa đến.
Đất trồng tốt nhất là đất thịt nhẹ pha trộn với cát, có cấu trúc tơi xốp, đồng thời giàu mùn và chất dinh dưỡng
2.4 Cách gieo hạt
Vì kích thước nhỏ của hạt giống, quá trình gieo cần thực hiện bằng cách trộn hạt giống với đất bột và sau đó chia đều để thực hiện 2 lượt gieo. Từ đó sẽ giúp hạt giống phân bố đồng đều trên bề mặt luống. Sau khi gieo hạt, bạn cần thực hiện cào nhẹ hoặc sử dụng tay xoa nhẹ để đảm bảo sự đồng đều trên mặt luống. Tiếp theo, bạn nên phủ một lớp rơm rạ hoặc trấu mỏng lên mặt luống. Cuối cùng, sử dụng ô doa để tưới nước sao cho đảm bảo duy trì độ ẩm cần thiết.
Cách chăm sóc Cải Chíp
Sau khi trồng cây Cải Chíp, bạn hãy đảm bảo chăm sóc đúng cách theo các yếu tố sau đây nhé:
3.1 Tưới nước
Sau khi trồng mạ, bạn nên tưới đầy đủ một lần vào ngày đầu tiên. Tiếp theo cần duy trì việc tưới nước đều đặn, khoảng mỗi 2-3 ngày một lần để đảm bảo cây luôn giữ được độ ẩm cần thiết. Với tần suất tưới nước này sẽ hỗ trợ sự phát triển ổn định của cây trong suốt quá trình trưởng thành.
Quá trình tỉa cây được thực hiện hai lần: lần đầu khi cây đạt 2-3 lá thật và lần thứ hai khi cây đạt 4-5 lá thật. Đối với mỗi lần tỉa, bạn cần giữ khoảng cách 5-7 cm giữa các cây để tạo điều kiện cho sự phát triển khỏe mạnh.
Ngoài ra, để duy trì sự phát triển của vườn rau, bạn cần thường xuyên làm cỏ và loại bỏ cây bệnh cũng như lá bệnh. Từ đó sẽ giúp tạo ra môi trường thoáng đãng cho ruộng rau, giúp giảm nguy cơ bị tấn công từ sâu bệnh hại.
Bạn cần thực hiện quá trình tưới nước đều đặn và thường xuyên cho cây
3.2 Kĩ thuật bón phân
Bạn nên sử dụng phân bón hữu cơ đúng chuẩn, đặc biệt là phân được ủ hoai mục kết hợp với phân hữu cơ vi sinh. Đồng thời nên tuyệt đối tránh sử dụng phân tươi chưa ủ hoai và không sử dụng phân tươi pha loãng để tưới. Thay vào đó, bạn cần sử dụng phân hóa học để bón thúc với lượng vừa đủ theo yêu cầu của từng loại rau. Đặc biệt, bạn nên kết thúc bón đạm qua lá trước khi thu hoạch 7-10 ngày sẽ giúp cây phát triển và đạt chất lượng tốt.
Trong quá trình bón lót, ở vườn ươm cần lót khoảng 5-6 kg phân hữu cơ sinh học Better HG 01/10 m2. Trên ruộng trồng, lớp bón lót gồm 50 kg phân hữu cơ vi sinh năm tốt I với hàm lượng phân là 01/100 m2.
Với quá trình bón thúc, ở vườn ươm, bạn cần rãi vôi hoặc tro bếp ở liếp ươm khoảng 1kg/100m2 trừ kiến tha hạt. Sau khoảng 1 tuần sau khi gieo, bạn có thể tưới thúc nhẹ từ 1-2 lần bằng nước pha phân Better NPK 16-12-8-11+TE 0,5kg/20lít nước/100m2. Cây con 18-19 ngày sau khi gieo có thể nhổ cấy, và trước khi nhổ cấy, bạn cần tưới ướt đất bằng nước pha phân Better NPK 16-16-16-9+TE: 0,5kg/20lít nước/100m2 để cây dễ bén rễ sau khi trồng. Hơn nữa, bạn nên cấy từng đợt sẽ giúp cây dễ dàng trong quá trình chăm sóc.
Ngoài ra, bạn nên xử lý đất trước khi trồng bằng Basudin 10H và Sago super 3G. Sau khi trồng 10 ngày là giai đoạn cây phát triển thân lá mạnh, lúc này bạn cần bón thúc Better NPK 12-12-17-9+TE 5kg/100m2, rải giữa hàng, xới nhẹ để thoáng và lấp phân, đồng thời tưới nước đủ.
Bạn nên sử dụng phân bón hữu cơ đúng chuẩn, đặc biệt là phân được ủ hoai mục kết hợp với phân hữu cơ vi sinh
3.3 Phòng ngừa sâu bệnh hại
Bạn cần áp dụng các biện pháp phòng trừ, bao gồm:
Biện pháp canh tác
Sau khi hoàn tất quá trình thu hoạch, bạn cần cày sâu và phơi ải ngay lập tức nhằm chôn vùi các mầm mống sâu bệnh còn tồn tại trên mặt đất, giúp ngăn chặn khả năng lây nhiễm sang vụ trồng sau. Đặc biệt, quá trình vệ sinh đồng ruộng nên được thực hiện thường xuyên, bao gồm biện pháp thủ công như ngắt bỏ trứng và sâu non của các loại sâu như sâu tơ, bọ nhảy, sâu xanh bướm trắng và vợt bướm khi chúng đang trong quá trình vũ hóa.
Ngoài ra, bạn cũng nên sử dụng hạt giống chất lượng và không có dấu hiệu bệnh tật để đảm bảo sức khỏe của cây. Hơn nữa, bón phân cân đối theo quy trình kỹ thuật và đúng giai đoạn sinh trưởng cũng đóng vai trò quan trọng, giúp cây cải phát triển khỏe mạnh và chống chịu với sâu bệnh.
Trong mùa mưa, bạn cần làm giàn che và che phủ đất bằng rơm rạ hoặc màng che phủ nilon. Điều này không chỉ giúp bảo vệ cây trước tác động của mưa mà còn ngăn chặn việc đất bám lên cây, giảm nguy cơ nhiễm các loại bệnh. Trong trường hợp cần thiết, bạn cũng nên trồng cải trong nhà lưới cũng là một giải pháp để tăng cường sức khỏe cây và chống chịu bệnh tốt hơn.
Bên cạnh đó, để duy trì một môi trường trồng cây lành mạnh, bạn cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để theo dõi diễn biến thời tiết, tình hình sinh trưởng của cây và sự xuất hiện của sâu bệnh cũng như các thiên địch. Hơn nữa, bạn cần chú ý đặc biệt đến những loại sâu và bệnh như sâu tơ, bọ nhảy, sâu xanh bướm trắng, rệp, bệnh lở cổ rễ, thối nhũn và cũng theo dõi sự xuất hiện của các loại ký sinh, thiên địch như nhện bắt mồi, ong ký sinh, bọ 3 khoang, bọ rùa đỏ và dòi ăn rệp.
Bạn có thể dùng biện pháp canh tác hay sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phòng ngừa sâu bệnh hại cho cây
Dùng thuốc bảo vệ thực vật
Bạn chỉ nên sử dụng các loại thuốc được Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho phép sử dụng trên rau theo đúng quy định. Trong quá trình sử dụng thuốc, bạn cần tuân thủ nguyên tắc, ưu tiên lựa chọn thuốc có nguồn gốc sinh học và tuân thủ hướng dẫn cũng như thời gian cách ly được đề xuất cho từng loại thuốc.
Đối với việc kiểm soát bọ nhảy, bạn nên tiến hành phun khi mật độ của chúng đạt mức cao, sử dụng các chế phẩm như BT, ViBT…
Ngoài ra, trong trường hợp phải đối mặt với sâu tơ, bạn có thể sử dụng các loại thuốc như Biocin 16 WP, ViBT 3200WP, Bitadin WP, Dibamec 1.8EC.
Đối với rệp và sâu ăn lá khác, bạn có thể lựa chọn Cofidor, Trebon 30EC, Tango 800WG.
Hơn nữa, khi phải đối mặt với bệnh thối nhũn và chết cây, bạn có thể xử lý bằng cách sử dụng các loại thuốc như Carbenvil 50SC, Carben 50SC, Kasumin 2L.
Thu hoạch Cải Chíp
Thời gian từ quá trình gieo đến khi thu hoạch dao động khoảng 35-40 ngày, tùy thuộc vào loại giống và điều kiện thời vụ sản xuất. Đối với giai đoạn từ việc trồng cây con đến khi thu hoạch, thời gian mất khoảng 20-25 ngày. Trong quá trình thu hoạch, việc cắt thân cần được thực hiện khi đạt chiều dài 15-30 cm (baby 10-15cm), chú ý đến màu xanh và không có dấu hiệu ra ngồng để đảm bảo rau luôn tươi tắn.
Bên cạnh đó, thu hoạch rau nên diễn ra vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để đảm bảo chất lượng. Trong quá trình cắt rau, bạn cần loại bỏ rễ và giữ cho tỷ lệ thân lá vàng/táp/cháy/sâu bệnh/gẫy dập tối đa là 10%. Các lá già, lá sâu, lá bệnh và cây không đạt tiêu chuẩn nên được loại bỏ. Rau sau khi thu hoạch sẽ được đặt vào dụng cụ chuyên dụng và ngay sau đó được vận chuyển đến nơi sơ chế và đóng gói.
Bạn có thể thu hoạch Cải Chíp su khoảng 35-40 ngày gieo trồng
Lợi ích khi trồng Cải Chíp
Dựa trên nhiều nghiên cứu, Cải Chíp được chứng minh có nhiều ảnh hưởng tích cực đối với sức khỏe, giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị một số căn bệnh. Hãy cùng khám phá những tác dụng tuyệt vời của loại rau này thông qua các thông tin dưới đây bạn nhé!
5.1 Ngăn ngừa ung thư
Cải Chíp cùng với các loại rau thuộc họ cải khác đã được chứng minh có công dụng phòng chống ung thư thông qua nhiều nghiên cứu khác nhau. Những người tiêu thụ nhiều rau cải, bao gồm bắp cải, bông cải, cải xoăn thường ít phải đối mặt với nguy cơ mắc ung thư ở nhiều bộ phận cơ thể như phổi, tuyến tiền liệt, trực tràng, ruột kết và vú. Chất glucosinolate trong các loại rau này được chuyển đổi thành isothiocyanate khi vào cơ thể, là những hợp chất có khả năng đánh bại bệnh ung thư.
Hơn nữa, folate đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp và phục hồi DNA, giúp ngăn ngừa sự hình thành tế bào ung thư từ sự đột biến ở DNA. Ngoài ra, vitamin A, C và beta-carotene cũng đều là những chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do.
Bên cạnh đó, selen là một khoáng chất thường không xuất hiện nhiều trong rau xanh và trái cây nhưng lại có mặt trong Cải Chíp, giúp hỗ trợ hoạt động của các enzyme trong gan. Selen có khả năng khử một số hợp chất gây ung thư, ngăn ngừa viêm nhiễm và giảm tốc độ phát triển của khối u trong cơ thể. Điều này làm cho cải thìa trở thành một phần quan trọng của chế độ ăn lành mạnh, giúp hỗ trợ sức khỏe và nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Cải Chíp có thể hỗ trợ phòng chống và ngăn ngừa ung thư
5.2 Tăng cường sức khỏe xương khớp
Cải Chíp là nguồn cung cấp sắt, phospho, canxi, magiê, kẽm và vitamin K, tất cả đều đóng góp quan trọng vào quá trình xây dựng và duy trì sức khỏe của xương và cấu trúc của hệ thống xương khớp bên trong cơ thể.
Hơn nữa, sắt và kẽm đóng vai trò thiết yếu trong quá trình sản xuất và duy trì lượng collagen, một yếu tố quan trọng cho sức khỏe của xương. Ngoài ra, photpho và canxi là hai chất quan trọng trong cấu trúc xương cần được duy trì trong sự cân bằng. Bởi sự mất cân bằng giữa phospho và canxi có thể dẫn đến tình trạng xương loãng và yếu.
Vitamin K là một thành phần khác trong Cải Chíp cũng đóng một vai trò quan trọng. Thiếu hụt vitamin K có thể tăng nguy cơ gãy, vỡ xương vì loại vitamin này hỗ trợ các protein trong xương, cải thiện quá trình hấp thụ canxi và giảm nguy cơ mất canxi qua đường tiểu.
5.3 Ổn định huyết áp
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng Cải Chíp chứa kali, canxi và magiê, có khả năng tự nhiên giảm huyết áp. Duy trì lượng natri thấp là điều quan trọng để hỗ trợ giảm huyết áp, song việc tăng cường kali cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm giãn mạch máu.
5.4 Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Cải Chíp không chứa cholesterol và là nguồn giàu folate, kali, vitamin C và B6, điều này đóng góp vào việc duy trì sức khỏe tim. Theo một nghiên cứu, người tiêu thụ 4,069mg kali mỗi ngày có thể giảm đến 49% nguy cơ mắc chứng thiếu máu cục bộ ở tim so với những người tiêu thụ ít kali (khoảng 1,000mg mỗi ngày).
Vitamin B6 và folate có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự hình thành của homocysteine, một hợp chất có thể gây hại nếu tích tụ quá mức trong cơ thể. Ngoài ra, sự tăng cao của homocysteine có thể gây tổn thương đến mạch máu và tăng nguy cơ các vấn đề tim mạch. Do đó, việc bổ sung vitamin B6 và folate thông qua cải thìa có thể giúp giảm nguy cơ này và duy trì sức khỏe tim.
Ăn Cải Chíp giúp nâng cao sức khỏe tim mạch
5.5 Hạn chế viêm nhiễm
Cải Chíp giàu choline là nguồn dưỡng chất quan trọng, chúng không chỉ hỗ trợ giấc ngủ, cải thiện sự linh hoạt cơ bắp và nâng cao khả năng ghi nhớ cũng như học tập mà còn duy trì cấu trúc tế bào, kích thích truyền tải xung lực thần kinh, tăng cường hấp thụ chất béo và giảm viêm nhiễm mãn tính.
5.6 Tốt cho hệ miễn dịch
Với lượng selen có trong Cải Chíp, bạn có thể yên tâm về khả năng phản ứng của hệ thống miễn dịch trong cơ thể trước sự tấn công của các căn bệnh nhiễm trùng. Selen được biết đến với khả năng kích thích hoạt động của các tế bào T, những tế bào miễn dịch có nhiệm vụ tiêu diệt trực tiếp các tế bào bị viêm nhiễm, làm tăng khả năng phòng ngừa và đối phó với các bệnh nhiễm trùng trong cơ thể.
5.7 Giúp làm đẹp da
Cải Chíp là một nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của da. Vitamin C tham gia vào quá trình sản xuất collagen, hệ thống nâng đỡ cấu trúc da, đồng thời giúp ngăn chặn những tổn thương do tác động của tia tử ngoại, ô nhiễm không khí và khói thuốc.
Ngoài ra, vitamin C cũng đóng vai trò chất chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Đồng thời hỗ trợ sự sản xuất collagen, đem lại những lợi ích cho da bằng cách giảm nếp nhăn do quá trình lão hóa, cùng việc cải thiện cấu trúc tổng thể của bề mặt da, giúp da trở nên mềm mại, đàn hồi và có vẻ trẻ trung hơn.
Cải Chíp có hàm lượng vitamin C rất cao giúp làm đẹp da
5.8 Nâng cao thị lực
Cải Chíp là một trong những thực phẩm có lợi cho sức khỏe mắt và nên được thêm vào chế độ ăn hàng ngày. Hàm lượng beta-carotene, selen, vitamin K và vitamin C trong cải chíp đều đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện và duy trì sức khỏe của đôi mắt. Vitamin A có thể được tạo ra từ beta-carotene giúp ngăn ngừa thoái hóa võng mạc, thoái hoá điểm vàng cũng như giảm nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp. Hơn nữa, nếu thường xuyên ăn cải chíp có thể đóng góp vào việc bảo vệ sức khỏe mắt và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến thị lực.
5.9 Có lợi cho gan
Các nghiên cứu đã xác nhận rằng Cải Chíp có khả năng giảm thời gian đông máu, đặc biệt phù hợp cho những người mắc bệnh gan và gặp các vấn đề như chảy máu mũi hoặc chảy máu răng lợi. Hiệu quả này được giải thích bởi sự có mặt của indol (C8H7N) trong loại rau này, một hoạt chất có khả năng kích thích chức năng giải độc gan, loại bỏ mỡ thừa trong gan và kiểm soát một cách hiệu quả bệnh gan nhiễm mỡ.
Một số lưu ý khi ăn Cải Chíp
Mặc dù Cải Chíp là một thực phẩm cực kỳ giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng để đạt được hiệu quả tốt nhất, bạn cần lưu ý một số điều sau:
– Không ăn quá nhiều cải chíp sống: Cải chíp sống chứa enzyme myrosinase có thể ảnh hưởng đến hấp thụ iốt và cản trở chức năng tuyến giáp. Nấu chín cải chíp sẽ ngăn chặn hoạt động của enzyme này.
– Không nấu quá nhừ: Nấu rau chín ở nhiệt độ cao quá lâu có thể làm mất đi một số chất dinh dưỡng. Việc luộc rau quá kỹ cũng làm mất chất dinh dưỡng như vitamin B và C. Do đó, bạn nên giữ thời gian nấu chín ở mức vừa phải để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng.
– Không ăn cải chíp với bí đỏ: Bí đỏ chứa enzyme phân giải vitamin C, trong khi cải chíp giàu vitamin C. Do đó nếu ăn chúng cùng nhau có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng của cải chíp.
– Hạn chế đối với một số người: Người bị viêm thận nên hạn chế ăn cải chíp bởi có thể gây lắng đọng oxalat calci ở thận và tạo thành sỏi thận. Ngoài ra, cải chíp cũng không phù hợp cho người bị tiêu chảy do chứa nhiều chất xơ. Người hay bị cảm lạnh cũng nên ăn cải chíp với sự cẩn trọng vì chúng có tính hàn và nếu muốn sử dụng thì nên kết hợp với gừng tươi khi chế biến.
Lời kết
Cải Chíp không chỉ ngon miệng mà còn rất giàu dinh dưỡng, hơn nữa cách trồng loại cải này cũng thực sự rất đơn giản. Vậy thì, tại sao bạn không bắt đầu ngay việc trồng những thùng cải xanh mướt, an toàn để gia đình bạn thưởng thức? Chúc bạn thành công và mong sớm gặp lại bạn trong bài viết tiếp theo!
